Huishoudens krijgen een steeds kleiner deel van het nationaal inkomen

Blijkens een onderzoek dat de Rabobank op 4 februari 2018 heeft gepubliceerd, is tussen 1977 en 2015 de omvang van onze economie twee keer harder gegroeid dan het inkomen van de huishoudens. Een ongewenste situatie, meent Joop Böhm. Hij vindt: voer een Universeel Basisinkomen in om de inkomensongelijkheid te verkleinen.

“Gezin komt er bekaaid af” kopt De Financiële Telegraaf, boven een artikel waarin wordt uitgelegd, dat het profijt van de economische groei in de afgelopen 40 jaar, in plaats van in de portemonnee van de consumenten, vooral bij bedrijven terecht kwam. De overheid pikte ook nog een graantje mee.

De macht van de bedrijven groter dan die van individuele lidstaten
Martijn Badir, de Rabo-econoom die het onderzoek heeft uitgevoerd, oppert een verhoging van de vennootschapsbelasting om die balans recht te trekken. Terecht merkt hij daarbij op:

Landen in Europa beconcurreren elkaar met zo laag mogelijke tarieven voor bedrijven. Als je de vennootschapsbelasting wil verhogen, moet dat doen in onderlinge samenspraak. Ook hier lijkt echter de macht van de bedrijven groot, en zelfs groter dan die van individuele lidstaten. Een goed voorbeeld is de ontwikkeling van het toptarief van de vennootschapsbelasting: was het toptarief in de jaren tachtig nog bijna 50 procent, momenteel is het nog maar 25 procent. Het huidige kabinet is zelfs voornemens om het toptarief verder te verlagen naar slechts 21 procent.

Weinig economische groei en toename ongelijkheid
Hoogleraar economie Jaap van Duijn neemt in zijn column “Gemiddelden” in De Telegraaf van zaterdag 3 februari de jaren sinds de crisis onder de loep. Hij constateert:

dat er relatief weinig groei is geweest en dat tegelijkertijd de ongelijkheid is toegenomen.

Hij noemt dat een slechte combinatie.

In de gouden kwart eeuw van na de oorlog (1948-1973) was de economische groei hoog, terwijl de inkomensongelijkheid afnam. Nu zien we precies het omgekeerde.

Met mij gaat het goed, met ons gaat het slecht
Op 12 december 2017 bracht het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) een rapport uit waarbij enthousiast werd beklemtoond dat het wel degelijk goed gaat met Nederland. Kim Putters, directeur van het SCP, mocht dat op televisie in het praatprogramma De Wereld Draait Door toelichten.
Maar de presentator van het programma, Matthijs van Nieuwkerk, was niet van plan alles voor zoete koek te slikken en gaf een schot voor de boeg:

Boze witte mannen, groter wordende kloven links en rechts en overal, sociale media als schiettent, bijna burgeroorlog Zwarte Piet, verharding in de politiek en zo kan ik nog wel even doorgaan. Wat is er aan de hand? Is het gezichtsbedrog?

Hij bracht daarmee Kim Putters danig in het nauw. Die redde zich eruit met te stellen dat veel Nederlanders voelen: “Met mij gaat het goed, maar met ons gaat het slecht.”

De oplossing
Dat de situatie zorgelijk is en dient te worden aangepakt staat buiten kijf. Als mogelijke oplossing voor dit probleem wil Martijn Badir onder meer “de herverdelingsfunctie van de overheid gebruiken om de baten van de economische groei gelijkmatiger te laten neerslaan op de bevolking.” Ik [JB] denk dat dat een reële optie is om de misstand te beteugelen, maar het vergt wel een ingrijpende operatie die tegen tal van heilige huisjes zal schoppen.

Het Universeel Basisinkomen
Ik doel op de invoering van een Universeel Basisinkomen (UBI); de periodieke betaling van een fors bedrag om van te kunnen leven aan iedere burger. Dat kan worden beschouwd als een universele negatieve inkomstenbelasting. Daarmee kan men op een simpele manier de ongebreidelde inkomensongelijkheid doen afnemen. De nivellering is relatief. De verschillen in geld blijven gehandhaafd.

Het UBI is vaak beschouwd als utopie. Het is echter in de huidige situatie niet verantwoord de invoering ervan nog langer uit te stellen!

Joop Böhm.
Amersfoort, 7 februari 2018.

Het bericht Met Nederland gaat het goed, met ons gaat het slecht verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.