Vereniging Basisinkomen Heeft een videoclip laten maken voor de verkiezingen van 2017.  In de clip worden de voordelen van het basisinkomen voor het voetlicht gebracht. Bij de vorige verkiezingen waren er slechts een tweetal partijen voor het basisinkomen en die kwamen niet in de Tweede Kamer. Nu zijn er wel negen partijen en/of combinaties die in hun programma’s over het basisinkomen schrijven. De ene partij wat minder expliciet “wil studie naar” of “wil experimenten met” en de andere uitgesprokener “naar eeen onvoorwaardelijk basisinkomen” Deel dit clipje op FB, Twitter, etc. https://www.youtube.com/watch?v=25H2KbBq_dg Standpunten vindt je hier: politieke-partijen-met-basisinkomen-het-programma/  

The post Nieuwe video van Vereniging Basisinkomen voor #tk17 #tk2017 appeared first on Nederlandstalig Netwerk Basisinkomen.

Op initiatief van Basisteam Assen, zullen binnen enkele dagen een groot aantal Basisteams voorzien worden van zogenaamde muntstickers.
Deze stickers met het logo van de VBi kunnen vervolgens op de 1 euro , 2 euro en 50 eurocent munten worden geplakt en zullen zo hun weg vinden naar al diegenen die misschien nog nooit van het begrip basisinkomen hebben gehoord.

Tegen de tijd dat we een basisinkomen kunnen gaan ontvangen is het maar de vraag of we nog over fysiek geld zullen kunnen beschikken. Dan nog beplakte munten tegenkomen, is vervolgens iets voor verzamelaars geworden! Ook niet verkeerd.
Laten we munt slaan uit ons gemeenschappelijk streven een wereld in te richten die recht doet aan iedereen.

Wordt het een dubbeltje op zijn kant of een duidelijke keuze tussen kruis of munt?
Hoe dan ook: de kosten die voor de baten uitgaan zijn het allerzins waard.
Want wie hoop zaait zal basisinkomen oogsten…

Willem Gielingh, februari 2017

Het bericht Teams voor Basisinkomen verspreiden muntstickers verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Na 4,5 jaar mag Nederland weer de Tweede Kamer kiezen. Als Vereniging Basisinkomen zijn we blij dat veel meer partijen dan in 2012 positief naar het basisinkomen kijken. Toen waren er slechts een tweetal partijen die voor het basisinkomen waren en die kwamen niet in de Tweede Kamer. Nu  zijn er wel acht partijen die in hun programma’s positief over het basisinkomen schrijven. Keuze genoeg!

We hebben als vereniging een videoclip van 4 minuten laten maken. Zet dit clipje op FB, Twitter, etc.

https://www.youtube.com/watch?v=25H2KbBq_dg

februari 2017

Het bericht Basisinkomen – Videoclip & Verkiezingen verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Beste leden,

Het lijkt wellicht nog niet zo lang geleden dat u de contributie heeft betaald over 2016.
Of.. misschien toch wat langer geleden als u er nog niet aan toegekomen bent om u contributie over 2016 te betalen.
In het laatste geval wil ik u verzoeken om dat zo spoedig mogelijk alsnog te doen.
Dan zit er in ieder geval nog wat tijd tussen de betaling en het moment dat u van mij een oproep krijgt om voor 2017 de contributie te gaan betalen.
Eind maart wil ik namelijk de eerste algemene oproepen versturen aan alle leden afzonderlijk. Eventuele vroege betalers voor 2017 zal ik daarbij natuurlijk uitsluiten. Mijn oproep is met name bedoeld voor leden die graag even een herinnering ontvangen. Dat laatste is in voorgaande jaren helaas nooit gebeurd met als gevolg dat ik menige reactie ontving van leden die verbaasd waren dat er contributie betaald diende te worden. Tja, dat hoort bij het lidmaatschap van de vereniging en dat zijn we de afgelopen jaren wellicht als vereniging vergeten duidelijk te vertellen.

Voor alle leden die nu gelijk aan de slag willen gaan om hun contributie over te maken nog even de gegevens:

• Het lidmaatschapsbedrag is € 36,- per jaar
• Mensen met een minimum inkomen betalen € 12,- per jaar.
• Zij die een inkomen van tweemaal modaal of meer hebben worden verzocht om jaarlijks € 60 over te maken
• Wie meer kan bijdragen vragen wij dit zo veel als mogelijk te doen.

Met je bijdrage ondersteun je het idee van een basisinkomen. Het lidmaatschap van de vereniging geeft je stemrecht op de vergaderingen, het recht op deelname aan alle discussies en toegang tot de ledenforums.

Het rekeningnummer van de Vereniging Basisinkomen is:
IBAN: NL52TRIO 0391 2270 68, BIC: TRIONL2U

Alvast mijn hartelijke dank voor uw bijdrage.

PS : Wist u dat de actie nog steeds loopt waarbij de eerste 20 nieuwe leden een gratis exemplaar van het boek ‘Gratis Geld’ van Rutger Bregman ontvangen. Voor details verwijs ik naar de website van de vereniging via deze link: http://basisinkomen.nl/gratis-boek-gratis-geld-vereniging-basisinkomen/

Marten Kramer
Penningmeester
februari 2017

Het bericht Eerste algemene verzoek voor Contributie 2017 verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Wetenschappelijke onderbouwing van het basisinkomen, hoe zou dat beter kunnen?

