Groeiende steun voor het basisinkomen in Nederland en de ontwikkeling van cash transfer programma’s in het Zuiden hebben geleid tot de oprichting van een nieuwe NGO, 100Weeks. De jonge organisatie verbindt beide ontwikkelingen in haar projecten in Afrika. Moet de Vereniging Basisinkomen de activiteiten van 100Weeks volgen om van haar ervaringen te leren?

Na jaren waarin de belangstelling voor ontwikkelingssamenwerking steeds verder leek weg te zakken, hebben twee ondernemende Nederlanders het aangedurfd een nieuwe organisatie op dit terrein op te richten: 100Weeks. “De organisatie groeit als kool”, zegt Gitte Büch, één van de oprichters. De vraag is: waarom en waarom nu? Daar zijn volgens mij twee ontwikkelingen voor aan te wijzen, namelijk de groeiende steun voor het onvoorwaardelijk basisinkomen in Nederland en de introductie van cash transfer programma’s in ontwikkelingslanden. Hieronder wil ik de veranderende opvattingen ten opzichte van deze verschijnselen met voorbeelden illustreren, waarbij ik mij afvraag of de Vereniging Basisinkomen een rol kan – of misschien wel moet – spelen bij de internationale projecten van 100Weeks.

Groeiende steun voor het basisinkomen in Nederland

“Mijn postbus loopt vol met berichten over evenementen met het basisinkomen!” riep onlangs iemand op de Denktank Basisinkomen enthousiast. Een snelle blik op verschillende uitgaven van de Daily Basic Income Paper van de afgelopen weken leert dat

• D66 op 20 februari een openbaar debat over het basisinkomen organiseert in Meppel. De partij wil een proef met een basisinkomen in Meppel.
• Omrop Fryslan onlangs in het programma Buro de Vries, de problematiek van Friese jongeren met een lage opleiding aankaartte. Het Fries Sociaal Planbureau voorspelt in een recent rapport, dat er nauwelijks werk voor hen zal zijn. Brigitta Scheepsma, lijsttrekker voor GroenLinks in Tytsjerksteradiel, opperde dat een basisinkomen wel eens de oplossing zou kunnen zijn om jongeren in Fryslân een toekomst te bieden.
• Basisteam Assen van de Vereniging Basisinkomen organiseert op 20 februari een avond over het thema “Basisinkomen, is het wenselijk? Is het mogelijk?”
• GroenLinks een proef met basisinkomen voor mensen in de bijstand in de Hof van Twente wil. De partij heeft in samenwerking met de SP en de PvdA op 25 januari een bijeenkomst voor de inwoners van de Hof van Twente belegd.
• De Telegraaf meldt dat Nijmegen een tweede inschrijfronde voor experimenten met de bijstandsuitkering start. Nadat de inschrijving voor de proef vorig najaar was gesloten, waren er nog zoveel bijstandsgerechtigden over, die ook mee wilden doen, dat het college van B en W het eerlijk vindt om ook hen een kans te geven.
• Een basisinkomen voor popmuzikanten is zo’n slecht idee nog niet, vond een panel 19 januari tijdens Eurosonic Noorderslag in de Oosterpoort. Ruim de helft van de Nederlandse popmuzikanten verdiende in 2015 zo’n 9000 euro bruto aan hun muziek. Minder dan 30% van de popmusici kan volledig van muziek leven.
• Naast Groningen/Ten Boer, Wageningen, Tilburg, Deventer en Nijmegen, experimenteren de gemeenten Apeldoorn, Oss en Epe ook met het regelluw verstrekken van uitkeringen. De drie willen hun dienstverlening aan inwoners verbeteren. Op het online platform Sociaalweb nodigen zij andere gemeenten uit om met hen mee te doen.
• Basisinkomen Rivierenland houdt 4 maart een Nationaal Congres Basisinkomen in Culemborg onder het motto “De kracht van de boodschap ligt in de herhaling!” Daarna hoopt men een experiment te starten.

Cash transfer programma’s in ontwikkelingslanden

Een tweede peiler zijn de succesvolle experimenten, zoals die recentelijk zijn uitgevoerd in Namibië en India, terwijl er twee nog gaande zijn (Kenia en Oeganda).

• In Namibië werd in 2008 en 2009 een experiment uitgevoerd door de Basic Income Guarantee Coalition, een NGO. Eén dorp werd geselecteerd en alle inwoners onder de 60 – ongeveer 1.000 mensen – kregen gedurende twee jaar ongeveer US $ 15 per maand.
• Verscheidene jaren later, in 2011 en 2012, werd in India een experiment met een echt basisinkomen uitgevoerd door de Indian Self-Employed Women’s Association (SEWA) en UNICEF. Acht dorpen werden willekeurig geselecteerd voor deelname en de uitkomsten vergeleken met 12 controledorpen. In totaal kregen ongeveer 5.000 mensen gedurende 18 maanden een basisinkomen. Net als in Namibië vonden de onderzoekers een reeks positieve resultaten: de armoedecijfers gingen omlaag, de gezondheid verbeterde, mensen begonnen een bedrijfje en er kwam meer gelijkheid tussen mannen en vrouwen.
• In Kenia vindt een nog groter en langduriger experiment plaats, uitgevoerd door een NGO, Give Directly. Wetenschappers onderzoeken de gevolgen van onvoorwaardelijke betalingen in 40 dorpen met meer dan 26.000 deelnemers. Zij ontvangen gedurende langere tijd cash geld (12 jaar) of voor een korte periode (2 jaar).
• In Oeganda is kortgeleden een experiment gestart door de Belgische NGO Eight; in een dorp ontvangen 50 huishoudens bestaande uit één volwassene en twee kinderen € 8 per week.
• De Wereldbank en andere internationale ontwikkelingsorganisaties beschouwen cash transfers als cruciaal onderdeel van hun sociale beschermingsprogramma’s. Deze instellingen bestuderen momenteel de effecten van onvoorwaardelijke geldoverdrachten.

Temporary cash for permanent change

Knap combineert 100Weeks het enthousiasme van een breed publiek voor het basisinkomen met het herwonnen elan op het gebied van internationale ontwikkelingssamenwerking. Temporary cash for permanent change is het motto waaronder 100Weeks haar initiatief presenteert op de website www.100weeks.nl.

De doelstelling is ambitieus: de organisatie wil groepen van zo’n 20 vrouwen in 100 weken uit extreme armoede helpen. De werkwijze is simpel: vrouwen ontvangen 100 weken lang iedere maandagochtend een sms met een code op hun mobiele telefoon die zij bij een ‘mobile money’ kiosk kunnen omzetten in contant geld (8 euro, ± een gemiddeld inkomen daar ). De mobiele telefoon krijgen de vrouwen van 100Weeks.

Via de website kunnen mensen in Nederland direct geld geven aan vrouwen in ontwikkelingslanden. Zodra 20.000 euro is ingezameld kan er weer een nieuwe groep starten. Momenteel is 100Weeks in Rwanda en Ghana actief en wordt in Jordanië een pilot uitgevoerd onder vluchtelingen. Plannen om een project in Uganda op te zetten liggen klaar.

Inmiddels helpt de organisatie 240 gezinnen een beter bestaan op te bouwen. Telkens weer ziet zij het volgende patroon optreden:

1. De basis op orde
In de beginfase wordt het geld voornamelijk besteed aan de basisbehoeften: gezinnen kunnen in plaats van één maaltijd per dag twee maaltijden eten; kinderen gaan naar school; schulden worden betaald; er is geld voor medicijnen, kleding, schoenen; kortom de dagelijkse stress om te overleven valt weg.

2. Investeren in bezit
Na een paar maanden kunnen de vrouwen plannen maken, sparen en hun geld investeren. Ze kopen grotere voorraden van betere kwaliteit om op de markt te verkopen, kopen vee en een stukje land, zetten kleine bedrijfjes op, bouwen een extra kamer voor verhuur, of schaffen een naaimachine aan. Lokale coaches geven training in boekhouden en helpen hen te sparen en te plannen.

3. Lucht om te denken
Doordat de stress om te overleven plaatsmaakt voor geloof in een beter leven krijgen ze lucht om te denken. Zelfvertrouwen en creativiteit bloeien. De vrouwen starten met spaar- en coachingsgroepen, wisselen onderling kennis en ervaringen uit. Onderdeel zijn van een groep geeft hen zelfvertrouwen. Ze staan er niet alleen voor. Dit leidt tot mooie ideeën.

