Onlangs las Frans Vrijmoed in het Financieel Dagblad een artikel met de kop ‘Gewone mensen zijn vooral op zoek naar een betrouwbare overheid’. Hij wil de inhoud van dit stuk graag delen, omdat hij vreest, net als Kim Putters, directeur van het Sociaal- en Cultureel Planbureau (SCP), dat kwetsbare groepen zich onbehaaglijk kunnen gaan voelen bij de plannen van het nieuwe kabinet.
Putters vertelt een verhaal waarin hij feiten en cijfers treffend verbindt, als een moderne profeet die op zere plekken zijn vinger legt en waarschuwt voor dwaalwegen.
Laagopgeleiden leven gemiddeld acht jaar korter – wie maakt de keuzes die leiden tot het vroegtijdig overlijden van zoveel medeburgers? Het aantal 65-plussers stijgt rap van 3 naar 5 miljoen. Daarvan blijft het overgrote deel thuiswonen, terwijl er op de wijkverpleging wordt gekort. Wie neemt nu de verantwoordelijkheid voor de ellendige thuissituatie van veel kwetsbare en afhankelijke bejaarden?
Hoe maken we de overheid echt zorgzaam en betrouwbaar, in lijn met Putters’ waarschuwende woorden “Kwetsbare groepen moeten zich niet onbehaaglijk gaan voelen bij kabinetsplannen“? Met een onvoorwaardelijk basisinkomen wellicht (OBi), dat wil zeggen met een inkomen, dat zonder voorwaarden of verplichtingen door een betrouwbare overheid aan iedere Nederlandse burger wordt verstrekt.
Voor echte onvoorwaardelijkheid moet de overheid het OBi garanderen voor het leven (pilots van een paar jaar horen geen OBi certificaat te krijgen). Het moet altijd hoog genoeg zijn om fatsoenlijk van te kunnen leven (dak, water, boodschappen, energie, internet, verzekeringen, plus wat nodig is voor een studie, een presentje, een dagje uit, enzovoort).
Met het OBi kan de kwaliteit van leven van laagopgeleiden stijgen (en wel duurzaam, hun levensverwachting zal toenemen), thuiswonende bejaarden krijgen betere (mantel)zorg, ja, eigenlijk kan de hele samenleving zorgzamer worden. Waar wachten we op?
Een betrouwbare overheid voert een OBi in – met een vlaktaks met een voldoend percentage om het te financieren – voor 65-plussers (en herstelt zo de tientallen jaren beloofde pensioenleeftijd). Een overheid die er voor iedereen is, verlaagt de leeftijd waarop het OBi ontvangen wordt telkens met één jaar en verhoogt de vlaktaks voor mensen die een OBi ontvangen zoveel als daarvoor nodig is. Hiermee kunnen we de discussie over de betaalbaarheid van het OBi sluiten en samen kijken naar andere maatregelen, die de hoogte van onze gezamenlijke vlaktaks weer kunnen drukken, bijvoorbeeld door aanpassing van de winstbelasting in verband met de robotisering, verhoging van de BTW op vervuilende en schade toebrengende producten, etc., etc.
Zoals de belastingdienst zegt: eenvoudiger kunnen we het niet maken …
Frans Vrijmoed, 20 oktober 2017.
Foto: Pixabay
Het bericht Kwetsbare groepen kunnen zich onbehaaglijk voelen bij kabinetsplannen verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.