Dr. Jekyll and Mr. Hyde

Binnenkort zal de eerste Participatielezing gehouden worden. De vraag hoe we rekening kunnen houden met de beperkingen van het ‘denk- en doenvermogen’ van burgers zal daarin centraal staan. Joop Böhm geeft alvast een schot voor de boeg: de overheid zou eens blijk moeten geven van visie en daadkracht! Ze kan dit doen door iedere burger een universeel basisinkomen te geven. Dat is de beste manier om de zelfredzaamheid van mensen te vergroten!

Op vrijdag 26 januari 2018 zal Mark Bovens, hoogleraar Bestuurs- en Organisatiewetenschap aan de Universiteit Utrecht en lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) de eerste Participatielezing verzorgen. Hij zal daarbij ingaan op de vraag hoe we rekening kunnen houden met de beperkingen van het denk- en doenvermogen van burgers.

In het WRR rapport Weten is nog geen doen, dat op 24 april 2017 werd gepubliceerd, wordt geconstateerd dat de Participatiesamenleving hoge eisen stelt aan de redzaamheid van burgers. Lang niet alle burgers zijn onder alle omstandigheden in staat aan die eisen te voldoen. Er bestaat een behoorlijk verschil tussen wat van burgers wordt verwacht en wat zij daadwerkelijk aankunnen. Met andere woorden: het kabinetsbeleid heeft een Participatiesamenleving voortgebracht die met onhaalbare eisen een aanzienlijk deel van de bevolking voor onoplosbare problemen stelt.

Niet alleen een kleine groep ‘kwetsbaren’, maar ook mensen met een goede opleiding en een goede maatschappelijke positie kunnen in situaties verzeild raken waarin hun redzaamheid ontoereikend is. Er wordt een beroep gedaan op mentale vermogens die buiten hun vermogen liggen.

Maar waar haalt de regering de euvele moed vandaan om zulke hoge eisen te stellen aan de bevolking? Is het in een democratische rechtsstaat niet juist gegeven aan de burger om eisen te mogen stellen aan de overheid? Daar zit ‘em de kneep!

De overheid heeft als een ‘dokter Jekyll’ het volk opgezadeld met een ‘mister Hyde’, een misbaksel, en moet nu proberen de mentale lasten voor de bevolking, de cliënten, zo laag mogelijk te houden.

Wat leert ons dit?

Dat voorkomen beter is dan genezen: met de invoering van een Universeel Basisinkomen (UBI) kunnen burgers zichzelf redden, omdat zij dan over voldoende geld beschikken voor een onbekommerd bestaan. Maar die maatregel stelt hoge eisen aan het kabinet. Te hoog misschien? Daadkracht en hart voor de medemens. Is dat teveel gevraagd?

Had de lezing niet beter kunnen gaan over de vraag: Hoe kunnen we rekening houden met de beperkingen van het denk- en doenvermogen van onze overheid?

Joop Böhm,
Amersfoort, 14 januari 2018.

Het bericht Het denk- en doenvermogen van onze overheid verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Dit is de vijftiende aflevering van de feuilleton Brieven aan een Paralleluniversum van de Duitse schrijfster Petra Keup. De eerste verscheen op 8 oktober 2017. Sindsdien publiceer ik iedere zondagochtend een hoofdstuk uit deze roman. De brieven zijn geschreven door Maximiliane Wonder-Licht, een ‘klant’, en gericht aan Valentin Graumann, de directeur van een instantie, die ‘Hartz-IV’, zeg maar de Duitse sociale bijstand, uitkeert.

Betreft: “Oh, la, la”
– interpretatie van gegevens?

Beste O-man-Graumann,

Vandaag heb ik mij in de statistiek verdiept en ik zou wel eens willen weten, hoe vrij men is bij de interpretatie van deze cijfers. Vaak vond ik het woord ‘voorlopig’. Voorlopig hangt vast samen met fictief, of wordt er alleen mee bedoeld dat deze cijfers altijd voorop lopen.

Dat er in onze aardappelrepubliek feitelijk maar 34.520 alleenstaande vaders zijn, kwam voor mij als een complete verrassing. Die 627.403 alleenstaande moeders verbaasde mij niet zo, want eigenlijk hoorde ik de laatste twintig jaar ook tot deze beroepsgroep. Maar als ik de getallen eens vergelijk, is elk van die 34.520 vaders een Excuus Guus, het zijn de uitzonderingen in een vrouwenberoep – niet waar? Wie voedt eigenlijk uw kinderen op?

Buitengewoon interessant aan al die cijfers vond ik, dat u zich met uw Dienst niet wil aanpassen aan het gemiddelde in de aardappelrepubliek. Er schuilt blijkbaar toch nog een kleine rebel in u. Van u krijgen statistisch (dat hoeft immers niet perse zo te zijn) meer mannen dan vrouwen geld. In onze stad O zijn er dus meer hulpbehoeftige mannen dan vrouwen. Dat mannen dus het hulpbehoevende geslacht zijn, verrast daarbij niet, in ieder geval niet de vrouwen.