4. Investeren in de toekomst
Na 100 weken zijn ze mentaal en fysiek sterker, hebben ze bedrijfsmiddelen en meer inkomsten uit eigen activiteiten. Kinderen kunnen naar school. De gezinnen krijgen toegang tot financiële diensten, zoals leningen en verzekeringen. Ze staan financieel op eigen benen.

Overeenkomsten en verschillen

Het geldbedrag dat 100Weeks verstrekt kan geen basisinkomen genoemd worden, want het voldoet niet aan de vier criteria van BIEN(Basic Income Earth Network): universeel, individueel, onvoorwaardelijk en hoog genoeg om in de basisbehoeften te voorzien en te kunnen participeren in de samenleving. Het is hoogstens een wat BIEN noemt ‘gedeeltelijk basisinkomen’, een bescheiden betaling, een gift, die alleen uitgekeerd wordt aan arme vrouwen en na verloop van tijd stopt.

Desondanks hebben deze cash transfers enkele karakteristieken gemeen met een ‘echt’ basisinkomen, zo worden er geen voorwaarden gesteld aan de besteding van het bedrag. Ook stoppen de betalingen niet, zodra de vrouwen zelf inkomsten gaan verwerven en bezittingen aanschaffen.

Hoewel de omstandigheden in de landen waar 100Weeks haar cash geld projecten uitvoert hemelsbreed verschillen van die in ons land, zijn er zeker wel overeenkomsten aan te wijzen en (gemeenschappelijke) kwesties die om opheldering vragen. Uit de losse pols doe ik hier een voorzet:

• Bij het basisinkomen en de projecten van 100Weeks draait het om inkomenszekerheid; mensen moeten in hun basisbehoeften kunnen voorzien; uiteindelijke doel is om het heft in eigen handen te nemen, ruimte voor zelfontplooiing, een verbetering van de kwaliteit van leven.
• De eenvoud van het systeem; een basisinkomen in Nederland moet de bureaucratische jungle aan regels overbodig maken; in ontwikkelingslanden beslissen vrouwen zelf hoe ze hun geld besteden. Er is geen organisatie die hen voorschrijft wat zij met het geld moeten doen.
• De betaalbaarheid lijkt bij beide een probleem; in Nederland voor veel mensen een reden om het basisinkomen af te wijzen (“te duur”); bij 100Weeks wordt de financiering opgebracht door (Nederlandse) donateurs: is dit in de toekomst houdbaar; projecten van 100Weeks stoppen na 100 weken: zijn de dan ex-deelnemers klaar voor de toekomst; hoe gaat het na afloop van het project met de gezinnen?
• Hoe zit het met de infrastructuur aan noodzakelijke voorzieningen in een land: in ontwikkelingslanden: zijn er rechtsregels, bijvoorbeeld om eigendom veilig te stellen; wegen; zijn er voldoende scholen, leraren, leermiddelen om de toevloed van leerlingen op te vangen; is er een adequaat gezondheidszorgsysteem; is er voldoende voedsel voorhanden; kortom, wat zal het effect zijn van de introductie van een basisinkomen op bestaande structuren? In Nederland: wat gaan mensen doen als zij een basisinkomen hebben? Waar gaan zij zich mee bezighouden? Moeten daar voorzieningen voor komen, bijvoorbeeld om ontmoetingsplekken te arrangeren (we gaan niet de ‘eenzaamheidsepidemie’ vergroten), projecten op te zetten, gezamenlijke activiteiten te ondernemen? Moeten er (extra) maatregelen genomen worden om ongewenst gedrag in goede banen te leiden?
• Selectie van deelnemers; in Nederland alleen mensen die een bijstandsuitkering krijgen; ‘werkende armen’, mensen die met hard werken maar financieel nauwelijks boven bijstandsniveau uitkomen: zij ontvangen niets. Is dat eerlijk; bij 100Weeks bestaat de doelgroep uit vrouwen waaruit ‘de allerarmsten’ geselecteerd worden door de plaatselijke partner. Gaat dit selectieproces goed? Welke criteria hanteert deze NGO.
• Evaluatie van het project: Om de twee maanden belt 100Weeks de vrouwen om te meten wat de impact is van het geld op hun leven. Is dit voldoende?
• Hoe is de relatie met lokale/regionale/nationale autoriteiten: is er sprake van samenwerking of van tegenwerking?

Conclusie

Hoewel de experimenten van 100Weeks plaatsvinden in een geheel andere context dan die wij in Nederland kennen, zou het voor de Vereniging Basisinkomen zeker interessant zijn om deze projecten te volgen en van de ervaringen te leren!

Het biedt de mogelijkheid om in de dagelijkse praktijk informatie te verzamelen over gedrag en welzijn na de introductie van een vorm van basisinkomen in een gemeenschap. Wat zijn de gevolgen van de betalingen voor een individu, voor het huishouden waar zij deel van uit maakt, voor haar omgeving?

Het stimuleert ook het besef dat de noodzaak van en de roep om de invoering van een universeel basisinkomen niet alleen een Nederlandse aangelegenheid is, maar deel uit maakt van een beweging die wereldwijd weerklank vindt.

Florie Barnhoorn
20 februari 2018

Het bericht 100Weeks – Temporary cash for permanent change verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Door  nieuwe technologie kunnen we  de wereld veel efficiënter organiseren. Wij kunnen zelf beslissen wat en hoe we bouwen. De toekomst ligt dus in onze eigen handen. Laten we  ontwerpen in het algemeen belang. 
Bijna vanzelfsprekend komt dan ook het onvoorwaardelijk basisinkomen om de hoek kijken. 

Van 5-8 april vindt in Groningen de tweede editie van de grootste blockchain hackathon ter wereld plaats. Er zijn 8 thema’s (“tracks”) waar teams zich op  kunnen inschrijven. Een van de tracks is de “machine economy”.

Zoals al eerder aangekondigd op de site van Vereniging Basisinkomen, zal Hilde Latour (bestuurslid internationale betrekkingen van Vereniging Basisinkomen) teams die hun idee willen koppelen aan het basisinkomen binnen deze track coachen. Op 8 februari jl. was de kick-off bijeenkomst van de track machine economy (in Amsterdam). Een zeer inspirerende bijeenkomst met twaalf sprekers, waar het inzetten van nieuwe technologie ten behoeve van een betere wereld de rode draad was. Zoals de host van deze track, Jan Peter Doomernik, aankondigde: “this is the track for crazy shit”.

De kern van zijn boodschap is dat we door de nieuwe technologie nu in staat zijn om de wereld veel efficiënter te organiseren en als wij degenen zijn die de machines en ook de interacties tussen de machines bouwen, dan kunnen wij zelf beslissen wat en hoe we bouwen. De toekomst ligt dus in onze eigen handen. De expliciete opdracht van de track machine economy is om te denken en te ontwerpen in het algemeen belang.

Bijna vanzelfsprekend komt dan ook het onvoorwaardelijk basisinkomen om de hoek kijken en in een pitch van 5 minuten heeft Hilde Latour de aanwezige teams en het overige publiek een beeld gegeven van hoe dat er dan uit zou kunnen zien. Tijdens de hackathon in Groningen zal zij voor de teams beschikbaar zijn om alle informatie te geven die zij nodig hebben over het onderwerp basisinkomen.

20 februari 2018
Meer berichten over blockchain en basisinkomen via deze link.

Het bericht Kick-off blockchain hackathon, pleidooi voor basisinkomen verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Joop Böhm wilde een gesprek aangaan met een hoogleraar Actief Burgerschap – die onlangs in Trouw liet optekenen, dat we maar moesten stoppen met onze dromen over een basisinkomen – maar hij belandde al snel op een dood spoor. Hieronder zijn relaas.

Op 25 januari j.l. las ik een artikel in Trouw waarin Bijzonder hoogleraar Monique Kremer mij tegen de haren instreek met de opmerking: “Laten we ophouden te fantaseren over een basisinkomen voor iedereen, wat onbetaalbaar en onwenselijk is, maar inzetten op basisbegeleiding en basisbanen.” Zo’n uitspraak, gedaan door een hoogleraar, vind ik bijzonder. Zij zal toch ook, net als ik, weten dat er talloze wetenschappers zijn die van het tegendeel overtuigd zijn?