Voor- en tegenstanders van het basisinkomen slaan elkaar om de oren met geharnaste standpunten die geen bijdrage leveren aan een goed begrip van de voor- en nadelen van een basisinkomen. Dat is mede te wijten aan het feit dat er onvoldoende wetenschappelijke kennis is voortgebracht over dit onderwerp. Het minisymposium heeft als doel om te laten zien dat het debat tussen voor-en tegenstanders van het basisinkomen op een hoger niveau kan worden getild door middel van een gedegen onderzoeksprogramma. 

Het Netwerk voor Politieke Innovatie is opgericht om stagnatie in politiek en bestuur te doorbreken. De obstakels zijn complexiteit van regelgeving en bijbehorende gebreken als ineffectief bestuur, nauwelijks onderbouwde beleidstheorieën, banen zonder productieve opbrengst, verkeerd gerichte energie.

De arbeidsmarkt en de sociale zekerheid zijn illustraties van die toenemende stagnatie, waarbij de stagnatie nog wordt versterkt doordat het beleid op beide gebieden elkaar in de weg zit. De gevolgen van de technologie voor de arbeidsmarkt zijn bovendien onhelder, de risico’s van verder groeiende ongelijkheid aanzienlijk. Om die reden doen wij mee aan de weer opkomende discussie over het basisinkomen.

Een serieus politieke debat over het basisinkomen wordt gehinderd door de omvang van de verandering die het basisinkomen teweeg zal brengen, de ideologische lading van de discussie, het gebrek aan goed inzicht in de gevolgen voor de economie.

Het NPI heeft derhalve een ontwerp voor een onderzoekprogramma (zie PDF, 8 blz.) ontwikkeld, waarvoor brede politieke steun zou kunnen worden gevonden en dat in de komende kabinetsperiode zou kunnen worden uitgevoerd. Dat zou het politiek debat op een hoger plan kunnen brengen. Zie ook eerdere berichten op de website van het NPI en van de VBi.

Inmiddels heeft het CPB in de doorrekening der programma’s ook het basisinkomen op zijn gevolgen bekeken. Het gaat om een verre van volledige doorrekening die ons in de gedachte sterkt dat wij nader moeten analyseren wat grondig onderzoek zou kunnen opleveren.
Om dit onderwerp eens goed te bespreken organiseert het NPI binnenkort een minisymposium. Sprekers die hun medewerking al toegezegd hebben zijn Peter van Hoesel (voorzitter NPI), Alexander de Roo (voorzitter Vereniging Basisinkomen) en Bart Nooteboom, oud-hoogleraar innovatie (Tilburg).

U bent voor een verkenning van deze materie van harte uitgenodigd. Volg voor de aanmelding deze link. De bijeenkomst vindt plaats in het Rijksinnovatielab, Bezuidenhoutseweg 20, Den Haag, op 10 maart om 14.30 uur. Het programma bestaat uit korte inleidingen van betrokken onderzoekers en van politici. Ook de pers is welkom.

Volg voor de aanmelding deze link.

Reyer Brons (redactie), 24-2-2017

Het bericht Mini-symposium onderzoek basisinkomen 10 maart Den Haag verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Het CPB is niet mild over de effecten van basisinkomen in de doorrekening van het programma van de Vrijzinnige Partij. Maar in de bestaande CPB-modellen zit een aantal vaste veronderstellingen die serieuze beperkingen opleggen aan de uitkomsten. Dus stem gerust op een partij die voor het basisinkomen is, als jij daar ook voor bent!

De doorrekening van de verkiezingsprogramma’s door het CPB kreeg vorige week veel aandacht in de pers. Alleen partijen die nu in de Kamer zitten hadden recht op doorrekening. Elf partijen hebben daar gebruik van gemaakt.
Drie daarvan (PvdA, GL, D66) staan positief tegenover experimenten met varianten op basisinkomen en/of onderzoek daarnaar. Dat kost relatief weinig en heeft dus geen effect op de doorrekening.
Nog twee andere zittende partijen staan positief tegenover het basisinkomen, de Partij voor de Dieren (PvdD) en de Vrijzinnige partij (VP) van Norbert Klein.

De eerste heeft bewust afgezien van doorrekening en krijgt in de media hoon over zich omdat ze te laf zouden zijn zich te laten doorlichten. De tweede wordt na kennisneming van de rekenuitkomsten neergezet als niet realistisch: het basisinkomen is slecht voor de werkgelegenheid en zorgt voor stijging van de staatschuld. De definitieve nekslag voor het basisinkomen, juichen sommige tegenstanders

De PvdD heeft afgezien van doorrekening omdat in hun ogen de veronderstellingen van het CPB niet geschikt zijn voor het doorrekenen van de vele radicale veranderingen, die volgens de PvdD nodig zijn om de planeet te redden.
Een begrijpelijke redenering. Het CPB hanteert econometrische modellen, waarin de geldigheid van de parameters dubieus wordt bij grote veranderingen. Het CPB weigert dan ook sommige veranderingen door te rekenen en dat leidt tot vreemde resultaten als je wel grote veranderingen zou willen zoals de PvdD. Deze kritiek is niet nieuw en wordt zelfs niet tegengesproken door het CPB. Afgelopen week is dat in de sociale media weer eens onderstreept, onder andere door econoom Marcel Canoy, veranderhoogleraar Jan Rotmans en financieel geograaf Ewald Engelen, die ook lijstduwer is bij de PvdD. 
In het recente voorstel van het NPI voor onderzoek rond basisinkomen staat netjes geformuleerd ‘in de bestaande CPB-modellen zit een aantal vaste veronderstellingen die serieuze beperkingen opleggen aan de uitkomsten’. Zelf heb ik het een keer meer suggestief opgeschreven onder de titel Jonge moeders prikkelen met een bosje wortels.

