Een basisinkomen is een goed idee vinden veel mensen, maar het is onbetaalbaar zeggen profesoren, journalisten en politici. Maar is dat wel zo?
Met deze rekentool kan iedereen nagaan wat de kosten zijn voor het basisinkomen. Dat valt best mee.

Neem een laag basisinkomen van 400 € per maand voor iedereen in Nederland. Door het wegvallen van een deel van de sociale zekerheid en vermindering van belastingvoordelen van betaald werkenden ( zij krijgen immers ook dit basisinkomen) is het makkelijk te financieren. Premier Rutte heeft gelijk toen hij in september 2016 in een debat met Marianne Thieme ( PvdD) zei, zo’n laag basisinkomen is wel te financieren is, maar dan wordt het nog ingewikkelder. 400 € voor iedereen is wel een beter plan dan de belastingverlaging die het kabinet Rutte III wil doorvoeren. Kunnen we ook meteen de effecten zien van een beperkt basisinkomen.

Laten we dan een hoog basisinkomen nemen van 1.400 €. Dat is te financieren, maar vergt wel dat zowel de inkomensbelasting als indirecte belastingen ( onder andere de BTW) omhoog gaan.

Het meest genoemde bedrag is 1.000 € per maand. Dat kan gefinancierd worden door iedereen ( behalve de top inkomens) 50 % belasting te laten betalen. Dat lijkt veel, maar vergeet niet dat iedereen een basisinkomen krijgt. De minimumloner gaat bijna 200 € per maand vooruit. Pas als je meer dan 2.000 € bruto verdient ga je netto belasting betalen. Immers 1.000 € inkomensbelasting vallen weg tegen 1.000 € basisinkomen.
Wel blijft de armoedeval voor een deel bestaan. Nu is het zo dat een eenverdiener in een huurhuis met twee kinderen met een laag inkomen volkomen klem zit. Als hij of zij een andere baan vindt en van 20.000 € naar 31.000 € bruto gaat, blijft daar netto slechts 500 € per jaar van over. 96 % belasting! Dat komt door het wegvallen van huurtoeslag, zorgtoeslag en kindgebonden budget.

Als je daar een einde aan wilt maken kies je voor de variant 650 € basisinkomen voor 18 plus, 300 € voor 18 min en een woontoeslag van 600 € per huishouden. Net als bij de AOW (= het basisinkomen voor ouderen) maakt het uit of je alleen woont of samenwoont. Een alleenstaande begint met 1.250 € en een stel met 1.900 €. In deze variant kunnen alle andere toeslagen vervallen. Volgens Maurice de Hond is 51 % van Nederland voor zo’n basisinkomen.
Maar waarom de rijken ook een basisinkomen geven, die hebben dat toch niet nodig. Uit de koopkrachtplaatjes bij de laatste variant en bij de 1.000 € variant blijkt dat de top netto inlevert.

Maar ik wil een ander bedrag als basisinkomen kiezen, weten wat het voor mijn inkomen betekent. Als je dat wilt doneer dan geld aan de Vereniging Basisinkomen (TRIODOSBANK IBAN: NL52TRIO 0391227068 BIC TRIONL2U) dan maken wij een versie 2.0 waarin dat mogelijk wordt.

Ga naar de rekentool.

Het bericht Bereken zelf het Basisinkomen. Een paar muis-klikken om te zien of een basisinkomen van € 400, € 1.000 of € 1.400 haalbaar is. verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Invoering van basisinkomen zal ingrijpende effecten hebben op de arbeidsmarkt. Peter van Hoesel beschrijft die effecten vanuit 20 invalshoeken.

Over de effecten die invoering van een basisinkomen op de arbeidsmarkt zou hebben zijn veel opvattingen mogelijk. Enerzijds is dat verklaarbaar omdat daar weinig onderzoek naar is gedaan. Zo kan iedereen de eigen opvattingen als meest voor de hand liggende etaleren, want er is toch geen tegenbewijs te leveren. Toch biedt de bestaande kennis van de arbeidsmarkt anderzijds meer aanknopingspunten voor analyse van die effecten dan tot nu toe worden gebruikt.

Ik doe een poging om hiervan een overzicht te geven. Ik zal geen referenties naar allerlei wetenschappelijke publicaties plaatsen. Wellicht wil een universitaire arbeidsmarktonderzoeker dat voor zijn/haar rekening nemen.
In elk geval staat dit (alfabetische) overzicht open voor aanvullingen, correcties en tegenwerpingen.

Bij dit overzicht wordt uitgegaan van twee wezenlijke uitgangspunten:

• het gaat om een onvoorwaardelijk basisinkomen, dus niet om een aanvulling op een laag inkomen: veel van genoemde effecten gaan alleen op bij een onvoorwaardelijk, individueel basisinkomen
• het basisinkomen moet invloed hebben op het bestaande loongebouw: veel van de genoemde effecten gaan alleen op wanneer dat gebeurt. Als geen vorm van verrekening plaatsvindt, treden namelijk drie overheersende negatieve effecten op: vergroting verschillen tussen werkenden en niet-werkenden; fors stijgende belastingen; en hoge inflatie.

Arbeidsbemiddeling

Met een basisinkomen wordt het vinden van passend werk kansrijker, omdat niet op de eerste plaats naar vaste banen hoeft te worden gezocht. Er kan ook worden gezocht naar stages, projecten, proefplaatsingen, leertrajecten, netwerken waarin kan worden samengewerkt, klussen, vrijwilligerswerk. Dat vergroot de kans op het bij elkaar brengen van vraag en aanbod en een positieve keuze daarin vergroot vervolgens ook de kans op stabiel werk.
Door het basisinkomen hoeft geen rekening meer te worden gehouden met mogelijk verlies van een uitkering, waardoor het voor de werkzoekende makkelijker is om allerlei werk (op proef) te accepteren.

Arbeidsparticipatie

Volgens het CPB daalt de arbeidsparticipatie bij invoering van een basisinkomen. Het is inderdaad aannemelijk is dat de arbeidsparticipatie in zekere mate zal dalen; mensen grijpen de mogelijkheid om langer te studeren, jonge ouders zullen meer tijd aan hun kinderen besteden en, meer algemeen, mensen zullen makkelijker kiezen voor meer vrije tijd.
Aan de andere kant is het de vraag of het CPB plausibele positieve effecten voldoende heeft meegenomen. Verondersteld mag worden dat veel arbeid laagdrempeliger wordt, zoals zelfstandige arbeid, arbeid die momenteel te duur is vanwege het minimumloon, mantelzorg. Bovendien werkt de huidige regelgeving remmend op het arbeidsmarktgedrag van zowel werkgevers als van werkzoekenden. Wanneer die rem eraf gaat, zal er meer dynamiek ontstaan.