Natuurlijk staat het iedereen vrij zijn of haar mening te geven, maar ik vreesde dat de lezers van Trouw onvoorwaardelijk geloof zouden hechten aan haar uitspraak. Dat geldt ook voor politici die zouden kunnen denken dat zij er hun beleid op kunnen baseren. Zo’n boude bewering is dus gevaarlijk.

“Mag ik u vragen waar u uw inzichten op hebt gebaseerd?” soebatte ik om nadere uitleg, “Ook de lezers van Trouw hebben er naar mijn mening recht op te weten waar u uw wijsheid op stoelt.”

Haar hartelijke reactie kwam al na enkele uren. Ik zal me beperken tot de hoofdzaken. “De materie lijkt me te complex om met een paar zinnen af te doen”, geeft ze te kennen in een e-mail van 25 januari j.l. Ze volgt de interessante discussies al jaren en is bekend met de experimenten die er op verschillende plekken in de wereld zijn geweest. Dan vervolgt ze met:

“Vooralsnog is mij niet helder waar het universeel basisinkomen een antwoord op is. Omdat er in de toekomst geen werk meer is? Dat is zelden goed onderbouwd (zie ook onze WRR publicatie De robot de baas). Omdat het de vervelende wetten en regels en bureaucratie in de bijstand doet wegnemen? Dat kan mijns inziens ook op andere manieren opgelost worden. Omdat het de armoede doet afnemen? Dan moet het een zeer hoog bedrag worden als u weet dat een alleenstaande moeder meer dan 2000 Euro ontvangt om haar hoofd boven water te houden. Sterker nog: een universeel basisinkomen (dus ook voor mij) zal tot meer ongelijkheid leiden. Ik ben er dus niet van overtuigd waar het universeel basisinkomen een antwoord op moet geven en of het dan echt goed uitpakt.”

Daarna volgt een alinea waarin ze experimenten met de bijstand en ‘earned income credits’ of belastingmaatregelen bepleit, maar ze voegt er zelf al aan toe: “Dat heeft niets te maken met een universeel basisinkomen voor iedereen.”

Als reactie op haar mailtje stuurde ik enthousiast nog diezelfde dag een e-mail terug met de volgende strekking:

Sedert februari 2009 zet ik me in voor het promoten van het Universeel Basisinkomen (UBI). Tot die tijd had ik me niet beziggehouden met politiek en ging ik er vanuit dat ik dat aan de vakmensen kon overlaten. Toen echter kwam ik tot het besef dat de politiek een volslagen verkeerde keuze maakte: Men brengt mensen in financiële nood (dat maakt werkwillig) en probeert ze dan met een peperdure inefficiënte bureaucratische lappendeken aan sociale wetten uit de misère te redden. Dat moet anders, bedacht ik mij.

Met een UBI, hoog genoeg voor een onbekommerd bestaan, voorkomt men dat mensen in de problemen komen! Voorkomen is beter dan genezen. Dat is véél effectiever! En het bespaart mensen onnodig leed. En het voorkomt de armoedeval. En het maakt de financieel zwakkere partner (meestal een vrouw) minder afhankelijk. En het geeft mensen de vrijheid en de gelegenheid werk te zoeken dat hen interesseert en dat hen werkplezier geeft, ook al zou het  wellicht wat minder opleveren aan geldelijk gewin.

Maar er zijn nog veel meer redenen aan te dragen die pleiten voor invoering van een UBI. Al 500 jaar geleden wist Thomas More dat je mensen geld zou moeten geven om te voorkomen dat ze het zullen pakken. Door als democratische overheid ervoor te zorgen dat mensen over een UBI beschikken kan men criminaliteit voorkomen. Daardoor krijgt de politie meer tijd om ervoor te zorgen dat misdaad niet langer loont en de rechterlijke macht krijgt meer tijd om het rustiger aan te doen. Een 24-uurige werkweek is dan niet langer een utopie.

Belangrijk is ook dat de volksgezondheid erop vooruit gaat. Nu leven arme mensen blijkens het Sociaal Cultureel Planbureau zeven jaar korter dan hun welvarender landgenoten (zie bijvoorbeeld ook hier). Dat verschil kan dan beduidend kleiner worden. Maar één van de belangrijkste redenen om het in te voeren vind ik toch dat de schrijnende ongelijkheid ermee kan worden gecorrigeerd. Wat ik daarmee bedoel kunt u lezen in het stukje dat ik er op 21 november 2017 over heb geschreven: Universeel basisinkomen corrigeert ongelijkheid.

Ik zou zo nog wel even door kunnen gaan, maar ik wil niet onnodig veel tijd van u vragen.

Hopelijk ben ik erin geslaagd u van het belang van een UBI te doordringen. En wat de betaalbaarheid betreft. Guy Standing vindt dat dat een kwestie is van het stellen van prioriteiten en ik zeg hem dat na. Bovendien levert een UBI extra koopkracht op waarmee het de economie stimuleert. En – dat zou ik haast nog vergeten – doordat het armoede voorkomt en decimeert kan de overheid besparen op de kosten van armoedebestrijding, schuldhulpverlening en schuldsanering.

Kortom: Kijken we naar alle revenuen die het oplevert dan is het voor mij zonneklaar dat we ons niet de vraag moeten stellen of het UBI moet worden ingevoerd, maar wanneer!

Met deze tekst had ik gehoopt een discussie op gang te brengen met Monique Kremer, Bijzonder hoogleraar Actief Burgerschap. Maar wat er kwam? Taal noch teken. Jammer, “but it’s all in the game”.

Joop Böhm.
Amersfoort, 11 februari 2018.

Het bericht Actief burgerschap versus het universeel basisinkomen verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Dit is de twintigste aflevering van de feuilleton Brieven aan een Paralleluniversum van de Duitse schrijfster Petra Keup. De eerste verscheen op 8 oktober 2017. Sindsdien publiceer ik iedere zondagochtend een hoofdstuk uit deze roman. De brieven zijn geschreven door Maximiliane Wonder-Licht, een ‘klant’, en gericht aan Valentin Graumann, de directeur van een instantie, die ‘Hartz-IV’, zeg maar de Duitse sociale bijstand, uitkeert.

Betreft: “O, nee! – een liefdesbrief!”

Mijn geliefde Valentijn,

Wat denk je, nu, nadat alle rottigheid, alle hindernissen tussen ons weggevallen zijn, de opheldering van alle vaagheden in onze relatie in zicht is? Ik kan niet anders, dan jou als mijn, hoewel eerst nog verzonnen, geliefde te beschouwen. Ik doe dit maar gewoon zo, zoals jij met je getallen, die jij ook graag vanuit het verleden op de één of andere fictieve toekomst projecteert.

Nu zit je vast achter je grote bureau, achter je enorme blauwe scherm, dat zich dapper afslooft, om jou in je kantoor van een koele, onpersoonlijke sfeer te verzekeren. Maar kunst speelt niet alles klaar! Oh, nee, geliefde Valentijn, ik voel je opwinding. “Dat gaat te ver, dat is een grensoverschrijding, dat kan je met een directeur toch niet doen!”

Ja, mijn liefste, in onze relatie gaat het al vanaf het begin om grensoverschrijdingen, alleen wilde jij dat tot nu toe eenvoudig niet toegeven. Wat als uw vrouw deze brief zou vinden. Oh, mijn boven alles geliefde Valentijn, wat zou dat een complicaties geven. Maar zo gaat dat als mensen elkaar zo dicht naderen. Er zijn steeds weer mensen die problemen hebben met zo veel nabijheid. Maar uiteindelijk heb jij je met alle macht in mijn leven gedrongen. Want wilde je niet alles van mij weten, alles van mij hebben?

Je hebt zelfs contact gezocht met mijn ex-minnaar en de vader van mijn kind, die ik jarenlang niet gezien heb. Onder normale omstandigheden, zou je denken dat je jaloers was. Vervolgens moest ik je al mijn bankgeheimen verklappen, je hebt je zelfs in de rechtszaken met mijn huisbaas gemengd. Ik moest je al mijn neveninkomsten voorleggen. Voor zoveel openheid generen de vertegenwoordigers van onze aardappelrepubliek zich zelfs. Wat moet ik daar als gewone burger op zeggen, als die het al niet verdragen. Tenslotte heeft zo’n volksvertegenwoordiger toch een voorbeeldfunctie en als die het niet kan, wie dan wel.