Als ik deze cijfers eventjes goed bekijk, zou ik denken dat u niet van vrouwen houdt. Waarom eigenlijk niet? Is het iets persoonlijks of is het omdat de vrouwen van onze stad O niet simpel door uw Dienst in één hokje onder zijn te brengen? Misschien omdat de vrouwen van stad O te groot zijn? Of omdat vrouwen nog nooit in een hokje gepast hebben? Daar kan elke man over meepraten. Welke echte man heeft daar statistisch bewijs voor nodig?

In ieder geval hoop ik, gezien uw verstoorde verhouding met vrouwen, dat u mij dan eveneens heel snel wilt slijten. Ik beloof u ook, dat ik u, als hulpbehoeftige man alhier, alle denkbare hulp zal geven en mij zo groot en ongeliefd zal maken als ik maar kan.

Met vriendelijke groet,
uw nu in de statistiek ingewijde
Maximiliane Wonder-Licht

Een overzicht van alle gepubliceerde hoofdstukken is hier te vinden.
Vertaling: Florie Barnhoorn

Wordt vervolgd op zondag 14 januari 2018

Het bericht Brieven aan een Paralleluniversum 15. O, la, la – interpretatie van gegevens verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

We gaan er niet over, het is aan anderen over basisinkomen te beslissen.
Het is een te grote operatie voor ons, we gaan maar 4 jaar mee als regering.
Het kan in elk geval niet in ons land.
Eerst moet nog dit en dat.
Het basisinkomen haalt de aandacht weg bij belangrijkere hervormingen.
Experimenten zijn te kleinschalig om de echte effecten van een basisinkomen te kunnen inschatten.
Als we het ingevoerd hebben en het valt tegen, dan kunnen we er niet meer van af.

In het kader van het project basisinkomen van het NPI werk ik aan een verzameling bezwaren tegen het basisinkomen. Ik heb er circa 50 verzameld en gerubriceerd in 11 thema’s, zie  Bezwaren en weerstanden tegen het basisinkomen en de invoering daarvan.

Iedereen wordt van harte uitgenodigd deze bezwaren aan te vullen, ook de toelichting daarbij en uiteraard de weerlegging of relativering.

Het thema Procedures en instituties is inmiddels voorlopig af. De overige thema’s volgen in een rustig tempo.
Zie hieronder voor de tekst onder dit thema. Voor bijstellingen in de toekomst zie de tekst op de NPI-site.

Korte melding van de bezwaren:

• We gaan er niet over, het is aan anderen over basisinkomen te beslissen
• Het is een te grote operatie voor ons, we gaan maar 4 jaar mee als regering
• Het kan in elk geval niet in ons land
• Eerst moet nog dit en dat
• Het basisinkomen haalt de aandacht weg bij belangrijkere hervormingen.
• Experimenten zijn te kleinschalig om de echte effecten van een basisinkomen te kunnen inschatten.
• Als we het ingevoerd hebben en het valt tegen, dan kunnen we er niet meer van af.

Uitwerking

We gaan er niet over, het is aan anderen over basisinkomen te beslissen

Toelichting
We gaan er niet over, het is aan anderen over basisinkomen te beslissen

Weerlegging
Dit bezwaar kan een dooddoener zijn. Wij hebben er geen zin in om er ons mee bezig te houden, laat anderen dat maar doen en er over beslissen.
Het kan ook correcte stellingname zijn. Het ligt bijvoorbeeld niet voor de hand discussie over het basisinkomen te starten bij het Ministerie van Defensie. Hoewel de impact van basisinkomen ook op die organisatie zeker niet onderschat moet worden!
Overigens is basisinkomen een onderwerp met zulke brede implicaties, dat het ook niet volstaat daar één organisatie over te laten besluiten.
Als een instantie uitspreekt er niet over te gaan, kun je meerdere dingen doen:

• ga naar een instantie die er wel (of in meerdere mate over gaat)
• bespreek de impact van basisinkomen op het functioneren van die organisatie.
• ga een discussie aan over de agendering en wie je daarvoor nodig zou hebben.

Voor wat betreft de regering geldt ook dat het inderdaad een zodanig ingrijpende beleidswijziging is, dat je het niet aan een enkele instantie (of departement) moet overlaten. Het is ook niet verstandig om snel al iets definitief te willen beslissen.