Arbeidsrecht

Het huidige arbeidsrecht werkt de mobiliteit op een belangrijk deel van de arbeidsmarkt nogal tegen. MKB-ondernemers zijn terughoudend om mensen aan te nemen, bevreesd voor ziektekosten en verwikkelingen rond ontslag. Dat belemmert de groei van veel ondernemingen. Oudere werknemers met een vaste baan zijn weinig mobiel, hetgeen kansen voor jongeren verkleint.
Bij invoering van een basisinkomen ligt enige versoepeling van het arbeidsrecht voor de hand, waardoor de mobiliteit wordt versterkt.

Arbeidssatisfactie

Veel mensen doen momenteel werk dat ze niet bevalt. Dat is niet goed voor de productiviteit en slecht voor het geestelijk welbevinden. Het basisinkomen schept meer mogelijkheden om werk te vinden dat wel bevredigend is. Daarmee kan de productiviteit per gewerkt uur na verloop van tijd wellicht een paar procent toenemen en het geestelijk welbevinden ook.

Armoedeval

Werken moet lonen, maar de huidige inkomensafhankelijke regelingen zorgen vaak voor allerlei armoedevaleffecten. Dat houdt een deel van het arbeidsaanbod gevangen in een uitkering, terwijl een ander deel als gevolg hiervan minder uren werkt dan zou kunnen en nog een ander deel geremd wordt in de ambitie om hogerop te komen.
Een basisinkomen kan de meeste armoedevaleffecten grotendeels of geheel doen verdwijnen, waardoor de arbeidsparticipatie meerdere procentpunten kan toenemen.

Bestaanszekerheid

De bestaanszekerheid wordt met een basisinkomen verbeterd. Veel sociale verzekeringen zijn gebaseerd op tijdelijke arrangementen, waardoor er nogal wat onzekerheid wordt veroorzaakt. Bijvoorbeeld: na WW volgt WWB met als gevolg een forse inkomensdaling.
Dat kan tot allerlei negatieve situaties leiden, zoals het accepteren van slecht passende arbeid, ziekteverschijnselen, armoede die alle energie opslorpt, alcoholisme en drugsverslaving, vastlopen van relaties. Daarmee raakt een deel van het arbeidsaanbod min of meer verlamd.

Buitenlandse werknemers

Aannemend dat buitenlandse werknemers pas na enige tijd in aanmerking komen voor het basisinkomen, kunnen de kosten van buitenlandse werknemers (fors) hoger uitpakken. Dan moet het basisinkomen wel worden verrekend met het bestaande loongebouw. Waarschijnlijk zal dit verschil onder druk van de EU verzacht dienen te worden, maar ook dan kan het tewerkstellen van Nederlandse ingezetenen wellicht een kostenvoordeel opleveren. Overigens is het niet onmogelijk dat er meer EU-landen zullen overgaan tot een basisinkomen, waardoor dit probleem kleiner zal worden.

Emancipatie

De nog steeds bestaande verschillen tussen mannen en vrouwen op de arbeidsmarkt kunnen makkelijker worden overbrugd als er een basisinkomen is. Mannen kunnen er makkelijker voor kiezen om meer tijd te besteden aan hun gezin en daarmee hun partners meer ruimte geven op de arbeidsmarkt. Aan de andere kant kunnen ook vrouwen makkelijker kiezen om zeker in de eerste levensjaren van hun kinderen korter te gaan werken. Aangezien de toegankelijkheid van de arbeidsmarkt over de hele linie wordt verbeterd, hoeven zij niet bang te zijn dat ze na verloop van tijd over een nogal hoge drempel moeten stappen.

De achterstanden van mensen met een migratie-achtergrond kunnen met een basisinkomen worden verminderd doordat de arbeidsmarkt toegankelijker voor hen wordt.

Inkomensverdeling

Een basisinkomen kan positief bijdragen aan problemen rond inkomensverdeling. Ten eerste vanwege hogere vaste inkomsten voor de laagstbetaalden. Ten tweede doordat de inkomsten voor mensen die onaangenaam werk uitvoeren op een hoger niveau zullen komen, als door laag loon te weinig mensen te vinden zijn. Ten derde mogelijk ook, doordat mensen met de hoogste inkomens (met name ook inkomen uit vermogen) voor een deel gaan meebetalen aan het basisinkomen.

Daarbij moet wel worden uitgegaan van het verrekenen van het basisinkomen met het bestaande loongebouw, anders worden de verschillen tussen werkenden en niet-werkenden juist enorm vergroot.

Mensen met een beperking

De toegang tot de arbeidsmarkt van mensen met een beperking werd tot voor kort verzorgd door sociale werkplaatsen. Dat is inmiddels niet meer het geval voor nieuwe toetreders. Met een basisinkomen wordt de toegang weer bevorderd, omdat de arbeidsmarkt als geheel toegankelijker wordt.

Ondernemerschap en innovatie

De drempel naar ondernemerschap wordt verlaagd. Dit geldt op de eerste plaats voor de startende ondernemer zelf, die in elk geval over een inkomen kan beschikken tijdens de startperiode. Met name ook innovatieve starters krijgen hierdoor meer kansen, want innovatietrajecten duren vrij lang.

Daarnaast wordt de drempel voor het aantrekken van medewerkers verlaagd, waardoor jonge ondernemingen sneller kunnen groeien.

Opleiding en scholing

Het opleidingsniveau van de beroepsbevolking zal op een hoger peil komen te liggen, omdat het basisinkomen mensen in staat stelt om op elk gewenst moment tijd te besteden aan opleidingen en cursussen. Het adagium ‘een leven lang leren’ kan met het basisinkomen eindelijk waar gemaakt worden. Daarmee wordt de beroepsbevolking beter inzetbaar, en dat geldt ook voor oudere werknemers en werkzoekenden.

Pensioen en langdurig verlof

Het verschil tussen langdurig verlof en pensioen zal bij een basisinkomen in zekere mate vervagen. Mensen kunnen op elk gewenst moment een werkpauze nemen. Als zij bovendien hun eigen pensioenpot op elk gewenst moment zouden mogen besteden (zoals de levensloopregeling van een tijdje geleden), ontstaat er op dit punt optimale flexibiliteit.
De huidige pensioengerechtigde leeftijd en de AOW kan worden afgeschaft, waardoor veel ouderen langer zullen doorwerken dan tot nu toe gebruikelijk is.

