Iedere inwoner van Groningen zou regelmatig een bedrag van de overheid moeten ontvangen als compensatie voor het gewonnen gas. Dat zou tevens een goede leerschool zijn voor de introductie van een universeel basisinkomen, schrijft Joop Böhm.

Het Alaska Permanent Fund is een fonds dat bestemd is om de huidige en toekomstige inwoners van de staat Alaska direct te laten profiteren van de winsten op de in die staat gewonnen grondstoffen, zoals olie en aardgas. In de grondwet werd verankerd dat minimaal 25% van de opbrengst aan het fonds wordt toebedeeld. Met het opzetten van het fonds wordt beoogd het geld op een structurele en langdurige manier in te zetten voor de economie van de staat.

Inwoners van Alaska – zonder een veroordeling voor een misdrijf – die minimaal één vol kalenderjaar in de staat hebben gewoond en van plan zijn voor onbepaalde tijd in de staat te blijven wonen hebben recht op een uitkering. Iedereen ontvangt hetzelfde bedrag, ongeacht de leeftijd. Dit zogenoemde dividend is gebaseerd op het gemiddeld rendement van het fonds over de vijf voorafgaande jaren.

Groningen is natuurlijk geen Alaska, maar de omstandigheden komen wonderwel overeen. Het zou de overheid sieren om de inwoners van ons ‘wingewest’ op soortgelijke wijze, wellicht ietwat aangepast, een voorkeursbehandeling te geven. Dat zou ook kunnen in de vorm van een periodieke uitkering, gerelateerd aan de opbrengst van de gewonnen grondstoffen.

En er is een tweede reden die daarvoor pleit. Een dergelijke universele uitkering zou kunnen dienen om gegevens te verzamelen over de effecten die de periodieke uitbetaling van een significant geldbedrag met zich mee zal brengen. Daaruit kunnen dan weer data worden gedistilleerd die van belang kunnen zijn voor een weloverwogen invoering van een Universeel Basisinkomen (UBI).

Het WRR-rapport “Weten is nog geen doen” van 24 april 2017 laat duidelijk zien dat de huidige participatiesamenleving leidt tot ontreddering.

Door analyse van de effecten van een “Groningse Bodemuitkering” kan snel duidelijk worden of een landelijk UBI uitkomst biedt; of een UBI de ontreddering kan stoppen die als gevolg van de Participatiewet blijkt op te treden. Het welzijn van onze samenleving staat daarbij op het spel. Dat mag wel de nodige miljarden kosten, toch?

Amersfoort, 15 januari 2018.
Joop Böhm.

Het bericht Kan een Groningse Bodemuitkering uitkomst bieden? verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.