Toen het om mijn gezondheidstoestand ging, nam je geen genoegen met de verklaring van mijn dokter waarin hij een voedselintolerantie bevestigde. Nee, tot in detail wilde je bewijzen van mijn binnenleven. Maar dat zal altijd een onopgehelderd punt in onze relatie blijven, want een slang naar binnen slikken, die mijn darmen belicht en filmt, dat heb ik dan toch geweigerd. Zo diep wilde ik mijn binnenste niet voor je openleggen, ook al heeft het me een aanzienlijke korting op mijn uitkering opgeleverd.

Ja, onze relatie bestaat vooral uit grensoverschrijdingen. Maar ik geef mij nu aan je over en neem dat, wat je me wilt geven. Maar als je elkaar zo dicht genaderd bent zoals wij, dan doet het een relatie goed, voor een korte periode wat afstand te nemen. Valentijn, ik wil graag twee weken vakantie nemen. Ik snak naar een eiland en het eilandgevoel. Denk alsjeblieft niet dat ik je wil bedriegen, je geheime geldbronnen verzwegen heb. Deze reis is een jaar geleden al geboekt en betaald. Toen had ik mijn eigen geld nog en was ik nog niet afhankelijk van jou, we kenden elkaar zelfs nog niet.

Denk ook niet dat ik een plezierreisje naar Brazilië wil maken. Ik heb de reis echt niet bij de oprichter van je Dienst geboekt. Ik ga tenslotte geen man betalen, alleen omdat ik wat lol met hem hebben wil. Bij mannen uit de politiek, het bedrijfsleven en de vakbeweging is dat natuurlijk iets anders, die zijn vaak vet, oud, lelijk en emotioneel opgedroogde paddenstoelen. Dus absoluut niet opwindend, om niet te zeggen buitengewoon saai. Deze mannen vallen op jonge, aantrekkelijke dingen. Om hen te helpen, als ooit iets omhoog moet komen, is best veel aandrang en steun nodig en dat de heren gratis Viagrapillen kunnen gebruiken, daarvoor hoef je niet Beate Uhse te heten.^[1]

Titelblad van een uitgave uit 1549

Mijn liefste, ik blijf helemaal alleen op het eiland, gewoon omdat ik afstand wil nemen van alle dwazen op deze wereld. Ik verraad niet, naar welk eiland ik reis. Ten eerste omdat ik niet wil dat je jaloers wordt, omdat je immers achter je bureau en het onaangedane, koele beeldscherm moet blijven zitten, en ten tweede omdat ik beslist alleen wil zijn. Dus zoek mij niet op. Neem van mij aan, dat het niet uitmaakt waar je heen zou reizen, in alle windrichtingen strekken zich minstens 1500 kilometer machtige golven tussen ons uit.

Ik zal alleen Het Narrenschip meenemen^[2]. Als je wist, uit welke eeuw het dateert, zou je het met mij eens zijn dat dwaasheid de betrouwbaarste bedrijfstak is en de dwaas de meest crisisbestendige arbeidsplaats ter wereld heeft.
Troost je dus als je deze regels leest, ik bereid mij op een dwaze toekomst voor.

Je jou innig liefhebbende,
Maximiliane

Een overzicht van alle gepubliceerde hoofdstukken is hier te vinden.
Vertaling: Florie Barnhoorn

Wordt vervolgd op zondag 25 februari 2018

^{1. In 1930 begon Beate Uhse-Rotermund de eerste seksshop ter wereld. Het bedrijf is uitgegroeid tot een bekende winkelketen voor lingerie, mode en seksspeeltjes met vestigingen in zeven Europese landen. Het bedrijf is ook online actief.}

^{2. Het Narrenschip is een satirische allegorie in Duitse strofen. Het werd in 1494 in Bazel gepubliceerd door de humanist en theoloog Sebastian Brant.}

Het bericht Brieven aan een Paralleluniversum 20. “O, nee! een liefdesbrief!” verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Basisinkomen bevordert overbevolking.
Met basisinkomen nemen jongeren niet meer de moeite om te gaan studeren.
Basisinkomen leidt tot toename van het gebruik van drank en drugs.B
Basisinkomen is slecht voor de emancipatie van de vrouw.

In het kader van het project basisinkomen van het NPI werk ik aan een verzameling bezwaren tegen het basisinkomen. Ik heb er circa 70 verzameld en gerubriceerd in 12 thema’s, zie  Bezwaren en weerstanden tegen het basisinkomen en de invoering daarvan.

Iedereen wordt van harte uitgenodigd deze bezwaren aan te vullen, ook de toelichting daarbij en uiteraard de weerlegging of relativering.

Dit bericht bevat een aanvulling bij het thema Waarden en mensbeeld, zie hier de eerste aflevering.
Bij enkele andere thema’s volgen ook nog aanvullingen.

Korte melding van de bezwaren:

Dit is een onderdeel van een (project om te komen tot een) overzicht van bezwaren en weerstanden tegen het basisinkomen en de invoering daarvan. Zie de hoofdpagina op de NPI-site.

Eerder verschenen op de VBI-site de volgende onderdelen:

• Bezwaren basisinkomen – 0 : Misvattingen (8-2-2018)
• Bezwaren basisinkomen – 1: Waarden en mensbeeld ​ (5-3-2017)
• Bezwaren basisinkomen – 2: Maatschappijvisie en ideologie (28-11-2017)
• Bezwaren basisinkomen – 3: Economie (20-12-2017)
• Bezwaren basisinkomen – 4: Arbeidsmarkt (5-12-2017)
• Bezwaren basisinkomen – 5: Overheid en bureaucratie (14-12-2017)
• Bezwaren basisinkomen – 6: Grenzen en migratie (27-12-2017)
• Bezwaren basisinkomen – 7 : Het lost de echt belangrijke problemen niet op (12-4-2017)
• Bezwaren basisinkomen – 8: Belangen (4-1-2018)
• Bezwaren basisinkomen – 9: Procedures en instituties (11-1-2018)
• Bezwaren basisinkomen – 10: Amendering en modificering (18-1-2018)
• Bezwaren basisinkomen – 11: Uitvoering (30-1-2018)

Overzicht op deze site: https://basisinkomen.nl/bezwaren-basisinkomen-overzicht/

Reyer Brons, 15-2-2018

Het bericht Bezwaren basisinkomen – 1a : Waarden en mensbeeld verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Kan blockchain iets betekenen voor de invoering van basisinkomen? Deze vraag staat centraal in een nieuwe reeks artikelen op de website van de Vereniging Basisinkomen.
Deze keer kort de vraag wat het eigenlijk wel en niet is.

Blockchain is een vrij nieuw begrip dat op allerlei plekken opduikt, ook in discussies rond basisinkomen. Er zijn juichverhalen over de mogelijkheden, maar ook opvattingen dat het om een niet erg relevante hype gaat of dat het zelfs een gevaarlijke ontwikkeling is, zowel in het algemeen als specifiek voor het basisinkomen.
Daar komt bij dat de techniek blockchain vaak op één hoop gegooid wordt met de munteenheid Bitcoin, de meeste bekende toepassing van blockchain. Het bezit van Bitcoins is op dit moment niet alleen maar een genoegen!

Uitleg blockchain

Daarom bij deze een korte poging het begrip te verhelderen en tot realistische proporties terug te brengen, waarbij ik gebruik heb gemaakt van een iets meer uitgebreide tekst op de site Wat is Blockchain?. Wie een beetje googelt, kan op internet veel meer uitleg vinden, zowel tekst als fimpjes.
Zie voor enkele links onderaan dit bericht.