Regeldruk en regeldwang

De bureaucratie rond alle sociale uitkeringen belemmert het arbeidsmarktgedrag van werkzoekenden en maakt werkgevers terughoudend om hen een kans te geven. Met een basisinkomen kunnen de werkgeversrisico’s minimaal worden gehouden en ondervinden werkzoekenden geen bureaucratische belemmeringen meer bij het zoeken van werk. De vrijheid, waarmee een contract wordt getekend, stijgt.

Vrijwilligerswerk en mantelzorg

Heel veel zinvol werk wordt gedaan door vrijwilligers en mantelzorgers. Met een basisinkomen komt er meer ruimte voor het uitvoeren van vrijwilligerswerk en mantelzorg. Hoewel dit type werk niet meetelt bij het nationaal inkomen, is het voor de samenleving van grote betekenis. Financieringsbeslissingen voor werk waarbij veel vrijwillige inzet in het spel is, zullen opnieuw moeten worden geijkt,

Werkgelegenheid

De werkgelegenheid kan met name aan de onderkant van de arbeidsmarkt door het basisinkomen een positieve impuls krijgen, althans wanneer het basisinkomen wordt verrekend met het bestaande loongebouw. Als die verrekening niet zou plaatsvinden zal er eerder een averechts effect ontstaan, omdat dan de kostendrempel voor het scheppen van een baan zelfs groter kan worden dan nu het geval is.
Bovendien wordt ‘self-employment’ gestimuleerd met een basisinkomen als minimumgarantie.
Aan de andere kant kan een basisinkomen een negatieve invloed hebben op werk dat voor de samenleving niets oplevert of zelfs schade berokkent. De besluitvorming daarover zal veranderen.

Werkgeverschap

Het werkgeverschap wordt niet alleen een stuk eenvoudiger maar ook een stuk minder riskant na invoering van een basisinkomen. Dat zal werkgevers stimuleren tot meer ondernemerschap, waarmee vervolgens extra werkgelegenheid kan worden geschapen.

Werkverschaffing

Iedereen staat onder druk om betaalde arbeid te verrichten. Daardoor is er ook veel werkgelegenheid gekomen, die voor al tot doel heeft om mensen werk te kunnen verschaffen. Soms levert die eigenlijk geen zinvolle bijdrage levert aan de samenleving, maar kost alleen maar geld en levert geen baten of zelfs negatieve baten met zich. Dat type werkgelegenheid zal met een basisinkomen in zekere mate gaan afnemen.

Vrije tijd

Met een basisinkomen kunnen mensen makkelijker kiezen voor meer vrije tijd: door minder uren te werken, door langere verlofperiodes of door helemaal niet te gaan werken.
Die laatste groep zal overigens niet heel groot worden, want op een klein percentage na willen mensen graag op een zinvolle manier deelnemen aan de samenleving.
Meer vrije tijd biedt daarnaast ook meer ruimte voor consumenten om zorgvuldiger keuzes te maken.

Zelfstandige arbeid

Werken als zelfstandige is momenteel geen sinecure, enerzijds vanwege de bureaucratie waarmee je te maken krijgt en anderzijds vanwege de inkomensonzekerheid die gepaard gaat met zelfstandige arbeid. Met een basisinkomen kunnen beide ontmoedigende factoren grotendeels worden weggenomen, waardoor zelfstandige arbeid veel laagdrempeliger wordt.

Ziekteverzuim

Het ziekteverzuim kan een stuk lager worden doordat mensen met een basisinkomen beter in staat zijn om werk te kiezen dat hen goed ligt, doordat een langdurig hoge werkdruk makkelijker kan worden verdragen of vermeden en doordat er daardoor tevens minder gebruik zal worden gemaakt van het opnemen van baaldagen.

Zwart werk

Zwart werk is in het huidige uitkeringsregime nogal lucratief. Dat vervalt bij een basisinkomen, grotendeels of geheel. Zwart werk levert ook bij een basisinkomen nog altijd een belastingvoordeel op, dus het zal niet zomaar verdwijnen, maar de huidige forse prikkel voor een uitkeringsgerechtigde om zwart te werken zal in elk geval verdwijnen.

Peter van Hoesel, 9-11-2017
illustratie Pixabay
Dit bericht is ook geplaatst op de website van het NPI

Het bericht Arbeidsmarkt en basisinkomen verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Op dinsdag 14-11-2017 bood Antoinette Hertsenberg van Radar een petitie met ruim 110.000 handtekeningen aan in de Tweede Kamer.
De ondertekenaars van deze petitie vragen de Nederlandse politiek op korte termijn een experiment te starten met een basisinkomen voor werkloze 55-plussers. Een basisinkomen is een onvoorwaardelijk en gegarandeerd inkomen, dat maandelijks uitbetaald wordt en waar geen tegenprestatie voor geleverd hoeft te worden.

De petitie kwam is een vervolg van een eerdere uitzending: Kans op werk: 3 procent.

Voorafgaand aan de uitzending besteedde maandagavond 13-11-2017 Pauw aandacht aan deze petitie, met als gasten Antoinette Hertsenberg en Annemarie van Gaal, die eerder pleitte voor een basisinkomen vanaf 60 jaar.

Radar zelf heeft een video van de aanbieding gepresenteerd.

De aanbieding door Radar basisinkomen voor 55plus was een succes. Veel Kamerleden (vrijwel alle partijen) , veel camera’s. Ook VBi-voorzitter Alexander de Roo was aanwezig.

Vrij snel kwam RTLZ met een reactie waarin Peter Zadelhoff Antoinette een paar complimenten gaf, maar verder probeerde het idee helemaal af te branden.
Daarbij verschenen aantallen percentages en een grafiek die suggereerden dat het allemaal we mee viel met de problematiek voor de 55 plussers.
Verder werd daar gemeld dat het idee erg duur is, door alleen de kosten te laten zien en de besparingen achterwege te laten!

Nieuwsuur had een meer afgewogen item, waarin de Tilburgse hoogleraar Withagen een belangrijke rol speelde. Hij constateert een enorme mismatch op de arbeidsmarkt. Zijn oplossing is her- en bijscholing ook voor ouderen. Je moet er toch niet aan denken dat UWV weer in staat gesteld wordt net als ruim tien jaar geleden een heel circuit op te tuigen van gouden bergen belovende opleidingsinstituten.

De Coalitie (VVD, CDA en D66) Kamerleden zitten overigens wel op die lijn en zeggen doodleuk wij gaan meer banen scheppen mensen boven de 55 jaar.