Hoewel ook bij de VP bekend was hoe het CPB rekent, heeft men daar toch gekozen voor doorrekening en zich niet terug getrokken toen de uitkomsten zichtbaar raakten. De uitkomsten van de berekeningen vielen niet mee, hoewel de VP krachtig genoeg was om in een eerste reactie (overigens net als alle andere partijen dan doen!) de positieve punten naar voren te halen.
De manier van presentatie van het CPB doet daar nog een schepje bovenop. Basisinkomen wordt gepresenteerd als een zeer hoge uitgave waar onvoldoende besparingen in de sociale zekerheid tegenover staan, waardoor forse lasten verhogingen nodig zijn bijvoorbeeld door heffingskortingen af te schaffen. Ze hadden dat ook als één maatregel kunnen brengen waarbij basisinkomen meteen gecompenseerd wordt met deze twee zaken en het netto meer uitgaven slechts een fractie bedragen van de nu genoemde bedragen.
De VP heeft in een gedegen commentaar Kanttekeningen bij CPB Keuzes in Kaart en de PBL Analyse Vrijzinnige Partij (PDF, 8 blz.) zich verweerd tegen de rekenwijze van het CPB. Dat ziet er doorwrocht uit en snijdt op veel punten hout, hoewel er ook een aantal meer speculatieve beweringen worden gedaan.
Hoe deze doorrekening uitpakt voor de kiezersgunst richting VP is lastig in te schatten, maar het is zeer prijzenswaardig dat ze zich aan het juk van het CPB hebben onderworpen en daarmee ook de zwakke punten in de redeneringen van het CPB boven tafel hebben gehaald!
Ook het effect van het niet laten doorrekenen door de PvdD is lastig in te schatten.

Drie partijen zonder zetels in het parlement (Piratenpartij, De Burger Beweging en de Paraplupartijen op lijst 27) kwamen niet in aanmerking voor doorrekening, als ze dat al gewild zouden hebben en op tijd de informatie voor doorrekening op een rijtje hadden gehad.
Vluchtige kennisneming van de programma’s maakt duidelijk dat ze nog verder van het zogenaamde basispad van het CPB  staan dan de VP, dus de beeldvorming na eventuele doorrekening laat zich gemakkelijk raden.

Hoofdboodschap aan de lezers: laat je niet gek maken door de berekeningen van het CPB en de weergaven in de pers daarvan.  Stem gerust op een partij die voor het basisinkomen is, als jij daar ook voor bent!

Reyer Brons, 19 februari 2017

Het bericht Basisinkomen en de botte bijl van het CPB verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Beste Pieter Omtzigt^[1],

Het belastingstelsel heeft mijn bijzondere aandacht. De al vele jaren in het vooruitzicht gestelde herziening acht ik van het allergrootste belang. Volgende maand organiseert Elsevier in Den Haag een bijeenkomst waarbij u als één van de sprekers staat aangekondigd. Het wordt als volgt geïntroduceerd:

De toekomst van onze belastingen
Sinds de invoering in 2001 is het belastingstelsel veel te complex geworden. Deskundigen zeggen al jaren dat het anders moet, maar de politiek schuift de klus voor zich uit. Elsevier stelt de vraag: Wat is er mis met de belastingen in Nederland? Daarover houden wij op donderdag 16 februari 2017 in Den Haag een debat, waaraan ook Tweede Kamerleden van de grootste politieke partijen zullen deelnemen.

Mag ik u “in een notendop” mijn visie geven?

Probleem:
Gevraagd wordt wat er mis is met de belastingen in Nederland. Welnu: het stelsel is te complex, het is onrechtvaardig, het bevoordeelt onterecht bepaalde groepen mensen en benadeelt weer anderen, het zorgt voor verloedering in onze samenleving en het remt de economie af.

Oplossing:

• Voer een Universeel Basisinkomen (UBI) in dat hoog genoeg is voor een onbekommerd bestaan, bijvoorbeeld:
  • UBI: netto 60% van het mediaan inkomen, hier gesteld op 1.500 euro.
• Inhouding op overige inkomsten:
  • Inkomstenbelasting vlaktaks 40%
  • Premie voor een in te voeren Algemeen Recht op Uitkering bij Werkongeschiktheid of wegens Pensioen: 10%
  • Topbelasting: 30% van inkomsten boven modaal.

Een groot deel van het sociale stelsel kan dan vervallen. De uitkeringstaak van de pensioenfondsen kan worden overgenomen door het Rijk. Fondsvorming en belegging kan dan achterwege blijven, zodat ouderen niet afhankelijk meer zullen zijn van beleggingsresultaten en rekenrentes.

Effecten
Met een UBI wordt een belangrijk deel van de ongelijkheid weggepoetst, zonder de verschillen in inkomen aan te tasten. Met andere woorden: Relatief gezien wordt de ongelijkheid kleiner, doch in geldbedragen blijft hij bestaan. Anders gezegd: Mensen kunnen op voet van gelijkheid samenleven terwijl de “prikkel” om betaalde arbeid te verrichten blijft gehandhaafd.

Het kenmerkende verschil met het huidige systeem is dat een UBI de problemen voorkomt die men met het huidige systeem probeert te “genezen”.

Rechtvaardig
Omdat het armoede voorkomt vervalt de noodzaak van het ondoelmatige, bureaucratische en fraudegevoelige stelsel van sociale uitkeringen waarmee ons land nu is opgezadeld. Het voorkomt dat mensen een beroep moeten doen op de overheid. Velen schromen terecht om te bedelen om een uitkering. Met een UBI voorkomen we dat niet alleen, maar we voorkomen bovendien dat beoordeelt moet worden wie ervoor in aanmerking komt en de controle op de naleving van het sociale stelsel. Iedereen ontvangt het immers! Dat is rechtvaardig.