Het is een te grote operatie voor ons, we gaan maar 4 jaar mee als regering

Toelichting
Het is een te grote operatie voor ons, we gaan maar 4 jaar mee als regering

Weerlegging
Ongetwijfeld is invoering van basisinkomen een grote operatie.
Het is een ingrijpende sociale innovatie die op zeer veel facetten van het maatschappelijk leven en het overheidsbeleid raakt. Het is ook de vraag of invoering in één klap mogelijk of wenselijk is (zie ook het bezwaar Een basisinkomen is niet goed gefaseerd in te voeren met betrekking tot hoogte), waarmee de kans groot is dat de operatie meer dan één kabinetsperiode bestrijkt.
Dat betekent dat voorwaarde voor invoering is dat er een flinke meerderheid voor is, zodat de operatie niet meteen na een volgende verkiezing zal worden afgeblazen. De helft plus één is niet genoeg!
Als de wil er is, kan het ook. We zijn ook in staat grote infrastructurele programma’s te maken en uit te voeren (met als duidelijk voorbeeld het deltaplan teven overstromingsgevaar, wat vele decennia nodig had voor de uitvoering) en we kunnen ook zo nu en dan nieuwe straaljagers kopen. Ook sociaal zijn we tot grote innovaties in staat: onze verzorgingsstaat had ook meerdere regeringen nodig, de EU meerdere decennia.
Een goed begin is een regering die de planbureaus aan het werk zet.
Een sociale innovatie lijkt gemakkelijker af te blazen dan een een meer technische operatie, maar dat gaat niet op als er veel maatschappelijk draagvlak voor is.
Dat draagvlak moet dan natuurlijk nog wel even voor elkaar gebracht worden.

Het kan in elk geval niet in ons land

Toelichting
Misschien dat basisinkomen ingevoerd kan worden in heel arme Afrikaanse landen, of in landen met veel grondstoffen, zoals olie. Maar bij ons kan het niet.

Weerlegging
Elk land heeft zijn eigen specifieke omstandigheden, die van invloed kunnen zijn op het al dan niet invoeren van basisinkomen. Sommige van die omstandigheden zijn overigens slechts tijdelijk relevant, zoals olievoorraden in de Arabische landen en Alaska en gasbellen onder Nederland. Ook het relatieve welvaartspeil van een land kan in de loop van de tijden variëren.
Dat soort omstandigheden kan tot gevolg hebben dat de overgang naar een basisinkomen gemakkelijker of sneller kan in het ene land dan in andere landen, maar het relatieve voordeel is betrekkelijk.

Eerst moet nog dit en dat

Toelichting
Eerst moet nog dit en dat

Weerlegging
Prioriteiten stellen is een kwestie van keuzes maken. De vele voordelen die invoering van basisinkomen met zich mee meebrengt, rechtvaardigen om daar hoge prioriteit aan te geven. Alleen kunnen wij geen weging van problemen verzinnen, waardoor andere problemen belangrijker zouden kunnen zijn.
Maar andere meningen daarover bestaan en moeten ook serieus genomen worden.
Los daarvan zijn de mogelijke voordelen van een basisinkomen van dien aard, dat het moeilijk te bedenken is welke andere prioriteiten de voorkeur verdienen.

Het basisinkomen haalt de aandacht weg bij belangrijkere hervormingen

Toelichting
Het basisinkomen haalt de aandacht weg bij belangrijkere hervormingen, en kan als excuus worden gebruikt deze hervormingen niet door te voeren.

Weerlegging
Ook dit is een kwestie van prioriteiten. Basisinkomen kan veel problemen verkleinen, maar niet alle. Als mensen die andere problemen belangrijker vinden, is dat hun goed recht.
Maar dat neemt niet weg dat veel van de problemen die aangepakt kunnen worden met basisinkomen (zoals armoede, ongelijkheid, verschil tussen betaalde en onbetaalde arbeid, positie van flexwerkers en zelfstandigen, overbodige arbeid, complexe stelsels voor belasting en sociale zekerheid) eveneens belangrijk zijn.

Experimenten zijn te kleinschalig om de echte effecten van een basisinkomen te kunnen inschatten.

Toelichting
Experimenten met een basisinkomen kunnen nooit goed haar echte impact simuleren, omdat effecten op prijzen/loon en dergelijke in een kleine pilotomgeving niet zullen optreden. Daarom kunnen we nooit precies weten wat een basisinkomen zal doen, en is het risico van rampspoed te groot om het in te voeren.

Weerlegging
De experimenten die momenteel (2017/2018) door Nederlandse gemeentes worden uitgevoerd, zijn kleinschalig en betreffen eerder regelarme bijstand dan basisinkomen. Conclusie uit deze experimenten hebben inderdaad maar een beperkte reikwijdte.
We zien op dit moment in andere landen grotere experimenten, zoals in Finland, Canada, India en Kenia. Ook daarvan is de betekenis voor Nederland waarschijnlijk beperkt.
Het zou nuttig zijn een aantal goede experimenten te ontwerpen voor de grootste onbekendheden in de te verwachten effecten van het basisinkomen. Maar ook dan geldt dat elk experiment met sociale wetgeving grensproblemen en onvoorziene effecten heeft.
Ook een degelijk opgezet onderzoek met simulaties of dergelijke technieken is zinvol.
Maar er er is ook een andere benadering denkbaar. De afschaffing van de slavernij en de invoering van de AOW is indertijd gebeurd omdat men dat omdat men dat noodzakelijk vond zonder dat er eerst is geëxperimenteerd. Je kunt dus ook kiezen voor een ander sociaal systeem, waarin sociale zekerheid los wordt gemaakt van de arbeidsrelatie.