De SP heeft een debat in de Tweede Kamer aangevraagd. Dat is al heel wat meer dan een jaar geleden met de aanbieding van de petitie van basisinkomen2018

Een plenair debat in de Tweede Kamer kan nog lastig worden voor de Minister van Sociale Zaken Wouter Koolmees (D66), omdat hij een aangenomen pro basisinkomen amendement heeft verdedigd op het D66 verkiezingscongrescongres in het najaar van 2016….” Er moet meer onderzoek gedaan worden naar het basisinkomen, dat mogelijk het systeem van sociale zekerheid van de 21ste eeuw is en het nieuwe kabinet moet de uitkomsten van die onderzoeken naar het basisinkomen bespreken”

Alexander de Roo en Reyer Brons (redactie) 15-11-2017

Het bericht Basisinkomen even op de Radar in Den Haag verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

De voorzitter van de Vereniging Basisinkomen, Alexander de Roo, was vrijdag 10 november uitgenodigd door de Studiegroep Basisinkomen van 50Plus om een presentatie te geven over het basisinkomen.

Aanwezig waren onder andere Kamerlid Corrie van Brenk – van Barneveld (zij is vakbondsbestuurder geweest en was tot 2014 lid van de PvdA), Rob de Brouwer, voorzitter van de Studiegroep Basisinkomen, de partijvoorzitter Jan Zoetelief (een overtuigde voorstander van het basisinkomen), enkele fractiemedewerkers van 50Plus en leden van de studiegroep.

Er waren vijf gasten. Een dame van VNO-NCW en het MKB, die erg kritisch bleek, maar op eigen titel sprak. Iemand van het FNV, die ook erg sceptisch bleek, maar wel zei dat het FNV een paar jaar de tijd neemt om over het basisinkomen te discussiëren. Alexander kon haar verwijzen naar haar Engelse collega’s van de vakbond, die wel voor de invoering van een basisinkomen zijn. Egbert de Jongen, onderzoeker bij het CPB. Hij was twee jaar geleden te gast op een Algemene Vergadering van de vereniging en onlangs bij de bijeenkomst van het NPI in Nieuwspoort. Hij bleek weinig te weten van alle experimenten met het basisinkomen in Nederland en daarbuiten. Ook aanwezig was Harro Boven van de Jonge Democraten.

Egbert benadrukte dat het CPB alleen in opdracht van politieke partijen berekeningen uitvoert. Volgens Harro zou 50Plus opdracht moeten geven om het idee van de Vereniging Basisinkomen om iedereen 600 euro te geven, kinderen 300 € en een woontoeslag van 600 € door te rekenen. Dit basisinkomen zou niet gefinancierd moeten worden door de inkomstenbelasting te verhogen – dan krijg je gegarandeerd een slechte uitkomst in de CPB-modellen – maar door de vermogensheffing te verhogen. Met name door de grondslag van de heffing te verbreden, het huizenbezit eronder te laten vallen, de hypotheekrente af te schaffen en een aantal milieubelastingen te verhogen. De leden van de studiegroep reageerden enthousiast. Corrie Brenk, die het idee helemaal zag zitten, gaat het bespreken in de fractie van 50Plus.

Al met al vonden de leden van 50Plus de ideeën over het basisinkomen heel interessant en stonden zij er behoorlijk positief tegenover. Een zeer geslaagde bijeenkomst!

Een toevallige ontmoeting met prominent partijlid van D66, Lousewies van der Laan, een oud-collega van Alexander in het Europese Parlement, had ook nog een staartje. Zij en Harro van Boven, beiden voorstander van een basisinkomen, gaan bekijken hoe ze D66  ‘om’ kunnen krijgen.

Hieronder de samenvatting van Alexander’s presentatie:

Sheet 1. Studiedag Basisinkomen bij 50Plus, 10 november 2017

• de sociale zekerheid is in 1944 uitgedacht. Men baseerde zich op de (mannelijke) kostverdiener, die na een opleiding vrijwel zijn hele werkzame leven bij één baas zou gaan werken. Mensen, die WW of AOW ontvingen waren uitzonderingen. Deze situatie is voltooid verleden tijd;
• het sleutelwoord van onze tijd is individualisering: er zijn 2 miljoen flexwerkers; 1 miljoen ZZP’ers; 0,5 miljoen mensen in de WW; 0,5 miljoen krijgen bijstand; 5 miljoen met een vast contract en 3,5 miljoen AOW’ers + 0,4 miljoen werkende armen. Conclusie: het oude systeem werkt niet meer;
• steeds meer mensen van minimum tot modaal zitten vast. (Meer) betaald werken loont niet. Een beginnende juf (éénverdiener, twee kinderen, huurhuis) met € 2315 bruto en € 100 loonstijging gaat er netto € 25 op achteruit … Een éénverdiener die van € 20.000 naar € 31.000 bruto gaat, houdt slechts € 500 netto over. 96 % valt weg … De oorzaak ligt bij de steeds meer inkomensafhankelijke regelingen: huurtoeslag (1975), zorgtoeslag (2006), kindgebonden budget (2009), heffingskorting/arbeidskorting (2014).

Sheet 2. Het basisinkomen is het sociale systeem voor de 21e eeuw: Vrijheid & Solidariteit

• individueel, onvoorwaardelijk, regelmatig, vast bedrag om bescheiden van te leven;
• geeft vrijheid om je eigen leven in te richten (scholing, vrijwilligerswerk, mantelzorg, betaald werk, wel of niet samenwonen);
• de optie om slecht betaald werk te weigeren;
• aantrekkelijk voor politiek rechts: eenvoudiger systeem, minder ambtenaren nodig;
• aantrekkelijk voor politiek links: armoede wordt uitgebannen;
• steun stijgt voor het idee: 20% in 1993, 40% in 2016 en nu 51% (Maurice de Hond);
• groeiende belangstelling bij internationale instellingen: UNICEF, IMF, UNDP;
• experimenten in Namibië (2x), India (2010-2012), Canada (3x), Finland, Nederland, Kenia, Schotland, VS, Alaska Dividend, Macau Dividend.