Een blockchain bestaat uit data-transacties, blokken genaamd die aan elkaar gekoppeld zijn en die met behulp van cryptografie worden beveiligd.
Zo’n keten van blokken is enigszins te vergelijken met een database.
Databases liggen ten grondslag aan veel zaken waarop we dagelijks vertrouwen en zijn niets anders dan lijsten waarin alle gegevensmutaties worden bijgehouden. Geld bijvoorbeeld is tegenwoordig hoofdzakelijk te vinden in databases bij banken waarin alle balansen en transacties worden bijgehouden.
Ook veel registers werken op vergelijkbare wijze. Identiteitsgegevens bijvoorbeeld worden bijgehouden in databases. Elk gegeven is een element in een database die wordt bijgehouden door een instantie.
Tegenwoordig worden deze databases op een centrale plaats, afgesloten van de buitenwereld, bijgewerkt. Er is een goede reden dat deze databases op een centrale plek worden afgeschermd. De beveiliging van deze systemen is cruciaal (maar niet altijd onfeilbaar).

De blockchain is juist op dat punt radicaal anders. De blockchain is decentraal en open. Dit wil zeggen dat er niet één instantie of bedrijf eigenaar is, maar dat niemand exclusief eigenaar is. Het is een netwerk waar alle deelnemers samen de eigendom delen. Het is een open netwerk waaraan iedereen die dat wil kan deelnemen.
Net zoals email en internet van niemand is. Iedereen kan kiezen om email of  internet te benutten en deelnemen aan het open en decentrale netwerk, door het te gebruiken.
Het voordeel van deze open inrichting is dat een blockchain niet kan worden gekraakt door hackers. Als we blockchain vergelijken met internet dan maakt het voor data in databases mogelijk wat het internet doet voor informatie. Data kunnen met blockchain veiliger worden verspreid over verschillende databases terwijl de toegang verbetert.

Om eenvoudig uit te leggen wat een blockchain technisch gezien is, kan deze vorm van databeheer het beste worden vergeleken met een spreadsheet, bijvoorbeeld een Excel werkblad. Een Excel sheet die is gedeeld met iedereen ter wereld. Een lijst met gegevens waarbij iedereen die meedoet een exacte kopie van die lijst krijgt en kan zien wat er in staat. Iedereen met de spreadsheet kan vervolgens ook wijzigingen aanbrengen in de database.
Belangrijk is dat aan een blockchain alleen nieuwe blokken toegevoegd kunnen worden met een nieuwe originele “cryptotag”.
In feite is hiermee het enige wat in een blockchain gebeurt het toevoegen van nieuwe blokken, die automatisch met iedereen worden gedeeld. Het is niet mogelijk om een wijziging door te voeren in eerder toegevoegde blokken.

Met een universele database zoals de blockchain, zijn geen derde partijen (zoals banken als het over geld gaat) meer nodig. Een computer en internettoegang tot het netwerk is voldoende. Met open-source software is het vervolgens mogelijk om gebruik te maken van de betrouwbaarheid van de blockchain.
Een deelnemer in het netwerk kan kopieën maken van alle transacties en data die in de database staan. Maar om bijvoorbeeld een Bitcoin te kunnen gebruiken om te betalen moet hij aan kunnen tonen dat hij eigenaar is en de Bitcoin, geheel volgens de regels, eerder te hebben gekregen van iemand anders.

De doorbraak is dat dankzij ‘gedistribueerd vertrouwen’ digitale gegevens openbaar zijn, maar dat de eigendom van activa digitaal betrouwbaar en rechtstrees kan worden overgedragen, zonder derde partij. Het belang hiervan kan nauwelijks worden overschat.

Duidelijk is dat blockchain niet meer en niet minder is dan een instrument, een techniek. Zoals met alle instrumenten kun je die voor allerlei doelen aanwenden, ten goede of ten kwade.
Soms hoor je bezwaren tegen blockchain die terug te voeren zijn op toepassingen en niet op blockchain zelf.
Zo kunnen crypto-munten (zoals de Bitcoin) in praktijk vooral dienen voor speculatie (in plaats van als alternatief betaalmiddel zonder bemiddeling van de banken) of vergt het romantisch aandoende ‘minen’ van nieuwe munten extreem veel rekenkracht.
Dat heeft te maken met de manier waarop het instrument blockchain wordt gebruikt en niet met het instrument als zodanig!

Nuancering

Het voorgaande behoeft nuancering.
Er is discussie of de beschreven techniek echt zo veilig is als hierboven staat geformuleerd. Ook de stelling dat internet van iedereen is,  valt te relativeren. Wellicht volgt later een artikel waarin daar dieper op ingegaan wordt.
De ontwikkeling van blockchain staat ook niet stil. Het was een eerste vorm van wat met een bredere term digital ledger technology heet. Er zijn inmiddels nieuwere technieken die een aantal bezwaren tegen blockchain ondervangen, zoals lange doorlooptijden voordat elke mutatie overal ter wereld is gesynchroniseerd).
In deze reeks zullen we gemakshalve de term blockchain meestal gebruiken ook gebruiken voor alle vormen inclusief de nieuwe doorontwikkelingen, tenzij er een reden is meer expliciet te worden.

Er wordt ook gewerkt aan extra veiligheidsvoorzieningen die de voordelen ten opzichte van oude gecentraliseerde systemen teniet zouden kunnen doen.
Opgemerkt zij ook dat te pas en te onpas instanties op de loop gaan net de term blockchain. Niet altijd is wat zij doen een echte blockchain en soms is het ook helemaal niet nuttig om een blockchain te gebruiken in plaats van een ouderwets database.
Het doel van de artikelenreeks is niet dat allemaal uit de doeken te doen, maar als het nodig of nuttig is in het kader van de relatie tussen basisinkomen en blockchain kan het zeker aan de orde komen.

Blockchain en basisinkomen

Het is denkbaar voor de invoering van basisinkomen wereldwijd te werken met een cryptomunt, de Basic Income Coin (BIC). Of alleen in Nederland een Basis Inkomen Munt (BIM).
Dat kan ingevoerd worden door een breed open initiatief of juist door overheden of centrale banken.
Daarbij komen onmiddellijk heel veel vragen op die in vervolgartikelen aan de orde komen.
Onder de voorstanders van basisinkomen tref je zowel mensen aan die dat door de overheid willen laten regelen, als mensen die de rol van de overheid liefst zo klein mogelijk maken. Dat zal ook het geval zijn bij het nadenken over blockchain als instrument.

Blockchain is niet alleen maar theorie voor het basisinkomen, er bestaan al een aantal initiatieven voor cryptomunten gekoppeld aan basisinkomen, waaronder Manna van  Mannabase (voorheen Grandcoin), waar een uitgebreid White Paper van beschikbaar is (PDF, 32 pag.). Zie ook een artikel van Scott Santens hierover, waarin hij aan het eind nog negen andere initiatieven noemt.
Of dat een bruikbaar initiatief is of juist niet, komt later aan de orde.

Verder wijs ik er op dat er van 5-8 april 2018 in Groningen een Blockchain Hackathon zal zijn (grootste ter wereld), waar naar alle waarschijnlijkheid het idee zal worden uitgewerkt vanuit de “track” machine economy.

Wordt vervolgd!

Reyer Brons, 13 februari 2018
Met dank aan Sylvia van der Heijden voor haar commentaar op een eerdere versie.
Illustratie Pixabay

Enkele links naar informatie over blockchain:
https://www.youtube.com/watch?v=SSo_EIwHSd4 (How does a blockchain work – Simply Explained)
https://www.youtube.com/watch?v=93E_GzvpMA0 (What is Blockchain)
https://www.youtube.com/watch?v=KeFRLRA_XzQ  (Hoe werkt de blockchain? | NOS op 3)
https://www.youtube.com/watch?v=YV04Iuft94o (Blockchain toepassingen bij de overheid)
Europese Commissie start blockchain expertise-centrum
Blockchain in de polder

Het bericht Blockchain: wat is het wel en niet? verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Dit is de negentiende aflevering van de feuilleton Brieven aan een Paralleluniversum van de Duitse schrijfster Petra Keup. De eerste verscheen op 8 oktober 2017. Sindsdien publiceer ik iedere zondagochtend een hoofdstuk uit deze roman. De brieven zijn geschreven door Maximiliane Wonder-Licht, een ‘klant’, en gericht aan Valentin Graumann, de directeur van een instantie, die ‘Hartz-IV’, zeg maar de Duitse sociale bijstand, uitkeert.

Betreft: “Oooooohhh, – crash!”

Valentijn,

Wat moet ik hierover nog zeggen? Gisteren had ik een afspraak met de arbeidsbemiddelaar, die in uw Dienst immers ook nog voor mij aan het werk is. Een werkelijk vriendelijk, eerlijk persoon met gevoel voor humor. Geen moeite is hem te veel.