Gelijke behandeling
De Algemene Rekenkamer heeft op 31 januari gerapporteerd dat de rijksoverheid zo’n 100 miljard euro, meer dan een derde van het totaal, misloopt door “belastingvoordeeltjes”. Door strenger toe te zien op lobby uit het bedrijfsleven kan daaraan paal en perk worden gesteld. De onderzoekers hebben het beoogde effect van de belastingfaciliteiten in vele gevallen niet kunnen aantonen. Het extra bevoordelen van mensen met betaald werk ten opzichte van mensen die onbetaald werk verrichten zal de burger zien als onrechtvaardig. Dat zal irritatie opwekken. Bovendien verdienen veel mensen een dikke boterham met werk dat geen nut heeft of zelfs schadelijk is voor de samenleving. Dat pleit voor afschaffing van die “voordeeltjes”.

Voorkom verloedering
Het huidige belastingstelsel zou iedereen naar draagkracht moeten belasten. Bij de inkomstenbelasting is daar inderdaad rekening mee gehouden, maar bij alle andere belastingen betaalt iemand met een laag inkomen een groter deel daarvan dan zijn rijke landgenoot. Dat is oneerlijk. De arme betaalt voor een liter benzine hetzelfde bedrag aan accijns, maar het vergt wel een veel groter deel van zijn budget.

Dit verschijnsel doet zich voor bij talloze kosten: Gemeentebelastingen en waterschapslasten, maar ook parkeergelden, verkeersboetes, belastingen op energie en water. Maar die relatieve duurte geldt evenzeer voor andere onvermijdbare kosten, zoals zorgpremie en eigen risico voor zorgkosten, kosten van openbaar vervoer, woonkosten, kleding en voedsel. Het zijn allemaal noodzakelijke kosten die ieder mens moet maken om een menswaardig leven te leiden in onze maatschappij.

Zet mensen niet aan tot criminaliteit
Het huidige kabinet, en ook veel van haar voorgangers, heeft steeds deze primaire levensbehoeften duurder gemaakt, in plaats van goedkoper. Het logisch gevolg is dat mensen steeds meer in geldnood komen. Het ziet het beleid van de overheid terecht als wanbeleid dat mensen ertoe aanzet om, bij gebrek aan betaald werk, geld op illegale wijze te verkrijgen. Dat drijft mensen in de criminaliteit. Wietplantages, fraude, inbraken, overvallen, kortom een breed scala aan misdadigheid is er het gevolg van. DAT MOETEN WE NIET WILLEN!

Voorkom geldverkwisting
Je kunt veilig stellen dat de overheid doet aan geldverkwisting. Het sociale uitkeringsstelsel is daar een voorbeeld van, maar ook de vele miljarden die opgaan aan armoedebestrijding, schuldhulpverlening en schuldsanering. En dan nu weer de 100 miljard aan belastingfaciliteiten waarvan volgens de Algemene Rekenkamer het nut niet is aangetoond. En dan zwijg ik nog maar over de exorbitante geldverspilling bij het Europese Parlement. Is het vreemd dat de burger, die steeds weer de duimschroeven krijgt aangedraaid, er genoeg van heeft? Het is bovendien een klap in het gezicht van de belastingbetaler.

Stimuleer de economie
Met de invoering van een UBI wordt de koopkracht van de consument aanmerkelijk groter. Dat heeft een duidelijk positief effect op de economie. De extra inkomsten voor het rijk die daar het gevolg van zijn, gecombineerd met de besparingen op sociale uitkeringen, de bestrijding van armoede en criminaliteit, zullen een UBI mogelijk maken. Sterker nog: zullen een UBI noodzakelijk maken!

Met vriendelijke groet,

Joop Böhm

Amersfoort, 13 februari 2017.

P.S. Het UBI zie ik als een negatieve belasting die onvoorwaardelijk toekomt aan iedere volwassene die deel uitmaakt van onze leefgemeenschap. Wat de voorwaarden zijn om van die leefgemeenschap deel uit te maken zal bij wet geregeld moeten worden.

^{1. Pieter Omtzigt is Lid van de Tweede Kamer voor het CDA. Hij heeft als speciaal aandachtsgebied belastingen en pensioenen. Deze brief is geschreven naar aanleiding van het Elsevier Belastingdebat dat 16 februari 2017 in de Nieuwe Kerk in Den Haag gehouden werd. Pieter Omtzigt was één van de sprekers.↩}

Het bericht Open brief aan Pieter Omtzigt, belastingexpert van het CDA verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Van de 28 partijen die meedoen met de verkiezingen voor de Tweede kamer op 15 maart, besteden er 20 geen aandacht aan het basisinkomen. 4 partijen zijn voor experimenten en/of onderzoek, 4 andere partijen willen wel een begin maken met een variant van basisinkomen.

Het Overzicht op website VBi is weer geactualiseerd.

Bij enkele partijen (PvdA, PVV, CDA) is op hun website het voorlopige programma nog steeds niet vervangen door een definitief programma, maar veel zal dat niet uitmaken voor de hier weergegeven opvattingen van hen.
Aanvullingen en correcties zijn nog steeds welkom!
Leek het er eerste op dat er 81 partijen mee zouden doen, het blijken er nu nog ‘maar’ 28 te zijn. Op de website staan relevante passages uit de programma’s van de 8 partijen die het basisinkomen in hun vizier hebben, plus van 4 grote partijen (VVD, PVV, SP en CDA) die er niets in zien.
Van het CDA is overigens een reactie per mail opgenomen, die ik als buitengewoon tenenkrommend ervaar!