Sheet 3. Twee hoofdbezwaren tegen het basisinkomen:

1. Mensen stoppen met werken
   • het experiment in Canada (MinCome, 1974-1979) liet zien dat 10% van de onderzoekspopulatie minder betaald werk ging doen: werkende jongeren studeerden langer en vrouwen met jonge kinderen gingen moederen;
   • in opdracht van de Vrijzinnige Partij berekende het CPB dat 5% van de mensen minder betaald werk zou gaan doen, indien zij een basisinkomen van € 800 zouden ontvangen (plus € 300 voor alleenstaanden). De CPB-modellen rekenen kleine baantjes niet mee, ook kunnen ze niet uitrekenen wat de maatschappij minder zou hoeven betalen aan gezondheidszorgkosten en aan minder ambtenaren;
   • de keerzijde: een lager arbeidsaanbod lokt hogere lonen uit … en dat is precies wat we nodig hebben!
2. Het is onbetaalbaar
   • bij een basisinkomen van € 1.000 is ca 50 miljard aan extra inkomsten nodig: iedereen betaalt 50% aan inkomstenbelasting en de mensen met een topinkomen 60% (in dit scenario gaat een minimumloner er € 200 per maand op vooruit; een belangrijk punt voor het FNV);
   • een basisinkomen van € 1.250 voor een alleenstaande en € 1.900 voor samenwonenden (basisinkomen € 650, woontoeslag € 600, kinderen € 300) kost 40 miljard; kan via de inkomsten- of indirecte belastingen gefinancierd worden;
   • iedereen 50% inkomstenbelasting laten betalen (en topverdieners 60%) en alle toeslagen en aftrekposten afschaffen is veel eerlijker dan het huidige systeem;
   • je kan het allemaal narekenen met de nieuwe Rekentool van de Vereniging Basisinkomen, ga naar http://178.18.89.251:8085.

Sheet 4.

Overgenomen uit de Nieuwsbrief van 50Plus:

Rondetafelgesprek Basisinkomen
Een werkgroep van 50PLUS heeft zich de laatste maanden gebogen over de voors en tegens van het onvoorwaardelijk basisinkomen. De werkgroep – die naast uit Tweede Kamerleden ook bestaat uit leden van 50PLUS – heeft zich tijdens een eerste rondetafelgesprek onder meer laten informeren door deskundigen. Voor vrijdag 24 november staat een tweede rondetafelgesprek op het programma, waarbij iedereen aan de hand van de voorlopige bevindingen kan meepraten. Hebt u bijzondere interesse in het thema Basisinkomen, meld u dan aan voor dit rondetafelgesprek dat gehouden wordt in het gebouw van de Tweede Kamer in Den Haag. Aanvang 10.00 uur. Voor aanmelden: stuur voor 17 november een mailtje naar 50PLUS@tweedekamer.nl (o.v.v. Rondetafelgesprek Basisinkomen).

Den Haag, 10 november 2017

Het bericht Studiedag bij 50Plus november 2017 verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Dit is de zesde aflevering van de feuilleton Brieven aan een Paralleluniversum van de Duitse schrijfster Petra Keup. De eerste verscheen op 8 oktober 2017. Sindsdien publiceer ik iedere zondagochtend een hoofdstuk van deze roman. De brieven zijn geschreven door Maximiliane Wonder-Licht, een ‘klant’, en gericht aan Valentin Graumann, de directeur van een instantie, die ‘Hartz-IV’, zeg maar de Duitse sociale bijstand, uitkeert.

Betreft: “Oh jee”
– een aardappelrepubliek

Geachte heer Graumann,

Ik wil u vandaag iets over het verschil, ook wel over de overeenkomsten, tussen een aardappel- en een bananenrepubliek vertellen.

Een belangrijk verschil is wel, dat in een bananenrepubliek bananen worden geteeld, die de inwoners echter niet zelf opeten. Ze lijden liever honger. In een aardappelrepubliek daarentegen worden aardappelen verbouwd en door de inwoners ook opgegeten, naast de bananen uit de bananenrepublieken natuurlijk.

Een wellicht groter onderscheid: In een bananenrepubliek heerst een dictator en in een aardappelrepubliek doen politici alsof ze regeren. De media en leiders van grote internationale bedrijven begrijpen dat intussen heel anders. Zij zijn namelijk de marionettenspelers en onze vrij gekozen politici de marionetten. De kiezers zijn het menselijk kapitaal.

Er spreekt natuurlijk veel domheid uit dergelijke verhoudingen, maar niemand wil dat toegeven. De marionettenspelers verdienen daar zo veel geld mee, dat ze het tellen nauwelijks kunnen bijhouden. Dat noemt onze maatschappij slim, zelfs als ze, op een verre van zakelijke toon, vooral dan, steeds weer over dalende winsten klagen. Het ìs immers ook dramatisch als een concern in plaats van 50 miljard winst per jaar af en toe slechts 49 miljard verdient. Een miljard is toch ook nog gewoon een hoop geld.

Nou oké, spreek je een dictator tegen, betaal je dat met folteringen in een gevangenis en moord. Maar wat, als het menselijk kapitaal en de marionetten onze poppenspelers tegenspreken? Dan wordt dat vereffend met psychische terreur, met bangmakerij en ontslag of lasterpraat in de media en dalende populariteitscijfers, kortom met chantage. Nu ja, in zoverre is een aardappelrepubliek, toch eigenlijk een mijlpaal op de weg naar democratisering. En in één van onze boeken staat ook echt nog geschreven: “De menselijke waardigheid is onaantastbaar”.^[1] Moordenaars en afpersers: maar het is dezelfde criminele geest die sinds mensenheugenis simpelweg niet overwonnen kan worden.

Ik wil u graag eens herinneren aan twee bekende spreekwoorden in onze republiek: “De domste boeren hebben de dikste aardappelen” en “De anderen moeten de broekriem aanhalen”.

Maar omdat we een aardappelrepubliek zijn, hebben wij, ik bedoel natuurlijk u en ik, elkaar immers pas leren kennen. Ik ben eigenlijk een kunstenares, om precies te zijn musicus, strikt genomen zangpedagoge. Voordat we een aardappelrepubliek werden, waren mensen zoals ik, toch echt heel waardevolle medewerkers bij muziekscholen in steden en dorpen.

We kregen een salaris waarmee wij onszelf en onze families konden onderhouden, we hadden betaald verlof, we hadden loondoorbetaling bij ziekte, Kerstmis- en vakantiegeld, uitzicht op een betrouwbare uitkering na pensionering en ontslagbescherming. Kortom, we hadden sociale zekerheid. Maar boven alles waren we vrij, meer daarover in een latere brief. We waren gerespecteerde mensen in onze gemeenschap.

Toen kregen we jarenlang Kohl en nu de aardappelrepubliek.^[2]

We maakten heel snel carrière als “sociale parasieten”. Sommigen noemen ons ook invalkrachten. Het is maar vanuit welke gezichtshoek je er naar kijkt. Hieronder de arbeidsvoorwaarden van een parasiterende invallende leerkracht: Alleen het gegeven lesuur wordt betaald. De vergoedingen zijn karig. Alle sociale verzekeringen en belastingen worden ingehouden op het salaris. Geen uitkering bij ziekte en vakantie. Interessant alleen dat de leerlingen hun bijdragen aan de muziekscholen ook bij lesuitval moeten doorbetalen. Geen bescherming bij ontslag. In plaats van lijfrente of pensioen een gegarandeerd vooruitzicht op een minimumuitkering als oudedagsvoorziening.