Als we het ingevoerd hebben en het valt tegen, dan kunnen we er niet meer van af

Toelichting
Het is bijzonder moeilijk om éénmaal ingevoerde regelgeving af te schaffen, ook al zijn er veel evidente nadelen zichtbaar. Degenen die wel profiteren van de regelgeving zullen zich daar vaak (en met succes) tegen verzetten.
Voorbeelden van de problemen: de AOW werd in de jaren vijftig ingevoerd, terwijl we nu discussie hebben over flexibele ingangsdata, latere ingangsdatum, etc. Iets dergelijks deed zich voor met de WAO, die door gebrek aan beheersbaarheid nu al jaren onderwerp van beleidsmaatregelen is.
Velen vrezen voor oncontroleerbare effecten, bijv. aantrekken van migranten, verandering van arbeidsverhoudingen in bedrijven, economische disrupties door verandering van vraag en aanbod.

Weerlegging
Als eis aan een nieuw beleidsvoornemen zou altijd gesteld moet worden dat mitigeren, stoppen en terugdraaien aan de orde komt als de beoogde doelen niet worden worden bereikt of enorme nadelen (al dan niet voorspeld) optreden. Dat is in praktijk lastig – de verwoording van een beleidsvoorstel is vaak een zo ingewikkeld compromis dat de betrokken partijen het niet ook nog eens op kunnen brengen om uitgebreid stil te staan bij de mogelijke negatieve effecten en en consequenties daarvan.
Dit risico kan verkleind worden door gedegen onderzoek onderzoek en een aantal goede experimenten, waaruit kan blijken welke mogelijke knelpunten en risico’s zich kunnen voordoen, op welke manier je die kunt vermijden of verlichten en hoe je waar nodig stappen terug kan zetten.
Los hiervan kan het basisinkomen zodanig worden ingericht dat het in de loop van de tijd kan worden aangepast. Zie bijvoorbeeld wat er sedert de invoering allemaal met de AOW is gebeurd.
Een andere optie is een geleidelijke invoering, waarbij per stap goed nagegaan wordt of er ernstige negatieve effecten optreden.
Die geleidelijk invoering moet dan wel zo vorm gegeven worden dat de nadelen van een nieuw opkomend stelsel naast een oud stelsel in afbouw, niet gaan overheersen zodat een grote chaos ontstaat.

Uitleg

Dit is een onderdeel van een (project om te komen tot een) overzicht van bezwaren en weerstanden tegen het basisinkomen en de invoering daarvan. Zie de hoofdpagina op de NPI-site.

Eerder verschenen op de VBI-site de volgende onderdelen:

• Bezwaren basisinkomen – 1: Waarden en mensbeeld ​ (5-3-2017)
• Bezwaren basisinkomen – 2: Maatschappijvisie en ideologie (28-11-2017)
• Bezwaren basisinkomen – 3: Economie (20-12-2017)

• Bezwaren basisinkomen – 4: Arbeidsmarkt (5-12-2017)
• Bezwaren basisinkomen – 5: Overheid en bureaucratie (14-12-2017)
• Bezwaren basisinkomen – 6: Grenzen en migratie (27-12-2017)
• Bezwaren basisinkomen – 7 : Het lost de echt belangrijke problemen niet op (12-4-2017)
• Bezwaren basisinkomen – 8: Belangen (4-1-2018)

Reyer Brons, 11-1-2018

Het bericht Bezwaren basisinkomen – 9: Procedures en instituties verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Helaas is de overheid nog steeds stroperig, zegt de Nationale Ombudsman. Dat is helemaal niet nodig, reageert Joop Böhm, schaf een groot deel van die asociale wetgeving af en voer een universeel basisinkomen in!

Reinier van Zutphen, wordt in De Telegraaf van 6-01-2018 aan de tand gevoeld over de eerste helft van zijn “regeerperiode” die er bijna op zit. Zijn statement De stroperige overheid bestaat nog steeds en nog altijd wachten veel burgers onnodig lang op antwoorden laat aan duidelijkheid niets te wensen over.

Ook tijdens het interview geeft hij lik op stuk. Op de vraag waar hij bij het nieuwe kabinet, dat in het regeerakkoord als motto “Vertrouwen in de toekomst” meekreeg, vooral op zou letten, reageert hij met: “Dat die vier fractievoorzitters vertrouwen hebben in de toekomst, ja dat geloof ik wel. Maar het gaat om Nederland en de mensen die hier wonen.”