4 partijen zijn voor experimenten (vooral door gemeenten) en/of onderzoek. De Partij voor de Dieren is daar heel consistent in, terwijl bij PvdA, D66 en GroenLinks dat tegen de zin van de partijleiding door de leden is afgedwongen. Het moge duidelijk zijn dat de leden van die partijen die voor het basisinkomen zijn, hun lobby de komende tijd voort moeten zetten om de partijleiding bij de les te houden!
Voor kiezers van GroenLinks is er ook een lijstje waarop is aangegeven welke kandidaten voor basisinkomen zijn.

Voorstander van flinke stappen richting basisinkomen zijn de nieuwe partij De Burger Beweging, de Vrijzinnige Partij van Norbert Klein, de Piraten Partij en op lijst 27 in de kiesdistricten Arnhem en Utrecht een samenwerkingsverband van de Basisinkomenpartij, de partij Mens en Spirit, de Partij voor de Kinderbelangen en Beweging Vrede & Recht.
Geen van deze partijen streeft onmiddellijke invoering van een basisinkomen na zoals de Vereniging Basisinkomen dat zou willen, maar ze zetten allemaal wel flinke stappen in die richting. Voor de nuances zie de partijprogramma’s via het overzicht.
Voor de keizer is het altijd een lastig dilemma – ga je voor een kleine partij met mooie doelen, met als kans dat je stem verloren gaat omdat de kiesdeler niet wordt gehaald?

Het geheel overziende is mijn conclusie dat het basisinkomen als thema nog onvoldoende leeft bij de komende verkiezingen. Illustratie daarvan is ook dat de term basisinkomen geen rol spelen bij de kieswijzers.

Voorstanders van het basisinkomen zullen op een breed front actief moeten blijven en niet al hun pijlen op de Haagse politiek moeten richten!

Reyer Brons, 12 februari 2017

Het bericht Geactualiseerde versie van het overzicht partijprogramma’s over het basisinkomen verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Een basisinkomen is een inkomen, gegeven of gegarandeerd door de overheid aan elke burger/inwoner, ongeacht over welke overige inkomsten of vermogen deze beschikt. (bron:wikipedia) De Piratenpartij stelt dat stapsgewijs een onvoorwaardelijk basisinkomen invoeren goed zou zijn voor Nederland: ‘.. wanneer mensen zich geen zorgen hoeven te maken over hun vaste lasten gaan ze meer onderwijs volgen, worden ze ondernemender en gaan ze meer zinvol werk doen’. (bron:verkiezingsprogramma) Op 15 december deed ik een interview met iemand die in flinke financiële onzekerheid zit en die zijn weg probeerde te vinden in het oerwoud van regeltjes in Nederland. Wat hieronder volgt is zijn verhaal. Toevallig waren we de avond voor het interview […]

The post Basisinkomen is onderdeel van verkiezingsprogamma Piratenpartij #teamvoorbasisinkomen appeared first on Nederlandstalig Netwerk Basisinkomen.

Het basisinkomen staat op de politieke agenda. De welvaartstaat is vastgelopen onder andere door de vele inkomensafhankelijke regelingen. De toename van flexwerk en kleinschalig ondernemerschap vraagt om een nieuw systeem van solidariteit en om een geïntegreerd systeem van belastingen en uitkeringen. De versnelling van de automatisering bedreigt vele banen. Het basisinkomen is het meest logische antwoord op deze drie structurele ontwikkelingen.

Een onvoorwaardelijk basisinkomen of een basisbaan? Aldus de vraagstelling van Alfred Kleinknecht, Jos Kok, Ben Ligteringen, Joop Schippers, Annelies van Egmond in het Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken van januari 2017 (jaargang 32, nr. 4)vorige nummer. Alexander de Roo – voorzitter van de Vereniging Basisinkomen – reageert.

Inleiding.

30 jaar gelden was de discussie over het basisinkomen in Nederland nog zeer principieel. Voorstanders zeiden: het systeem is niet in staat ons banen te geven, geef ons dan een baanloos inkomen. Daar tegenover stond de (christelijke) moraal. Je moet werken voor je inkomen.
Tegenwoordig is de discussie in Nederland heel pragmatisch. Zeer velen vinden het wel een goed idee en hebben maar één vraag: hoe ga je dat basisinkomen financieren? Kleinknecht c.s . vinden het basisinkomen te duur, zij bepleiten een basisbaan.

Het draagvlak voor het oude sociale systeem is drastisch afgenomen in vergelijking met 30 jaar geleden. Precieze cijfers zijn niet te vinden, maar het is wel te illustreren. Toen was er vijf jaar WW en nu moet je na twee jaar je eigen huis op eten. De AOW leeftijd wordt steeds naar achteren verschoven, terwijl er voor 50 plus geen reële perspectieven zijn op de arbeidsmarkt. Inmiddels vindt zo’n 40 % van Nederland het basisinkomen een goed idee: 45 % is tegen en 15 % weet het nog niet of heeft geen mening, volgens een peiling van Maurice de Hond in het voorjaar van 2016.
30 jaar gelden was basisinkomen een mooi ideaal, nu is het noodzaak geworden. Noodzaak voor de 60 % van Nederland, die al vele jaren economisch vast zit. Er zijn minder vaste banen, en het huishoudinkomen groeit al sinds 2001, ver voor de crisis dus, nauwelijks (aldus Van Mulligen, hoofd economie van het CBS, RC Handelsblad 31-12-2016). Niet alleen Mien Minima kan geen kant op, ook Jan Modaal een alles wat daar tussen zit heeft het moeilijk. Volgens de beroemde parade van Pen zit 60 % van Nederland onder het gemiddelde inkomen. De stilstand van huishoudinkomens sinds 2001 komt onder andere door de talloze inkomensafhankelijke regelingen.
De laatste uitbreiding van inkomensafhankelijke regelingen was het inkomensafhankelijk maken van de heffingskortingen door het kabinet Rutte II op instigatie van de PvdA. In het navolgende wordt eerst ingegaan op de voordelen van en de argumenten voor het basisinkomen, vervolgens op het maatschappelijk draagvlak en eventuele nadelen.
Voordelen van het basisinkomen