De man was net terug van vakantie, bruin gebrand en blakend van dadendrang. Dus zat ik hoopvol tegenover hem, want tenslotte wil ik weg bij jou, koste wat kost!
Maar zoals het spreekwoord zegt: “Inspanning alleen is niet genoeg!” Hij voerde mijn naam in de computer in, maar er gebeurde niets. Toen vroeg hij me voorzichtig hoe mijn naam gespeld werd. Ik zei tegen hem: “Wonder in de betekenis van een ‘spontane genezing’ en licht zoals ‘het licht zien’, iets wat iemand bij vlagen weleens kan overkomen.” Dapper typte hij verder – niets! “Met of zonder koppelteken?” vroeg hij, een beetje onzeker. Ik zei hem dat het wonder en het licht al lang innig met elkaar verbonden zijn. Dus met. Hij begon weer te typen.

“Mevrouw Wonder-Licht, de computer kent u niet!”

Valentijn, dat gaat te ver, je computer kan mij toch niet eenvoudigweg verloochenen! Of schaamt die zich zo voor de chaos in deze tent, dat die mij – nu ik de wanorde aan het licht heb gebracht – gewoon negeert? Omdat die anders zijn gezicht zou verliezen? Tenslotte worden deze computers tegenwoordig in Azië gebouwd. Nu, het komt, zoals het komen moet, plotseling viel hij helemaal uit. Maximiliane Wonder-Licht, dat was gewoon te veel voor hem.

Of zit jij daar misschien achter? Ik vertrouw je inmiddels van alles toe. Misschien heb je me gewist, omdat je mij ook niet langer verdragen kon? Mijn arbeidsbemiddelaar zat in ieder geval in zak en as. Alles wat ik van hem wilde, zat vast in die kast en die weigerde te werken. Wat moet ik nu doen?

“Help! Ik ben een ster – haal me hier uit!” Ik ben vastbesloten om ervoor te zorgen dat het volgende junglekamp van Dumpfbacken-TV in jouw ARGE-dienst zijn tenten opslaat. De bureaucratische-jungle-variant. In plaats van wormen zuigen, paragrafen kauwen, in plaats van zich voor aap te laten zetten als ezel, onrust stoken! Als winnares – tenslotte ben ik dankzij jouw hulp goed voorbereid op de show – ben ik dan heel snel weg om nooit meer terug te komen en als mevrouw Zomer krijg ik een reclamecontract bij een koffiebedrijf. Dat zou dan eindelijk iets degelijks opleveren: “Inspanning alleen is immers niet genoeg …”.^[1]

Maar nu, nadat ik je mijn wens je te verlaten, zo nadrukkelijk gemeld heb en ik zo jammerlijk mislukt ben, wil ik mijn blik ook een keer op iets positiefs richten. Misschien troost het je een beetje, dat niet alles in je huis slecht gaat.

Ik kwam langs de gigantische plastic containers in de wachtruimtes en zag dat je toch een hart hebt. Voor elk hulpbehoeftig kind een fris gewassen knuffelbeest uit de afvalcontainer voor oude troeteldieren om mee naar huis te nemen.
De wachtruimte wordt een evenementenparadijs voor kinderen. Wat Zweedse meubelzaken kunnen, kan een ARGE-dienst al lang. Tenslotte zijn onze kinderen de klanten van morgen. Vroeg beginnen met klantenbinding is een investering in de toekomst.
De kanselier van onze aardappelrepubliek toert net door de onderwijswoestijnen van ons land om zich op de hoogte te stellen. Voorzichtig is zij eerst eens bij de jongsten begonnen. Dat werkt, zoals haar minister met de vele kinderen – hoe was haar naam ook al weer? – “Vrouw verre van het lijden”, het voorleeft, qua imago gewoon het beste.^[2]

In een geselecteerde kleuterschool stuitte zij toen vervolgens op al die leuke kleintjes met al die snoezige knuffels. Helaas, stond op de troeteldieren, de naam van uw ARGE-dienst niet, zodat het beeld dat haar hier geboden werd, natuurlijk een beetje geflatteerd was.
Als zij zich er dan evenwel doorheen geworsteld heeft tot aan de doodlopende weg van onze educatieve woestijn, zijn de knuffeldieren natuurlijk weg, maar al die kinderen die hun knuffels van jou gekregen hebben, zullen daar voor haar zitten. Geen kans – daar helpt ook het bezoek van de kanselier van een aardappelrepubliek niet tegen.

Tot nu toe zijn het immers geëngageerde docenten van het vmbo geweest, die hun leerlingen op de toekomst voorbereiden, maar ik vind dat dat in de toekomst door echte vaklieden overgenomen moet worden. Je zou je ARGE-dienst hier mooi kunnen promoten.

Wat ik echter het mooiste aan je oudetroeteldierenactie vind, en als alleenstaande moeder put ik natuurlijk uit een schat aan ervaring, heel incidenteel kan een knuffeldier natuurlijk kinderen troosten. Wij ouders zijn inderdaad heel ingespannen bezig, om aan alle eisen, die jij aan ons stelt, te voldoen. Dat geldt speciaal voor die 627.403 alleenstaande moeders. Kinderen opvoeden, het huishouden doen, met weinig geld zien rond te komen, werk zoeken dat je kan combineren met de opvoeding van je kind en dat ook nog vinden, kinderopvang organiseren, onzekerheid en wanhoop verwerken, bij jou aanvragen indienen, het sociaal recht aan je collega’s uitleggen, bezwaarschriften schrijven … Er blijft voor het kind niet veel aandacht meer over en dus kan het sommige van zijn zorgen alleen aan het van jou gekregen troeteldier toevertrouwen. Afgezien daarvan, wat kan het kind allemaal niet overkomen als de ouders vroeger of later zo overvraagd worden, dat ze volledig door het lint gaan …

Dus lieve Valentijn, ik ben ontroerd, hoezeer deze kinderen je aan het hart gaan.

Daarmee groet ik je van harte,
je Maximiliane Wonder-Licht

Een overzicht van alle gepubliceerde hoofdstukken is hier te vinden.
Vertaling: Florie Barnhoorn

Wordt vervolgd op zondag 18 februari 2018

^{1. Op YouTube zijn verschillende filmpjes te bekijken van een ‘junglekamp van Dumpfbacken-TV’, zie bijvoorbeeld hier.}

^{2. De schrijfster doelt mogelijk op de Minister voor Familiezaken, Ursula von der Leyen. In 2009 had zij, zij was toen 50, zeven kinderen. Hier een interview met haar.}

Het bericht Brieven aan een Paralleluniversum 19. “Oooooohhh, crash!” verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Huishoudens krijgen een steeds kleiner deel van het nationaal inkomen

Blijkens een onderzoek dat de Rabobank op 4 februari 2018 heeft gepubliceerd, is tussen 1977 en 2015 de omvang van onze economie twee keer harder gegroeid dan het inkomen van de huishoudens. Een ongewenste situatie, meent Joop Böhm. Hij vindt: voer een Universeel Basisinkomen in om de inkomensongelijkheid te verkleinen.

“Gezin komt er bekaaid af” kopt De Financiële Telegraaf, boven een artikel waarin wordt uitgelegd, dat het profijt van de economische groei in de afgelopen 40 jaar, in plaats van in de portemonnee van de consumenten, vooral bij bedrijven terecht kwam. De overheid pikte ook nog een graantje mee.

De macht van de bedrijven groter dan die van individuele lidstaten
Martijn Badir, de Rabo-econoom die het onderzoek heeft uitgevoerd, oppert een verhoging van de vennootschapsbelasting om die balans recht te trekken. Terecht merkt hij daarbij op:

Landen in Europa beconcurreren elkaar met zo laag mogelijke tarieven voor bedrijven. Als je de vennootschapsbelasting wil verhogen, moet dat doen in onderlinge samenspraak. Ook hier lijkt echter de macht van de bedrijven groot, en zelfs groter dan die van individuele lidstaten. Een goed voorbeeld is de ontwikkeling van het toptarief van de vennootschapsbelasting: was het toptarief in de jaren tachtig nog bijna 50 procent, momenteel is het nog maar 25 procent. Het huidige kabinet is zelfs voornemens om het toptarief verder te verlagen naar slechts 21 procent.