Op de slotvraag ”Plakt u er nog een tweede periode aan vast?” besluit hij met de woorden: “Het mooiste zou natuurlijk zijn dat ik helemaal niet meer nodig ben. Dat de overheden zichzelf dusdanig controleren en klachten van burgers zo goed behandelen dat mijn baan overbodig is. Maar ik besef dat dit een utopische gedachte is.”

Een waarheid als een koe, zullen velen zeggen. Maar zou een rigoureuze ingreep in de wirwar van wetten, in die bureaucratische rompslomp, niet enorm veel verbetering kunnen brengen? Nu maakt de goede man “weken van 60 tot soms 80 uur” met 170 mensen die hem terzijde staan. Ik maak me sterk dat met de invoering van een Universeel Basisinkomen (UBI), hoog genoeg voor een onbekommerd bestaan, de inspanningen minstens tot de helft zouden kunnen worden teruggebracht.

Een UBI maakt namelijk mogelijk dat het overgrote deel van de (a-)sociale lappendeken aan sociale wetgeving op de schop kan. Minder bedeelden krijgen weer een menswaardig bestaan. De simpeler wetgeving die mogelijk wordt, bezorgt de Ombudsman en zijn kompanen minder werk en daardoor uitzicht op een kortere werkweek. Dat zou de mensen die hier wonen pas echt “vertrouwen in de toekomst” geven!

Joop Böhm,
9 januari 2018

Het bericht Reactie op: Stroperige overheid is er nog steeds verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Dit is de veertiende aflevering van de feuilleton Brieven aan een Paralleluniversum van de Duitse schrijfster Petra Keup. De eerste verscheen op 8 oktober 2017. Sindsdien publiceer ik iedere zondagochtend een hoofdstuk uit deze roman. De brieven zijn geschreven door Maximiliane Wonder-Licht, een ‘klant’, en gericht aan Valentin Graumann, de directeur van een instantie, die ‘Hartz-IV’, zeg maar de Duitse sociale bijstand, uitkeert.

Betreft: “O”
– in de keel blijven steken

Man, O, Graumann,

Wie weet in onze aardappelrepubliek eigenlijk nog, wat het woord “waardigheid” betekent, waar jonge mensen elke dag hun waardigheid in de shows van de “Dumpfbacken-TV” of op YouTube op het internet te grabbel gooien?^[1]

Ik heb het weer eens in een lang bewaard en goed bekend staand naslagwerk opgezocht. Zo omschrijft Brockhaus haar:^[2]

Waardigheid – de aan een mens uit hoofde van zijn intrinsieke waarde toebehorende betekenis; ook aanduiding voor de uit deze betekenis voortkomende respectvolle houding.

Menselijke waardigheid – het recht van de mens, als drager van geestelijke en morele waarden, omwille van zichzelf geacht te worden. Zij verbiedt elke vernederende behandeling of de behandeling van een mens als “louter object”. Volgens artikel 1, paragraaf 1 GG is de menselijke waardigheid onaantastbaar; haar te achten en te beschermen, is de plicht van alle staatsgezag.^[3]

De praktische betekenis van deze bepaling is een aanvulling op de meer specifieke grondrechten, die op hun beurt gebaseerd zijn op de menselijke waardigheid.

Geachte heer Graumann, weet u, dat tot onze concrete fundamentele rechten zowel de menselijke waardigheid als ook de vrije ontplooiing van de persoonlijkheid behoort? Hoe maakt u deze grondrechten in uw ARGE-dienst eigenlijk waar?

Wist u ook dat deze grondrechten in feite rechten zijn die de burger tegen de staat beschermen, die u vanwege uw beroep vertegenwoordigt, en dat in geen geval een grondrecht in zijn essentie aangetast mag worden?

Iemand van zijn waardigheid beroven is tegenwoordig enerzijds een bron van vermaak, anderzijds een bureaucratische beschikking en, niet te vergeten, kapitalistische marktwetten hebben zich nog nooit aan enigerlei fundamenteel recht iets gelegen laten liggen.

Nu begrijpt u misschien eindelijk, dat het in uw ARGE-dienst eigenlijk niet in de eerste plaats om geld gaat, maar om de naleving van de grondwet. Mensen kunnen best met weinig geld toe, als men hen hun waardigheid en de vrije ontplooiing van hun persoonlijkheid niet afneemt.

Moeten rondkomen van weinig geld betekent in uw Dienst automatisch ook dat de waardigheid van uw “hulpbehoeftige klanten” niet langer onschendbaar is en dat zij op een verraderlijke manier in de ontwikkeling van hun persoonlijkheid gehinderd mogen worden, want alles, werkelijk alles wordt gecontroleerd.