Waarom eigenlijk een basisinkomen? Welke problemen worden aangepakt of opgelost. Een tiental:

1. De armoedeval wordt opgeheven. Armoede wordt structureel aangepakt.
2. Meer vrijheid. Meer vrije tijd en een meer ontspannen samenleving. Betaald werk en vrije tijd worden beter verdeeld. Basisinkomen is een flexibele, intelligente vorm van arbeidstijdverkorting.
3. Sterke vereenvoudiging van het sociale stelsel en uiteindelijk afschaffing van het huidige stelsel van sociale zekerheid als het basisinkomen hoog genoeg is.
4. De ICT’er die zijn baan verliest hoeft zijn huis niet meer op te eten.
5. Zware beroepen – zoals vuilnis ophalen – zullen beter beloond worden of zullen verdwijnen door automatisering.
6. Kunstenaars wijden zich aan de kunst en studenten aan hun studie, in plaats van aan talloze bijbaantjes.
7. ZZP’ers krijgen een stevige, structurele basis en zullen in aantal toenemen.
8. Kleine middenstanders krijgen lucht, zodat de laatste winkel in het dorp kan blijven.
9. Niet alleen academici, maar iedereen zal een sabbatical year kunnen nemen. Omdat mensen steeds langer leven wordt het noodzakelijk om een of meerdere keren tijdens je leven een nieuwe richting te kiezen. Met een basisinkomen wordt dat veel makkelijker.
10. De arbeidsmarkt gaat beter functioneren. Het minimumloon kan worden afgeschaft. Kleine baantjes worden aantrekkelijker en mensen kunnen veel makkelijker tussen kleine en grote banen wisselen.

Drie argumenten waarom een basisinkomen steeds noodzakelijker wordt:

1. Meer Flex werk en minder vaste banen
   Het volgende plaatje is veelzeggend. 10 % minder vaste banen in 10 jaar tijd. Werkgevers – ook de overheid – willen steeds minder mensen in vaste dienst, zodat zij tegenslagen makkelijker kunnen opvangen. Plus één miljoen meer flexwerkers dan 10 jaar geleden. Inmiddels zijn er al 2 miljoen flexwerkers, 1 miljoen ZZP’ers, 2 miljoen mensen in een of andere vorm van uitkering, 3,5 miljoen AOW’ers en 5 miljoen mensen met een vaste baan. Dit vraagt om een nieuw sociaal systeem. Flexwerkers hebben niets aan het huidige systeem en een flink deel van de 2 miljoen uitkeringsgerechtigden wil graag een ( klein) baantje aanvaarden, maar ziet daar vanaf omdat het financieel vrijwel niets oplevert. Sinds één jaar is er nu sprake van economische opleving. Dat heeft geleid tot 48.000 vaste banen, maar ook tot 72.000 nieuwe flex-banen. Het aantal vast banen neemt (relatief) nog steeds af, ook nu de economische crisis voorbij is in Nederland. Daarom blijft het basisinkomen relevant ook nu het economisch wat beter gaat.Figuur 1. Meer mensen met en baan, maar minder met een vast contract.
   Bron: het Parool van 3 juni 2016, copy right Parool en DNB.
2. Automatisering versnelt.
   De baanbrekende 2013 Oxford studie : “The Future of Employment: How Susceptible Are Jobs to Computerisation?,” van Michael A. Osborne en Carl Benedikt Frey schat dat 47 % van alle banen in de VS onder druk staat om weg geautomatiseerd te worden de komen 20 jaar. Het gaat om banen in verkeer, logistiek, kantoor en administratieve banen. Maar verrassend genoeg staan ook banen in de dienstensector onder druk. Natuurlijk zijn er andere, meer sceptische studies verschenen, maar de richting is heel duidelijk. Aangezien de vakbeweging niet de kracht meer heeft om te zorgen dat via collectieve ATV het resterende werk eerlijker verdeeld gaat worden, wordt de roep om een basisinkomen steeds luider.
   Dennis Meadows schreef in 1972 ”Grenzen aan de Groei”. 40 jaar later heeft ons Plan Bureau voor de Leefomgeving vastgesteld dat we inderdaad tegen die grenzen aanlopen. Het PBL heeft de berekeningen van Meadows 40 jaar later nog eens overgedaan. In 2011 was Meadows in Brussel voor een lezing. Hij sprak toen de volgende woorden: “ De komende 20 jaar zullende veranderingen sneller gaan dan de afgelopen 80 jaar.” Juist omdat de veranderingen steeds sneller gaan is het nodig om daar op voorbereid te zijn door een nieuw systeem van sociale zekerheid in te voeren.
3. Armoedeval voor Mien Minima en Jan Modaal
   Onderstaand overzicht toont de armoedeval voor alleenstaanden. De diagonale lijn geeft de stijging van het netto-inkomen. De aflopende lijnen geven aan hoe de inkomensafhankelijke voorzieningen afnemen bij een toename van het inkomen. De vette, zwart getande lijn geeft de koopkracht die resulteert uit deze tegengestelde bewegingen. Pas bij een baan met een inkomen van € 1.921 per maand is de koopkrachtwinst tov de uitkeringssituatie 10 % of hoger.Figuur 2. Armoedeval voor alleenstaanden
   
   Bron: Maarten Allers, hoogleraar economie van decentrale overheden Rijksuniversiteit Groningen en directeur van het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden: Gemeentelijk armoedebeleid onder druk.