Weinig economische groei en toename ongelijkheid
Hoogleraar economie Jaap van Duijn neemt in zijn column “Gemiddelden” in De Telegraaf van zaterdag 3 februari de jaren sinds de crisis onder de loep. Hij constateert:

dat er relatief weinig groei is geweest en dat tegelijkertijd de ongelijkheid is toegenomen.

Hij noemt dat een slechte combinatie.

In de gouden kwart eeuw van na de oorlog (1948-1973) was de economische groei hoog, terwijl de inkomensongelijkheid afnam. Nu zien we precies het omgekeerde.

Met mij gaat het goed, met ons gaat het slecht
Op 12 december 2017 bracht het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) een rapport uit waarbij enthousiast werd beklemtoond dat het wel degelijk goed gaat met Nederland. Kim Putters, directeur van het SCP, mocht dat op televisie in het praatprogramma De Wereld Draait Door toelichten.
Maar de presentator van het programma, Matthijs van Nieuwkerk, was niet van plan alles voor zoete koek te slikken en gaf een schot voor de boeg:

Boze witte mannen, groter wordende kloven links en rechts en overal, sociale media als schiettent, bijna burgeroorlog Zwarte Piet, verharding in de politiek en zo kan ik nog wel even doorgaan. Wat is er aan de hand? Is het gezichtsbedrog?

Hij bracht daarmee Kim Putters danig in het nauw. Die redde zich eruit met te stellen dat veel Nederlanders voelen: “Met mij gaat het goed, maar met ons gaat het slecht.”

De oplossing
Dat de situatie zorgelijk is en dient te worden aangepakt staat buiten kijf. Als mogelijke oplossing voor dit probleem wil Martijn Badir onder meer “de herverdelingsfunctie van de overheid gebruiken om de baten van de economische groei gelijkmatiger te laten neerslaan op de bevolking.” Ik [JB] denk dat dat een reële optie is om de misstand te beteugelen, maar het vergt wel een ingrijpende operatie die tegen tal van heilige huisjes zal schoppen.

Het Universeel Basisinkomen
Ik doel op de invoering van een Universeel Basisinkomen (UBI); de periodieke betaling van een fors bedrag om van te kunnen leven aan iedere burger. Dat kan worden beschouwd als een universele negatieve inkomstenbelasting. Daarmee kan men op een simpele manier de ongebreidelde inkomensongelijkheid doen afnemen. De nivellering is relatief. De verschillen in geld blijven gehandhaafd.

Het UBI is vaak beschouwd als utopie. Het is echter in de huidige situatie niet verantwoord de invoering ervan nog langer uit te stellen!

Joop Böhm.
Amersfoort, 7 februari 2018.

Het bericht Met Nederland gaat het goed, met ons gaat het slecht verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Basisinkomen is een utopie of een fantasie.
Basisinkomen is een hype of een cult.
Basisinkomen betekent gratis geld en dat kan niet.
Basisinkomen een nieuw en nog onrijp idee.
Basisinkomen is anders verpakte sociale zekerheid.
Basisinkomen is onbetaalbaar of asociaal.

In het kader van het project basisinkomen van het NPI werk ik aan een verzameling bezwaren tegen het basisinkomen. Ik heb er circa 70 verzameld en gerubriceerd in 12 thema’s, zie  Bezwaren en weerstanden tegen het basisinkomen en de invoering daarvan.

Iedereen wordt van harte uitgenodigd deze bezwaren aan te vullen, ook de toelichting daarbij en uiteraard de weerlegging of relativering.

Nu de elf  thema allemaal aan bod zijn geweest, blijken er ook bezwaren die niet echt in een categorie passen. Daarvoor bij deze het nieuwe thema Misvattingen. Bij enkele andere thema’s volgen nog aanvullingen.
Zie hieronder voor de tekst onder dit thema. Voor bijstellingen in de toekomst zie de tekst op de NPI-site.

Korte melding van de bezwaren:

• Basisinkomen is een utopie of een fantasie
• Basisinkomen is een hype of een cult
• Basisinkomen betekent gratis geld en dat kan niet
• Basisinkomen een nieuw en nog onrijp idee
• Basisinkomen is anders verpakte sociale zekerheid 
• Basisinkomen is onbetaalbaar of asociaal

Uitwerking

Basisinkomen is een utopie of een fantasie

Toelichting
Basisinkomen is een prachtig idee dat past in een ideale wereld zonder slechte mensen en met voldoende middelen om iedereen tevreden te stellen. Een fantastisch idee dat alleen in een utopie kan. Maar utopiën kunnen nu eenmaal niet!

Weerlegging
Een beproefde techniek om een idee af te schieten is het eerst flink groot te maken en daarna te zeggen dat dat natuurlijk nooit zal kunnen werken. Bijvoorbeeld door te stellen dat voor een echt goed basisinkomen in de huidige maatschappij iedereen minimaal € 2.000 netto per maand moet ontvangen, ook kinderen, gevangenen en iedereen die de grens passeert.
De oplossing is het idee tot realistische proporties terug te brengen en eventueel een stapsgewijze invoering te overwegen.

Basisinkomen is een hype of een cult

Toelichting
Basisinkomen is een idee dat nu leeft, maar het gaat wel weer over, bijvoorbeeld als de arbeidsmarkt weer aantrekt of als de overheid voor iedereen een basisbaan ter beschikking stelt.
ook is er slechts een kleine groep gekkies die er in gelooft.

Weerlegging
De belangstelling voor basisinkomen kent inderdaad conjunctuurgolven, maar het idee komt steeds weer terug en groeit sterk in kracht. Vooral ook omdat andere middelen om belangrijke maatschappelijke problemen zoals ongelijkheid, bestaanszekerheid, vernederende bureaucratie en gebrek aan vrijheid tot nu toe weinig succesvol zijn.
Dat het een hype is die dus wel weer overgaat, vindt geen grond in de geschiedenis. Bekende mensen die serieus gedacht hebben over basisinkomen zijn bijvoorbeeld Thomas More, Thomas Jefferson, Tom Paine, Richard Nixon, Milton Friedmann, Saar Berlage, Gerrit Zalm, Martin Luther King en Mark Zuckerberg.
Kortom, het idee is helemaal niet zo nieuw. De belangstelling ervoor ken ups en downs, op dit moment is er inderdaad spraken van een opgaande in in de interesse.
Voorstanders van basisinkomen tref je in uiteen lopende maatschappelijke en politieke stromingen aan, van arm tot rijk en van links tot rechts. Onder de voorstanders bestaan ook grote verschillen van mening over de manier waarop en het tempo waarin basisinkomen ingevoerd moet worden.
Als je de voorstanders al als groep zou kunnen zien, lijkt deze  in niets op een gesloten sekte en ook niet op een cult.

Basisinkomen betekent gratis geld en dat kan niet.

Toelichting
Inkomen krijgen zonder er iets voor hoeven te doen, dat kan niet en dat is niet eerlijk.

Weerlegging 1
Bestaanszekerheid kun je als een mensenrecht beschouwen en dan is een basisinkomen een uitstekend instrument daarvoor. Basisinkomen is dan een aandeel in wat de aarde en de inspanningen van de generaties voor ons opgebouwd hebben. Het gaat niet aan dat slechts te laten toe komen aan enkelen, de aarde is voor ons allen en de opbouw van onze gemeenschap komt door vele handen.
In praktijk handelen we daar ook naar. Anders moeten er heel wat bestaande inkomstenbronnen worden aangepakt: rendement op beleggingen, rente, schenkingen, erfenissen, winst op verkoop van bezittingen, AOW, uitkeringen, etc.
Werken is trouwens een relatief begrip. Heel wat betaalde arbeid heeft bij nader inzien geen of weinig toegevoegde waarde, zoals overbodige bureaucratie, nutteloze diensten, schadelijke producten.
Aan de andere kant is er heel wat arbeid met een hoge toegevoegde waarde waar niets voor wordt betaald, zoals mantelzorg, vrijwilligerswerk, opvoeden van kinderen.

Weerlegging 2
Dat gratis geld niet bestaat is onzin. Banken creëren en vernietigen geld aan de lopende band. De ECB pompt uit het niets maandelijks 80 miljard in de economie.
Waarom zouden we het financieel-economisch ontwerp niet een beetje kunnen aanpassen door de creatie van geld niet ten goede te laten komen aan enkelingen, maar aan iedereen?