Het belangrijkste is echter, dat we maar voor een paar uur in dienst worden genomen, want als we een vast aantal uren zouden werken, zouden we mooi de gelegenheid hebben onze arbeidsvoorwaarden van voor de aardappelrepubliek via de rechter terug te eisen. En zo stom zijn die aardappelboeren nu ook weer niet.

De rest weet u wel. Nu beleven wij samen plezier en om elkaar steeds beter te leren kennen, krijgt u al snel weer post van mij.

Zij groet u,
Maximiliane Wonder-Licht

Een overzicht van alle gepubliceerde hoofdstukken is hier te vinden.
Vertaling: Florie Barnhoorn

Wordt vervolgd op zondag 19 november 2017

<sup>1. In het Handvest van de Verenigde Naties (1945) en Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (2000) staat de menselijke waardigheid centraal.↩
2. Helmut Kohl, geboren in 1930 te Ludwigshafen. Hij was van 1982 tot 1998 bondskanselier van de Bondsrepubliek Duitsland. Hij wordt door velen beschouwd als de architect van de Duitse hereniging.↩</sup>

Het bericht Brieven aan een Paralleluniversum 6. Oh jee, een aardappelrepubliek verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

De voorzitter van de Vereniging Basisinkomen, Alexander de Roo, schetst in een artikel, dat vanmorgen in dagblad Trouw is verschenen, een perspectief dat voor de gemiddelde Nederlander veel aantrekkelijker is dan dat wat Rutte III te bieden heeft: de invoering van een onvoorwaardelijk basisinkomen in combinatie met een vlaktaks van 50%.

Het kabinet Rutte III gaat een vlaktaks van 37 % invoeren voor bijna iedereen. Dat klinkt overzichtelijk en dat is het misschien ook. Maar het kan veel beter.

Immers met alleen deze vlaktaks-maatregel schiet de juf op de basisschool weinig op. Met haar salaris van 2315 euro bruto per maand zal zij na een jaar moeten constateren dat haar zwaar bevochten salarisverhoging van 100 euro in rook opgaat en zij er netto 25 euro op achteruit gaat, aldus Prof. Wouter Keller op Follow the Money. Ook het gezin met een éénverdiener in een huurhuis met twee kinderen heeft niets aan dit belastingplan. Hij of zij verdient nu met 20.000 euro bruto per jaar iets meer dan het minimumloon. Stel, zij vindt een betere baan voor 31.000 euro bruto. Van die 11.000 euro bruto houdt dit gezin slechts netto 500 € over. Hoe kan het dat bijna 100% wegvalt? Dat komt omdat voor deze groepen de huurtoeslag, zorgtoeslag en kindgebonden budget verdampen. Door deze extra lagen in het systeem loont hard werken voor hen helemaal niet. Dit geldt voor vrijwel iedereen tussen minimum en modaal. Het gaat dus niet om kleine aantallen. Zij betalen – schrik niet – in totaal 70, 80, 90 en soms zelfs meer dan 100% effectieve belasting. Zo wordt de door iedereen ongewenste armoedeval door Rutte III toch niet aangepakt.

De toeslagen zijn door de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving onlangs zelfs ziekmakend genoemd. Niet echt een bodem, waarop je stevig staat. Wil je mensen echt belonen voor hun werk en het betalen van belasting overzichtelijker maken, dan biedt een heel heldere maatregel soelaas. Dat instrument kan wel een echte bodem bieden: het heet basisinkomen. Maurice de Hond peilde al dat 51% van de Nederlanders dit geen gek idee meer vindt. In ieder geval niet gekker dan het huidige onoverzichtelijke heffingen- en toeslagen systeem. Zorg dat volwassenen over een basisinkomen van 650 euro en kinderen over 300 euro kunnen beschikken. Voeg daarbij een algemene woontoeslag van 600 euro per huishouden. Dan heeft een alleenstaande gegarandeerd 1.250 euro per maand (het sociale minimum volgens het NIBUD). Een stel start met 1.900 euro. Dit plan kost jaarlijks 40 miljard euro. Maar dan heb je ook wat. De inkomstenbelasting moet omhoog naar 50% en alle belastingvoordelen voor werkenden vervallen, maar werken loont dan wel. Altijd houdt iedereen 50% over, naast het basisinkomen dat er als bodem ook nog is.

Alexander de Roo

Deze vereenvoudiging van de verzorgingsstaat heeft niet alleen effect voor de werkenden tussen minimum en modaal. Het resoneert ook verder in de economie en de maatschappij als geheel. Mensen durven meer risico te nemen bij het beginnen van een eigen bedrijf. Werknemers hebben een betere onderhandelingspositie en zijn ook gemotiveerder. Werkgevers zijn niet meer zo totaal verantwoordelijk voor het bestaan van hun werknemers. Mensen hoeven niet per se meer fulltime te werken, krijgen minder snel een burn-out en kunnen zich inzetten voor andere maatschappelijke doelen, zoals mantelzorg en vrijwilligerswerk. De economische zelfstandigheid van mensen in relaties wordt versterkt. En het functioneren van het sociale vangnet is niet meer afhankelijk van de grote bureaucratie.

Het belastingsysteem mag met Rutte III overzichtelijker worden. Maar de armoedeval blijft bestaan. Het oude systeem van de verzorgingsstaat is aan een reset toe. Gemeenten beginnen nu te experimenteren met het basisinkomen. Laat het Centraal Planbureau (CPB) de effecten van het basisinkomen eens goed onderzoeken. Een basisinkomen voor iedereen en 50% vlaktaks voor iedereen. Werken gaat dan altijd lonen.

Alexander de Roo,
Voorzitter Vereniging Basisinkomen

10 november 2017

Foto’s: Pixabay, Wikipedia

Het bericht Maak betaald werk lonend met een vlaktaks + een basisinkomen verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Kijk naar het kanaal voor beeld en geluid over basisinkomen. Word abonnee om de zichtbaarheid te vergroten.
Meld nieuwe producties. Help ons die te vinden en geef deze daar via je via het contactformulier, kies redactie of webmaster.
Ook eigen producties graag melden, uiteraard!
Betere rubricering. De huidige indeling naar afspeellijsten is voor verbetering vatbaar

Er zijn in de loop der tijd heel wat filmpjes en geluidsfragmenten gemaakt over het basisinkomen en de daarbij behordende zijpaden. Het begon allemaal met de Zwitserse film  “Grundeinkommen ein Kultureinpuls” Een Duitstalige film met Nederlandse ondertitels, bekijk de film hier.