Maar de aantasting van de waardigheid treft uiteindelijk niet slechts de mensen, die door kapitalistische marktwetten gedwongen worden, bij u aanvraagformulieren in te vullen, maar ook uw medewerkers. De vraag rijst steeds weer, wie verachtelijker is, hij die de waardigheid van een ander schendt, of degene die men zijn waardigheid gedwongen afneemt? Het erge is dat de ene kant daar zeer onder lijdt, terwijl de andere kant niet eens in de gaten heeft, hoe hij zijn waardigheid verliest. Voor hem is het vernederen van mensen niet meer dan dagelijkse routine, hij meent niets verkeerd te doen.

Ik heb eens geprobeerd om mij in de situatie van uw werknemers te verplaatsen. Elke dag zou ik de bankafschriften van de laatste drie maanden van de aanvrager moeten bekijken. Plotseling wist ik alles over de persoon, want tenslotte is de creditcard of bankpas wettig betaalmiddel en wordt alles via de bankrekening verrekend. Ik zou dan weten van welke firma de werkloze heer G., die tot voor kort nog kantoorchef bij de gemeente was, zijn seksspeeltjes betrekt, in welk bordeel de getrouwde, voormalige administrateur de heer T. twee maanden geleden zijn pleziertjes had. Van de jonge lerares zonder vaste aanstelling mevrouw S. zou ik weten, waar ze haar ondergoed koopt en dat ze zes weken geleden na een lingerie-aankoop in een rendez-vous hotel in Hamburg was. Van mevrouw M. zou ik te weten komen dat ze haar moeder, mevrouw L., in het katholieke bejaardentehuis regelmatig gerieflijke inlegluiers laat sturen,dus ik vermoed dat de zorg in het katholieke bejaardentehuis niet al te best is. Tegelijkertijd weet ik nu ook, dat mevrouw L. daar gebrek aan heeft en het in de broek doet. En neem dan de jonge leraar, de heer K., die drie weken geleden eindelijk de bijbetaling voor zijn verblijf in de verslavingskliniek overgemaakt had.

Alles wat mensen niet graag publiekelijk bekendmaken, wat tot hun intieme privésfeer behoort, dat zij willen afschermen, weet ik, als uw medewerker plotseling. Ook zou ik niet de enige in uw huis zijn die ervan wist, want meestal werken er aan mijn aanvraag al negen mensen, en wie weet hoeveel mensen met de aanvragen van de anderen bezig zijn.

Dan stel ik mij voor dat de heer G. misschien mijn buurman is, de heer T. coacht het voetbalteam van mijn dochter bij de sportvereniging. Mevrouw S. leidt de Weight Watchers groep, waar ik met mijn ponden vecht, zodat ik eindelijk ook eens in sexy lingerie pas. Mevrouw L. woont in de kamer naast mijn zorgbehoevende vader voor wie ik nu misschien toch beter een ander verpleeghuis kan zoeken. Tot slot verneem ik dan, dat de heer K. in de kleuterschool van mijn zoon als 1-euro-kracht werkt.^[4]

Man, Graumann, de wereld is zo klein en ik zou overal de mensen tegenkomen van wie ik de meest intieme zaken op mijn bureau had. Opeens krijg ik bizarre ideeën en bedenk me hoe prettig het toch zou zijn, blind te zijn, want dan hoefde ik al die gênante details niet meer te zien. In ieder geval zou ik onmiddellijk verhuizen naar een andere stad, om de kans één van deze mensen te ontmoeten, zo laag mogelijk te houden. Zo zou ik ook het gevaar ontlopen, vroeger of later het huis niet meer uit te durven. Want ik vind het ten diepste onwaardig al deze bijzonderheden uit het leven van vreemde mensen te moeten vernemen. Details die zij eigenlijk nooit, alleen aan hun beste vrienden of hun biechtvader zouden vertellen. Alleen omdat mensen van de mondiale kapitalistische arbeidsmarkt worden uitgekotst op de bureaus van uw medewerkers, mogen ze nu geen privacy meer hebben?

Waarschijnlijk houdt u mij nu voor een betweterige verbitterde kleinburger met verouderde ideeën over waardigheid, die de tijdgeest niet meer begrijpt en zich niet meer kan aanpassen. Ik evenwel, begrijp nu, waarom al uw medewerkers zo jong zijn. Niet alleen dat ze goedkoper zijn, maar het is de generatie die door „Dumpfbacken-TV“ en YouTube gevormd is. Zodoende is het personeelsbestand van een vanaf het begin onwaardige Dienst gevuld met mensen die de privésfeer, de menselijke waardigheid en de schaamte ontkennen. Tenslotte had de bedenker van uw ARGE-dienst al problemen met deze kwesties.^[5]

Met vriendelijke groet,
uw Maximiliane Wonder-Licht

Een overzicht van alle gepubliceerde hoofdstukken is hier te vinden.
Vertaling: Florie Barnhoorn