Basisinkomen een nieuw en nog onrijp idee 

Toelichting
Basisinkomen een nieuw en nog ondoordacht idee. Er moet nog vel op gestudeerd worden.

Weerlegging
Het idee is nieuw nieuw, we vinden al eerst gedachten hierover bij Thomas More, 5 eeuwen geleden!
Over de voor- en nadelen wordt al decennia een gesproken in diverse landen en ook zij  op meerdere plaatsen in de wereld experimenten uitgevoerd die indicaties geven over de effecten van basisinkomen.
Al in 1985 heeft de WRR een uitgewerkt advies voor een partieel basisinkomen uitgebracht. In Canada Dauphin) is al in de jaren 70 op lokaal niveau een basisinkomen toegepast, en dat bleek redelijk te functioneren. In diverse ontwikkelingslanden is succesvol geëxperimenteerd met een basisinkomen. Zo onrijp is het dus niet.

Basisinkomen is anders verpakte sociale zekerheid 

Toelichting
We hebben al prachtige vangnetten in Nederland. Niemand hoeft van honger om te komen, voor iedereen wordt gezorgd. Waarom zouden we iets veranderen?

Weerlegging
Juist de verpakking is in dit geval belangrijk. De huidige sociale zekerheid kan worden gezien als een grote armoedeval, die het moeilijk maakt om zinvol werk te vinden. Niet alleen betaald werk is daardoor lastig te vinden, zelfs vrijwilligerswerk wordt door de huidige regels belemmerd. Met een basisinkomen zal het veel makkelijker worden om zinvol werk te gaan doen.

Maar basisinkomen is veel meer. Het is geen vangnet zoals de sociale zekerheid probeert te verschaffen, maar een stevige bodem van waaraf je kunt opereren als werknemer, ondernemer of vrijwilliger, zonder het risico dat aan je bestaanszekerheid wordt geknaagd als het even tegen zit. Dat geldt voor iedereen, niet alleen voor degenen die te maken hebben met het huidige stelsel van sociale zekerheid

Basisinkomen is onbetaalbaar of asociaal

Toelichting
Basisinkomen wordt ook gegeven aan degenen die nu niets krijgen. Het met ook zo hoog zijn dat alle bestaande voorzieningen kunnen vervallen zonder dat iemand er op achteruit gaat.
Dart kost heel veel en dat moet allemaal opgebracht worden door de degenen die betaald werk verrichten. De belasting zal dan torenhoog worden.

Weerlegging
In deze redenering zitten minstens drie misverstanden:

• een verstandige combinatie van een bescheiden basisinkomen en aanvullende voorzieningen voor een beperkte groep mensen kan niet
• basisinkomen kan alleen maar gefinancierd worden door de belasting op betaalde arbeid te verhogen. Andere vormen van belastinginning (of zelfs geldschepping) bestaan niet
• basisinkomen kost alleen maar geld. Er staan geen opbrengsten tegenover.

Zodra deze misverstanden onderkend zijn, kunnen we serieus met elkaar in gesprek over een compromis.

Uitleg

Dit is een onderdeel van een (project om te komen tot een) overzicht van bezwaren en weerstanden tegen het basisinkomen en de invoering daarvan. Zie de hoofdpagina op de NPI-site.

Eerder verschenen op de VBI-site de volgende onderdelen:

• Bezwaren basisinkomen – 1: Waarden en mensbeeld ​ (5-3-2017)
• Bezwaren basisinkomen – 2: Maatschappijvisie en ideologie (28-11-2017)
• Bezwaren basisinkomen – 3: Economie (20-12-2017)
• Bezwaren basisinkomen – 4: Arbeidsmarkt (5-12-2017)
• Bezwaren basisinkomen – 5: Overheid en bureaucratie (14-12-2017)
• Bezwaren basisinkomen – 6: Grenzen en migratie (27-12-2017)
• Bezwaren basisinkomen – 7 : Het lost de echt belangrijke problemen niet op (12-4-2017)
• Bezwaren basisinkomen – 8: Belangen (4-1-2018)
• Bezwaren basisinkomen – 9: Procedures en instituties (11-1-2018)
• Bezwaren basisinkomen – 10: Amendering en modificering (18-1-2018)
• Bezwaren basisinkomen – 11: Uitvoering (30-1-2018)

Overzicht op deze site: https://basisinkomen.nl/bezwaren-basisinkomen-overzicht/

Reyer Brons, 8-2-2018

Het bericht Bezwaren basisinkomen – 0 : Misvattingen verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Kan blockchain iets betekenen voor de invoering van basisinkomen? Deze vraag staat centraal in een nieuwe reeks artikelen op de website van de Vereniging Basisinkomen.

Op het economisch wereldforum in Davos speelden volgens een artikel in de NRC (26-1-2018, Radicale tijden vragen om radicale oplossingen in Davos) drie thema’s een hoofdrol, waaronder basisinkomen en blockchain.

Het plan is in een reeksje artikelen te plaatsen op deze website om te verkennen wat blockchain al dan niet kan betekenen voor het basisinkomen. Uiteraard moet een beetje uitgelegd worden wat blockchain eignelijk is, maar de berichten op onze website gaan vooral over de bruikbaarheid ervan voor het basisinkomen.

Terzijde, het derde thema op Davos betrof alternatieven voor het BBP, wat immers een imperfecte maatstaf is voor maatschappelijk welzijn.
Ook dat thema raakt uiteraard het basisinkomen. De gedeeltelijke loskoppeling van inkomen en betaalde arbeid die gepaard gaat met de invoering van basisinkomen maakt de noodzaak van een andere maatstaf. Interessant, maar niet het onderwerp van de komende reeks!

Nog een terzijde: het is ook premier Rutte opgevallen dat basisinkomen veel werd genoemd.
Hij vond er dit van:
„Het viel mij ook op dat het basisinkomen vaak op het programma staat. Maar ik ben ronduit tegen een basisinkomen. Het moet draaien om het bieden van gelijke kansen, en een vangnet. Maar de hoofdafspraak is wel dat iedereen voor zichzelf zorgt.”
Dit vraagt om weerwoord, maar ook niet binnen deze reeks (Zie bijvoorbeeld Afspraakje met Mark Rutte)

In deze reeks zal ook aandacht besteed worden aan bijeenkomsten over dit thema.
Dat is al van te voren gebeurd op 2-1-2018 door Hilde Latour (Robotisering en blockchain, banenverlies of kans om basisinkomen te financieren?), zodat dit bericht over deze artikelen reeks gelijk al het tweede in de serie is.
Hilde meldde dat er van 5-8 april 2018 in Groningen een Blockchain Hackathon zal zijn (grootste ter wereld), waar naar alle waarschijnlijkheid het idee zal worden uitgewerkt vanuit de “track” machine economy.
In februari gaat ons bestuurslid Hilde Latour tijdens de kick-off van deze Hackathon deelnemende teams informeren over het basisinkomen.
Het plan is ook op de ledenvergadering van de Vereniging Basisinkomen rond eind mei dit thema aan de orde te stellen.
Zeer waarschijnlijk gebeurt dat ook in augustus op het BIEN congres in Finland.

Als eerstvolgende thematische bijdrage staat een korte beschouwing gepland over wat blockchain  is, met verwijzingen voor degenen die er meer van willen weten.

Daarna komen in volgende berichten vragen aan de orde zoals:

• wat kun je er al dan niet van verwachten
• is het bruikbaar om (middelen voor) een Bi te genereren,
• is het geschikt om alternatief geld te genereren (BIC, basic income coin)
• zit er een ideologie achter of kun je daaruit kiezen?
• helpt het ons vooruit, of juist van de wal in de sloot?

De artikelen worden deels gevoed door discussie die gevoerd zijn in de zogenaamde Denktank van de VBi, waar belangstellenden aan deel kunnen nemen via deze link.
Als lezers van dit bericht denken een bijdrage aan deze reeks te kunnen leveren, meld dat via het contactformulier aan de redactie.

Reyer Brons, 6 februari 2018

Illustratie creatieve commons  Robots love money too by Tim Deering _ CC BY-NC 2.0

Het bericht Kan blockchain iets betekenen voor de invoering van basisinkomen? verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.