   De armoedeval voor mensen in de bijstand is het meest problematisch voor paren zonder kinderen. Zij ontvingen in 2011 netto € 1.396. ( Per januari 2017 € 1.404 ) Om er tien procent op vooruit te gaan, moeten zij een baan vinden die € 2.200 betaalt. Voor heel veel mensen in de bijstand met een geringe verdiencapaciteit is het daarom financieel niet interessant om een betaalde baan aan te nemen.
   De bijstand is verworden tot een gevangenis waar mensen niet meer uit komen. In de achterstandswijken van Nederland, maar ook in andere landen zoals het Verenigd Koninkrijk zitten families nu al drie generaties achter elkaar in de bijstand. Hun enige perspectief is zwart werk of criminaliteit. Ook andere uitkeringsgerechtigden zit-ten vast in hun uitkering. Mensen in de WAO kijken tegen een belastingpercentage van 70 % aan. Veel WAO’ers zouden best nog wel een klein baantje kunnen doen, maar doordat 70 % wordt weg belast zien ze daar vanaf.
   Die torenhoge belastingen blijven niet beperkt tot mensen in de bijstand en de WAO. Ook Jan Modaal heeft hier mee te maken. Hoeveel houdt een beginnend politieagent die € 26.000 bruto verdient over als hij/zij € 1.000 overwerk doet? Het onthutsende antwoord is volgens Flip de Kam € 35 (bron: Flip de Kam, 2015,  Land van beloften. Opbouw, crisis en toekomst van de verzorgingsstaat. Uitgeverij Atlas).
   Maar het kan nog erger. Zo gaat een eenverdiener (huurder, twee kinderen) die zijn loon ziet stijgen van € 20.000 naar € 31.000, er gek genoeg € 35 op achteruit (bron: Reformatorisch Dagblad, 21 juni 2016.
   Veel eenverdieners met tussen € 20.000 en € 30.000 kijken tegen een 90 % belastingtarief aan.

Door de vele inkomensafhankelijke regelingen raken steeds meer mensen tussen minimum en modaal gevangen in een net waarin meer betaald werken niet loont. Daarom moet het hele systeem van belastingen en uitkeringen op de schop.

Steun voor het basisinkomen

Hoe zit het met het draagvlak voor het basisinkomen? In Zwitserland stemde slechts 23 % voor. Peilingen in het VK geven 36 % steun aan. In Finland geven peilingen een duidelijke meerderheid voor het basisinkomen, alleen bij de Finse VVD steunt slechts een minderheid van hun kiezers het basisinkomen. In Nederland is er nog geen meerderheid. Hier volgt een uitsplitsing van de steun zoals Maurice de Hond die peilde in het voorjaar van 2016.
De vraagstelling van Maurice de Hond luidde als volgt: “Er is een voorstel om te komen tot een basisinkomen iedereen zou van overheidswege een bepaald – beperkt- inkomen ontvangen, ongeacht andere inkomsten en zonder de verplichting om zich beschikbaar te stellen voor de arbeidsmarkt. Het systeem van belastingen en uitkeringen wordt dan hierop aangepast. Vindt U dit een goed voorstel?”

Kiezers van de linkse partijen ( GroenLinks, PvdA, SP) steunen het basisinkomen. GroenLinks 60 % voor, 22 % tegen en 18 % weet niet/onthouding. SP 54 % voor, 31 % tegen en 14 % weet niet/onthoudingen. PvdA kiezers 53 % voor, 34 % tegen en 13 5 onthouding/weet niet. CDA en vooral VVD kiezers zijn tegen. CDA 61 % tegen en 24 %; VVD 73 % tegen en 18 % voor. voor D66 half om half verdeeld. Opvallend is dat maar liefst 37 % van de PVV kiezers het basisinkomen omhelst. 46 % van de PVV kiezers is tegen. Kortom een grote minderheid van de PVV kiezers is wel degelijk te porren voor dit idee. Tot nu toe maken de linkse partijen hier geen gebruik van. Een gemiste kans. Ook peilingen van AD en De Telegraaf in het najaar van 2016 wijzen op een vergelijkbare steun. 44 % van de het AD publiek was voor en 39 % van het Telegraaf publiek ( ondanks de suggestieve vraagstelling: basisinkomen maakt lui).

Bij vergelijkbare opiniepeilingen in Finland zijn de kiezers van alle partijen met duidelijke meerderheden voor, alleen de kiezers van de Finse VVD zijn in meerderheid tegen.

Nadelen: Het is iets duurder dan het huidige systeem en het vergt een omwenteling.