Wordt vervolgd op zondag 14 januari 2018

^{1. ‘Dumpfbacke’ is een denigrerende term voor een onnozel en naïef persoon, die het ontbreekt aan invoelingsvermogen en realiteitszin.}

^{2. De Brockhaus Encyclopedie is een Duitstalige encyclopedie, die tot 2009 gedrukt werd door de firma F.A. Brockhaus. De eerste editie zag in 1796 het licht in Leipzig.}

^{3. Voor meer informatie over de Grondwet van de Bondsrepubliek Duitsland, klik hier.}

^{4. Langdurig werklozen die Hartz-IV ontvangen kunnen verplicht worden een 1-euro-job te accepteren. Deze werknemers hebben geen arbeidscontract en dus ook niet de daarbij behorende arbeidsvoorwaarden.}

^{5. Doelt de schrijfster hier op de omstreden, in 2002 aangetreden en in 2004 wegens gebrek aan vertrouwen ontslagen hoofdbestuurder van de Bundesagentur für Arbeit, Florian Gerster?}

Het bericht Brieven aan een Paralleluniversum 14. In de keel blijven steken! verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Vakbonden verliezen hun positie en zijn dus tegen.
De werkgelegenheid van uitvoeringsinstanties voor de sociale zekerheid staat op de tocht.
Basisinkomen betekent een ingrijpende verandering van onze manier van samenleven en daar heeft de heersende elite geen belang bij,
De meeste mensen zijn tegen het basisinkomen

In het kader van het project basisinkomen van het NPI werk ik aan een verzameling bezwaren tegen het basisinkomen. Ik heb er circa 50 verzameld en gerubriceerd in 11 thema’s, zie  Bezwaren en weerstanden tegen het basisinkomen en de invoering daarvan.

Iedereen wordt van harte uitgenodigd deze bezwaren aan te vullen, ook de toelichting daarbij en uiteraard de weerlegging of relativering.

Het thema Belangen is inmiddels voorlopig af. De overige thema’s volgen in een rustig tempo.
Zie hieronder voor de tekst onder dit thema. Voor bijstellingen in de toekomst zie de tekst op de NPI-site.

Korte melding van de bezwaren:

• Vakbonden verliezen hun positie en zijn dus tegen
• De werkgelegenheid van uitvoeringsinstanties voor de sociale zekerheid staat op de tocht
• Basisinkomen betekent een ingrijpende verandering van onze manier van samenleven en daar heeft de heersende elite geen belang bij
• De meeste mensen zijn tegen het basisinkomen

Uitwerking

Vakbonden verliezen hun positie en zijn dus tegen

Toelichting
Vakbonden verliezen hun positie en zijn dus tegen.
Buiten de directe werkgelegenheid en machtspositie van degenen die daar werken, wordt ook gesteld dat met het afbreken van de vakbond er geen tegenwicht meer is tegen plannen die ‘rechts’ in de toekomst zal bedenken om de sociale zekerheid af te breken. Het resultaat van ruim een eeuw sociale strijd wordt daarmee vernietigd.
Deze argumenten hoor je bij een aantal linkse Vlaamse auteurs. In Nederland leven deze argumenten bij velen in de SP.

Weerlegging
De geschetste weerstanden bij de vakbonden leven inderdaad, maar het is maar de vraag of deze sterk overheersen.
De bestaansonzekerheid in onze huidige maatschappij gaat ook leden van de vakbond niet ion de koude kleren zitten. Terwijl deze tekst wordt gepubliceerd (eind 2017) zien we zowel bij FNV as CNV discussies over basisinkomen. De voorzitter van de Unie is een verklaard voorstander van basisinkomen.
Als vakbonden zich omvormen tot een organisatie die ook opkomt voor anderen dan hun traditionele achterban (betaalde arbeiders) kunnen deze tegenwicht blijven bieden tegen plannen van ‘rechts’ om de leefomstandigheden van de minstbedeelden te verslechteren. De bonden kunnen dan  alle energie in die overgebleven kwesties kunnen steken, omdat de basisstrijd al gestreden is. Overigens kunnen daarvoor ook nieuwe organisatievormen ontstaan, ook via de sociale media.
Angst dat rechts de absolute macht grijpt en de minstbedeelden zal afknijpen is overdreven – voor grote veranderingen is ook steun van het midden nodig en dat vereist gematigdheid.

De werkgelegenheid van uitvoeringsinstanties voor de sociale zekerheid staat op de tocht

Toelichting
De werkgelegenheid van uitvoeringsinstanties (zowel landelijk als bij gemeenten) en een deel van de belastingdienst voor de sociale zekerheid staat op de tocht

Weerlegging
Dit bezwaar snijdt ongetwijfeld hout. Basisinkomen kan als bedreiging ervaren worden door degenen die nu hun brood verdienen aan de uitvoering en de controles in de huidige sociale zekerheid en bij de belastingen.Maar als dat werk overbodig gemaakt kan worden, is het zinloos of zelfs op het randje van frauduleus om daar mee door te gaan. Ook betrokkenen krijgen dan een basisinkomen en alle ruimte om meer zinvolle bezigheden te zoeken, al dan niet betaald.