Bekijk ook ons youtube kanaal.

Kijk naar het kanaal voor beeld en geluid over basisinkomen. Word abonnee om de zichtbaarheid te vergroten.

Over het basisinkomen worden veel teksten geschreven, die voor de gerichte zoekers goed te vinden zijn via diverse websites over basisinkomen, waaronder die van onze Vereniging Basisinkomen (VBi).
Voor een deel van de mensen is inmiddels beeld en geluid veel belangrijker dan geschreven tekst. Op de website van de VBi is een rubriek met alle video’s en geluidsopnamen die via de website gepubliceerd zijn (Beeld en geluid over Basisinkomen), te vinden via de menu balk > informatie > beeld en geluid.
Zie bijvoorbeeld een recent gesprek met onze voorzitter op Radio Rijnmond en de al een paar jaar oude Duitse film met uitleg over het basisinkomen (Basisinkomen de film (vertaling van Grundeinkommen der Film).

Maar er wordt veel meer materiaal gepubliceerd en we proberen dat te verzamelen op een eigen You-tube kanaal. Hier zijn inmiddels diverse filmpjes verzameld en geordend naar een aantal afspeellijsten, zoals interviews, lezingen, anti, België etc.

Wij zoeken drie soorten hulp bij deze verzameling :

• Word abonnee. Dan kun je op de hoogte blijven van nieuwe producties. Een als we voldoende abonnees hebben kunnen we het adres (de URL) met de cijfers vervangen door een adres waarin het woord basisinkomen prominent naar voren komt.
• Meld nieuwe producties. Help ons die te vinden en geef deze daar via je via het contactformulier, kies redactie of webmaster.
• Ook eigen producties graag melden, uiteraard!
  Betere rubricering. De huidige indeling naar afspeellijsten is nog wat provisorisch, tips voor verbetering zijn welkom

Redactie, november 2017

Het bericht Basisinkomen in Beeld en Geluid verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

De experimenten in Nederland met regelarme bijstand beginnen inmiddels te lopen in ruim 10 gemeenten. Er worden ruim 3.000 mensen bij betrokken. Dat betekent dat de omvang voldoende begint te worden om wetenschappelijk iets te betekenen.

In de Tweede Kamer heeft Linda Voortman heeft hard gevochten om experimenten met de bijstand mogelijk te maken. Uiteindelijk is het gelukt en net voor de zomer van 2017 was er het groene licht (AmvB) van Staatssecretaris Jette Klijnsma voor ( maximaal) 25 gemeentelijke experimenten met regelarme bijstand. Hoe staat het daar nu mee?

Een eerste overzicht.
Aanvullingen, verbeteringen gewenst.

Wageningen, Groningen ( + gemeente Ten Boer), Deventer, Tilburg en Nijmegen zijn officieel aan de slag.

In Wageningen gaat het om 250 deelnemers ( van de 630 bijstandsgerechtigden) en op 1 oktober is de proef van als eerste van start gegaan. De Wageningen Universiteit en de Universiteit van Utrecht zijn als wetenschappelijke begeleiders ingeschakeld.
In Groningen gaat het om 400 deelnemers. De aankondiging haalde het NOS journaal met GroenLinks wethouder Mattias Gijsbertsen en Jette Klijnsma. De Rijksuniversiteit Groningen doet het onderzoek. Groningen startte al in 2015 een pilot project PartOndernemen met 110 mensen in de bijstand, waarvan er 18 zelfstandig ondernemer werden.
In Deventer is de proef ook al begonnen met 200 deelnemers uiteindelijk is het plan dat 800 van 2900 bijstandsgerechtigden mee doen. De Hoge School Saxion doet het onderzoek naar de effecten. In Tilburg doen 800 van de 7.000 mensen in de bijstand mee. Kosten 1,8 miljoen, de Universiteit van Tilburg begeleid.
Nijmegen gaat op 1 december beginnen en de Radboud Universiteit doet het onderzoek. Zie hier een filmpje van Nijmegen.

Amsterdam wilde ook mee doen, maar mocht niet van Staatssecretaris Klijnsma.
Utrecht haakte zelf af vanwege de opgelegde beperkingen.

Dat kwam onder meer omdat Amsterdam niet in de gemeentelijke verordening heeft opgeschreven dat de 30.000 bijstandsgerechtigden verplicht zijn om een tegenprestatie te leveren. Op initiatief van GroenLinks fractievoorzitter Rutger Groot Wassink heeft de Amsterdamse gemeenteraad besloten ook zonder Haagse toestemming een proef te gaan doen. Precieze invulling nog onbekend.
In Utrecht (dat ook internationaal de aandacht trok) heeft D66 wethouder de beslissing om wel of niet mee te doen aan de gemeenteraad overgelaten. Hier heeft GroenLinks fractievoorzitter Heleen de Boer gezegd dat zij de mogelijkheden om bij te verdienen in de proef te beperkt vindt. Een alleenstaande mag maximaal € 200 per maand bij verdienen gedurende de proef van 2 jaar.

Er is nog ruimte voor gemeenten die met deze proef mee willen doen. Ik weet niet precies wie zich nog beraden.

Den Bosch heeft eerder te kennen gegeven ook mee te willen doen. Eerder wilden wel 20 gemeenten meedoen.

Er zijn ook gemeenten die experimenteren zonder zich te beroepen op het experimenteer artikel van de participatie.
En die dus geen Haagse toestemming nodig hebben. Zij willen met regelarme bijstand aan de slag. Onder andere Apeldoorn (450 mensen) , Oss, Epe (90) (filmpje), Geldrop-Mierlo (120) , Zwolle (300). De Universiteit van Tilburg begeleid ook hier.

In totaal gaat het nu al om circa 3.000 mensen die mee gaan doen. Dat is meer dan de 2.000 werklozen in Finland die aan de basisinkomen proef meedoen, die in januari 2017 is gestart en twee jaar duurt. 3.000 mensen zijn net genoeg om wetenschappelijke conclusies te trekken.
Opvallend is dat de groep wethouders in al deze gemeenten politiek gezien zeer pluriform is samengesteld.
De prijs in coalitieland Nederland is wel dat het woord basisinkomen vermeden wordt, maar er worden wel degelijk aspecten van het basisinkomen onderzocht. Uitgaan van vertrouwen, meer mogelijkheden om bij te verdienen. Daarom worden de proeven in Nederland weldegelijk meegenomen in buitenlandse overzichten van basisinkomen experimenten.
Zie een recent artikel op de website van BIEN: Overview of Current Basic Income Related Experiments (October 2017).