Is het niet absurd om een basisinkomen te betalen aan iedereen, inclusief de rijken? Het afzien van een inkomenstest is niet beter voor de rijken. Het is beter voor de armen en de middengroepen. Het is waar dat de rijken geen basisinkomen nodig hebben, zoals het ook niet nodig is dat zij de laagste inkomensbelasting betalen. Zij die flink verdienen zullen voor hun eigen basisinkomen betalen, doordat vrijwel alle belastingvoordelen zullen wegvallen. Alleen de aftrek voor giften blijft overeind.
Feitelijk kost een basisinkomen van € 800 slechts € 10 miljard meer aan belastingen dan het huidige systeem. Die extra kosten zijn er vooral omdat het basisinkomen individueel is. Alternatief is 10 miljard structureel bezuinigen op de 300 miljard begroting van de gezamenlijke overheden ( Rijk, Provincies, Waterschappen en Gemeenten) of een combinatie van belastingverhoging en bezuinigingen. Ter vergelijking: de afgelopen 5 jaar heeft de regering Rutte II voor 30 miljard bespaard op de overheidsuitgaven en de belastingen voor 16 miljard verhoogd. In totaal voor € 46 miljard omgebogen (bron: interview met Bas Jacobs in NRC Handelsblad van 23 september 2016).
Het voorstel van de Vereniging Basisinkomen is om te beginnen met € 800 voor iedere volwassene ( plus alleenstaande supplementen) vergt een omzetting van belastingen en uitkeringen van € 130 miljard per jaar. Dat is 20 % van het BNP (zie http://basisinkomen.nl/wp-content/uploads/pamflet-betaalbarheid-Bi-1.pdf) . De Jonge Democraten hebben een slim plan opgesteld: minderjarigen € 300, volwassenen € 600 en toeslag per adres € 600. De veranderingen van dit plan behelzen een andere verdeling van belastingen en uitkeringen van € 164 miljard (zie: http://jdacties.nl/uitleg/). Een alleenstaande op bijstandsniveau gaat dan beginnen met € 1.200 per maand. Dat is precies wat nodig is volgens het Nibud om fatsoenlijk te kunnen leven op een minimaal niveau. Nu krijgt een alleenstaande iets minder dan € 1.000 per maand. Een paar krijgt in dit systeem € 1.800. Duidelijk meer dan de bijstand van € 1.400 of de AOW van € 1.500. De bijstandsmoeder met twee kinderen ontvangt eveneens € 1.800 . Armoede wordt effectief uitgebannen met dit systeem.

Het voorbeeld van Zwitserland

De discussie in Zwitserland over de financiële haalbaarheid van het basisinkomen is zeer illustratief. De voorstanders propageerden 2500 CH frank per volwassenen. In koopkracht termen is dat volgens het Duitse blad der Spiegel ongeveer € 1.500. Een fors basisinkomen dat de Vereniging basisinkomen als einddoel heeft. Dat is onbetaalbaar werd er geroepen. Dat kost 125 miljard CH Frank per jaar. Toen is het Zwitserse equivalent van de SVB er aan gaan rekenen en kwam zij tot 25 miljard CH franken aan extra kosten. Vijf maal zo weinig. Dat zou gefinancierd kunnen worden door de BTW met 8 % te verhogen. Dat voorstel schoot de ondernemers in het verkeerde keelgat. Dan gaat elke Zwitser alles in het EU buitenland kopen. Daarop kwam een hoogleraar uit Zurich met het voorstel om een Tobin Tax op flitskapitaal in te voeren. Een kleine heffing van 0,1 % op alle grote financiële transacties zou maar liefst 200 miljard CH frank per jaar opleveren. Genoeg voor de invoering van het basisinkomen en afschaffing van alle inkomstenbelastingen. Iedereen zou er flink op vooruit gaan, alleen de Hedge Fondsen zouden uit Zwitserland verdwijnen. 20 jaar gelden pleitten Groene en Linkse fracties in het Europees Parlement voor een Tobin Taks op flits kapitaal. De reactie was toen negatief, maar inmiddels is er een werkgroep van 10 EU landen – Nederland doet hieraan niet mee – bezig met het uitwerken van voorstellen hoe een Tobin taks op bescheiden schaal ingevoerd kan worden zonder grote kapitaalvlucht.

Conclusie

Het basisinkomen staat op de politieke agenda. De welvaartstaat is vastgelopen onder andere door de vele inkomensafhankelijke regelingen. De toename van flexwerk en kleinschalig ondernemerschap vraagt om een nieuw systeem van solidariteit en om een geïntegreerd systeem van belastingen en uitkeringen. De versnelling van de automatisering bedreigt vele banen. Het basisinkomen is het meest logische antwoord op deze drie structurele ontwikkelingen. Verzet tegen het basisinkomen zoals de SP doet is een achterhoedegevecht. Pleidooien voor een basisbaan zoals bepleit door Kleinknecht cs in het vorige nummer vinden weinig gehoor. Alleen de PvdA heeft hiervoor gekozen.
Bij nadere inspectie vallen de extra kosten voor de invoering van een bescheiden basisinkomen mee. Ze liggen binnen de marges die gebruikelijk zijn in Nederland. Op de jongste partijcongressen van D66 en GroenLinks zijn openingen naar invoering van het basisinkomen op landelijk niveau gemaakt. Ook de Partij van de Dieren en de Vrijzinnige partij van Norbert Klein hebben zich voor het basisinkomen uitgesproken. De Partij van de Arbeid beperkt zich tot meer beleidsruimte voor gemeenten om te experimenteren met het basisinkomen. Experimenten zullen volgen in Nederland en in vele andere landen. Nieuwe voorstellen voor invoering en berekeningen zullen volgen. Invoering van het basisinkomen was 30 jaar geleden een utopie. Nu is het noodzaak, ook om het draagvlak voor de democratie te vergroten.

Alexander de Roo, voorzitter van de Vereniging Basisinkomen, 11 februari 2017

Het bericht Basisinkomen van Utopie naar Noodzaak – meer vrijheid en meer zekerheid verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.