Basisinkomen betekent een ingrijpende verandering van onze manier van samenleven en daar heeft de heersende elite geen belang bij

Toelichting
Basisinkomen betekent een ingrijpende verandering van onze manier van samenleven en daar heeft de heersende elite geen belang. Dat geldt voor de hele maatschappelijke bovenlaag: politici, bestuurders, werkgevers, topambtenaren en besturen van grote organisaties

Weerlegging
Dit bezwaar veronderstelt een coherente statische elite. De geschiedenis leert dat dat onzin is. Vroeger of later gebeurt er iets waardoor de elite de macht verliest of uiteen valt. Voorstanders van basisinkomen moeten dan ook op zoek gaan naar voordelen van basisinkomen voor iedereen om bondgenoten te vinden van laag tot hoog. Gezien de vele voordelen van basisinkomen, zoals een beter functionerende economie, minder sociale onrust, minder criminaliteit, lager ziekteverzuim, enz., is dat niet zo moeilijk.
Onderkend moet worden dat dat niet vanzelf gaat en best wel eens een zaak van zeer lange adem kan zijn.

De meeste mensen zijn tegen het basisinkomen

Toelichting
De meeste mensen zijn tegen het basisinkomen

Weerlegging
Dit is een bezwaar met weinig inhoud. Zolang niet gespecificeerd wordt waarom iemand tegen is, kunnen we hier weinig mee.
De oplossing is dan ook in gesprek gaan met mensen die tegen zijn, vragen e=waarom en nagaan of die argumenten houd snijden of weerlegd kunnen worden.
Als dat in voldoende mate gebeurt, vervalt het bezwaar ook omdat dan de meerderheid voor is.
Vermoedelijk hebben veel mensen er nog weinig over nagedacht. Ook gerenommeerde tegenstanders geven nogal eens blijk van onvoldoende kennis. Er is vooral sprake van emotionele weerstand, meestal verpakt in rationeel klinkende argumenten die bij nadere beschouwing weinig doel treffen.
Waarschijnlijk hebben de meeste mensen er momenteel nauwelijks een oordeel over. Een brede maatschappelijke discussie, liefst op basis van gedegen onderzoek, kan daar verandering in brengen.
Pas daarna kan je goed meten hoeveel mensen voor of tegen zijn.

Uitleg

Dit is een onderdeel van een (project om te komen tot een) overzicht van bezwaren en weerstanden tegen het basisinkomen en de invoering daarvan. Zie de hoofdpagina op de NPI-site.

Eerder verschenen op de VBI-site de volgende onderdelen:

• Bezwaren basisinkomen – 1: Waarden en mensbeeld ​ (5-3-2017)
• Bezwaren basisinkomen en weerlegging daarvan – 2: Maatschappijvisie en ideologie (28-11-2017)
• Bezwaren basisinkomen – 3: Economie (20-12-2017)

• Bezwaren basisinkomen – 4: Arbeidsmarkt (5-12-2017)
• Bezwaren basisinkomen – 5: Overheid en bureaucratie (14-12-2017)
• Bezwaren basisinkomen – 6: Grenzen en migratie (27-12-2017)
• Bezwaren basisinkomen – 7 : Het lost de echt belangrijke problemen niet op (12-4-2017)

Reyer Brons, 4-1-2018

Het bericht Bezwaren basisinkomen – 8: Belangen verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Robotisering wordt vaak gebruikt als argument voor een basisinkomen om te compenseren voor het banenverlies.
Het kan ook anders: robotisering kan gebruikt worden om het basisinkomen te financieren.
5-8 april 2018 zal er in Groningen een Blockchain Hackathon zijn (grootste ter wereld), waar naar alle waarschijnlijkheid dit idee zal worden uitgewerkt vanuit de “track” machine economy.
In februari gaat ons bestuurslid Hilde Latour tijdens de kick-off van deze Hackathon deelnemende teams informeren over het basisinkomen in een pitch van 5 minuten. Ook in Groningen zal zij van de partij zijn.

Bekijk de video Crazy thought experiments  of een video van Jan-Peter Doomernik om te zien hoe robotisering zou kunnen worden ingezet ten behoeve van het basisinkomen.

video’s:
Crazy thought experiments:

https://www.youtube.com/watch?v=rGIvSVpkod0&feature=youtu.be#t=0

Jan-Peter Doomernik:

https://www.youtube.com/watch?v=QskfRzydiLo

Het bericht Robotisering en blockchain, banenverlies of kans om basisinkomen te financieren? verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.