Gemeente Leeuwaarden wil een proef doen met niet alleen mensen uit de bijstand.
De Friese hoofdstad wil ook andere inwoners laten deelnemen ( gemeenschapseffect) en zij willen ook nadrukkelijk breder kijken dan alleen de effecten op de arbeidsmarkt. Meer een proef zoals in de Canadese provincie Ontario van start is gegaan. Ze zoeken nog naar financiële middelen en lopen tegen de beperking aan dat gemeenten niet aan inkomenspolitiek mogen doen. Misschien biedt een experimenteer artikel van Binnenlandse Zaken uitkomst.

De bedoeling van de VVD met de Participatiewet wordt slechts door weinig gemeenten uitgevoerd.
Rotterdam is het meest bekende voorbeeld.
Hier is gekozen voor Workfare. Bijstandsgerechtigden moeten bv in oranje hesjes de koopgoot van Rotterdam vrijwaren van afval. Het echte afval ophalen gebeurt natuurlijk door de reinigingsdiensten, anders zou de FNV te veel in opstand komen.
Buurgemeente Spijkenisse maakt het ook bont. Hier zijn vier mensen in dienst om de bijstandsgerechtigden op fraude te controleren. Deze vier met een salaris jaarlijks van 4 ton hebben tot nu toe € 90.000 aan fraude opgespoord. Info van Alfred Blokhuizen ( Voormalig Raads- en Statenlid van GroenLinks).

Alexander de Roo, november 2017

Het bericht Experimenten met regelarme bijstand in Nederland/ Nederland staat op de wereldkaart verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Dit is de vijfde aflevering van de feuilleton Brieven aan een Paralleluniversum van de Duitse schrijfster Petra Keup. De eerste verscheen op 8 oktober 2017. Sindsdien publiceer ik iedere zondagochtend een hoofdstuk van deze roman. De brieven zijn geschreven door Maximiliane Wonder-Licht, een ‘klant’, en gericht aan Valentin Graumann, de directeur van een instantie, die ‘Hartz-IV’, zeg maar de Duitse sociale bijstand, uitkeert.

Betreft: “O”
– zucht: nachtmerrie plus dagdroom is binnenkort werkelijkheid!

Zeer geachte heer Graumann,

U hebt mij niet tegengesproken en daarmee is uw interne dienstinstructie dus een feit. Als pedagogisch onderlegd persoon vind ik het ook altijd erg belangrijk om mensen te confronteren met de gevolgen van hun daden. De mens leert immers van zijn fouten, tenminste dat beelden zijn opvoeders zich graag in. Alleen geschiedenisleraren zien dat misschien anders. De anderen blijven onverstoorbaar geloven in het goede van de mens.
Daar u en uw organisatie zich zo intensief met onze familie-aangelegenheden en ons meest intieme privé-leven wilt bemoeien, heb ik besloten, u regelmatig over onze wederwaardigheden in kennis te stellen.

Vandaag eerst een voor u verheugend bericht: uw plan werkt. Uw medewerkers hebben het warempel voor elkaar gekregen, wij kunnen dag en nacht aan niets anders meer denken dan aan u en uw personeel. Zo gaat dat met je favoriete vijand: daar denk je dag en nacht aan. Daarin lijkt u heel erg op de geliefde. Aan die ene moet je ook dag en nacht denken, in ieder geval zo lang men op hem verliefd is.

Afgelopen nacht maakte mijn dochter mij wakker, omdat ze door een enge nachtmerrie geteisterd werd. Ze droomde van een groot huis, waar we naar binnen moesten gaan, en waar alleen maar mensachtige mieren ijverig bezig waren, alle denkbare plannen te smeden om ons te schaden. Plotseling wilde haar vader de alimentatie niet meer betalen, die ze ooit moeizaam met hem overeengekomen was. Toevallig lag die hoger dan wettelijk voorgeschreven. De mieren brachten hem op het idee dat hij ook minder kon betalen, ja, volgens de wet zelfs verplicht was minder te betalen. Tegelijkertijd organiseerde onze huisbaas een vreugdefeest, omdat hij eindelijk van een jarenlange huurster af was en hij nu bij een volgende huurder een aanzienlijk hogere winst kon opstrijken. Nadat wij dus naar het goedkoopste deel van de stad O verhuisd waren, werden al onze sollicitatiebrieven reeds op grond van het adres van de afzender afgewezen. Mijn dochter werd gedwongen haar carrièreplannen op de vuilnishoop te gooien en toen werd ze met handboeien geketend aan een zeer ijverige mier uit het grote huis. De hoofdmier dwong ondertussen haar moeder steeds weer in schuiflades, maar de laden gingen gewoon niet meer dicht. Eerst was de hoofdmier radeloos, maar opeens haalde zij een mes te voorschijn. Alles wat niet in de lade paste, kapte ze af.

Meneer Graumann, herkent u zichzelf en uw Dienst in deze droom? Onze nachtrust was in ieder geval verdwenen en nu schrijf ik u dus moe en uitgeput.

Ik ga nu, vrij naar Wilhelm Busch, een fles sterke drank leegmaken en mij overgeven aan een dagdroom over mijn toekomstige carrière.^[1] Als ik mij uw kantoor lang genoeg met deze goed smakende drank voor de geest geroepen heb, zou ik, milder gestemd, in een niet zo verre toekomst in joggingbroek en op slippers, in een wolk van natuurlijk parfum, bij u kunnen opduiken en zou ik een hulpverlener krijgen, die mij gaat helpen om de juiste motivatie te ontdekken, en wat het belangrijkste is, ik zou eindelijk, zoals Hans Huckebein, in één van uw lades passen. Dan zou u gelukkig zijn en ik zou rust hebben.

Genoeg voor vandaag, zij groet u,
Maximiliane Wonder-Licht

Een overzicht van alle gepubliceerde hoofdstukken is hier te vinden.
Vertaling: Florie Barnhoorn

Wordt vervolgd op zondag 12 november 2017

^{1. Wilhelm Busch (*1832; † 1908) was één van de belangrijkste dichters en tekenaars in Duitsland. Hij geldt als pionier op het gebied van stripverhalen. Eén van zijn bekendste werken is het verhaal over de ontembare raaf – of pechvogel – Hans Huckebein. Zie voor de originele tekeningen hier.↩}

Het bericht Brieven aan een Paralleluniversum 5. Nachtmerrie binnenkort werkelijkheid! verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.