De ING publiceerde op 6 augustus 2018 resultaten van een enquête over basisinkomen met onder de kop Basisinkomen? Meerderheid ziet het eigenlijk niet zitten,  met iets verder als vervolgboodschap Basisinkomen? Begrip van kosten maakt groot verschil.
Zie deze link naar de publicatie en hier voor een iets meer uitgebreide PDF over het  onderzoek van het ING Economisch Bureau.
Verder in de  publicatie vallen de termen onbetaalbaar en asociaal, een beproefd dilemma dat tegenstanders van basisinkomen graag inzetten.

De uitleg die men geeft van het basisinkomen is enigszins suggestief, op het punt van de kosten is men ronduit misleidend. Er wordt op geen enkele gesproken over aanpassing van het belastingstelsel, terwijl het toch zeer redelijk zou zijn een deel van de belastingvoordelen van degenen met inkomsten uit werk of anderszins enigszins te compenseren als betrokkenen ook een basisinkomen krijgen. De opgevoerde netto-kosten kunnen door dat wel te doen met 50 à 70 % gecompenseerd worden!
Maar zelfs als je dat niet doet, is de benadering erg beperkt. De ING benadert het basisinkomen alleen als boekhouder en niet als econoom. Je zou anders verwachten van een bank. De bestedingseffecten op inkomen en economie worden niet meegenomen in de vraagstelling. Misschien is het interessant om eens op Cocha.nl te kijken of op Batavirus. Daar wordt door Johan Horeman weergegeven wat de basisinkomen-effecten zijn met behulp van een simpel model van de Nederlandse economie in 2016. Ook verschillende benaderingen basisinkomen worden met elkaar vergeleken. Het gaat om de economie, het gaat om de markt, het gaat om een herschikking van gedrag van economische actoren in een verruimde markt. Haakt de ING dan af?

Ook de boodschap onbetaalbaar of asociaal is oudbakken. Zie bijvoorbeeld mijn weerwoord Basisinkomen, asociaal of onbetaalbaar? (december 2017) en meer recent Basisinkomen, tegenstanders gaan van dilemma naar trilemma.

Inmiddels heeft Alexander de Roo, voorzitter van de VBi, het volgende geschreven aan ING-onderzoeker Marten van Garderen:

Beste Marten,

Gefeliciteerd met Uw ING onderzoek naar het basisinkomen. Eerdere onderzoeken in Finland en Canada lieten ook zien dat de steun voor her basisinkomen drastisch daalt als de belastingen verhoogd worden. Dat is eigenlijk best logisch.

Derhalve is de echte vraag hoe hoog het basisinkomen kan worden zonder de belastingen te verhogen.
En hier komt een idee van de jonge D66 econoom Harro Boven van pas. Hij stelt voor om het basisinkomen te verdelen in twee pijlers. Een individueel deel en een huishouddeel, dat hetzelfde is voor alle huishoudens.

Het meest genoemde bedrag – dat ook weer in Uw onderzoek naar voren komt – is € 1.000. Alle volwassenen € 1.000 vereist inderdaad dat de belastingen omhoog moeten. Maar wat als we alle volwasenen ( onder de AOW leeftijd) een individueel basisinkomen geven van € 500 en alle 5,5 miljoen (‘volwassen’) huishoudens zonder AOWer een uniforme woontoeslag van € 500? [1] Dan begint een alleenstaande met € 1.000  en een stel met € 1.500. Dat past veel beter bij het huidige sociale minimum van de bijstand. Ook dit kost veel geld. Ongeveer 93 miljard euro. Maar door evenredige verlaging van uitkeringen, wegvallen van de bijstand, vervallen van naar de arbeidsmarkt toeleidenden maatregelen komt er circa € 37 miljard vrij. Ook moeten alle belasting voordelen voor werkenden vervallen ( zij krijgen immers ook dat basisinkomen) . Dat levert volgens de sleutel tabel van het Ministerie van Financiën € 42 miljard  op. Vervolgens is het redelijk om de hypotheekrente tot nul te laten dalen. Dat levert € 14 miljard  op ( gerekend vanaf de nieuwe ondergrens van 37% die Rutte wiI wil gaan invoeren). Iedereen krijgt een woontoelage dus volledige afschaffing van hypotheekrente is terecht ( en ook nodig om te voorkomen dat e deel van de bovenmodalen onevenredig van dat basisinkomen gaat profiteren. Al deze veranderingen leveren gezamenlijk ook circa 93 miljard euro op.

Kortom het is NIET nodig om de belastingen te verhogen.

Op 15 september houden wij een openbare bijeenkomst in Amsterdam. Daar zal de jonge econoom Harro Boven ook het woord voeren en zijn idee van dit basisinkomen op twee pijlers kunnen uitleggen. Ook Herman Wijffels zal het woord voeren.

Ik nodig U van harte uit om 15 september naar Amsterdam te komen. Zie de website donutdday.nl

Met vriendelijke groeten,

Alexander de Roo

PS over het teruglopen van het arbeidsaanbod. Het CPB heeft het verkiezingsprogramma van de Vrijzinnige Partij van Norbert Klein doorgerekend. Alle volwassen € 800 en een alleenstaandentoeslag van € 300. Dat betekent 5 % minder betaald werk. Maar zei Norbert Klein. Heel veel beneden modalen kijken tegen hele hoge marginale belasting tarieven aan als ze meer gaan verdienen. En dat wordt ( fors) minder door invoering van het basisinkomen. Ja zei het CPB, dat klopt, maar omdat we hier geen experimentele gegevens van hebben tellen we dit effect niet mee….Niet erg eerlijk.
Laura van der Geest was zo eerlijk om in de NRC toe te geven dat het berekenen van de revolutie lastig is.

Reyer Brons (redactie), 8 augustus 2018

Reactie van de webmaster: Bij het onderzoek van de ING is uitgegaan van het huidige stelsel, geen enkele verandering in belastingregime en controlebeleid. We kunnen dus niet van een transitimodel spreken waarin andere vormen van belasting worden gebruikt, zoals consumtiebelasting, grondstoffenbelasting, belasting op financiele transacties.
Een voorbeeld is te vinden via het model Ketelaars: http://basisinkomenvoordummies.nl waar het basisinkomen voldoet aan de 4 criteria voor Onvoorwaardelijk Basisinkomen (individueel, zonder toets, zonder plicht, hoog genoeg) die de Vereniging Basisinkomen voorstaat en waar tevens de loonbelasting geheel is afgeschaft.

[1] NB. Een woontoeslag is immers ook onderhevig aan de voordeurdelersregel en is daardoor nadelig voor kamerverhuur of individueel wonen in hetzelfde huis.

Het bericht Suggestieve enquête van de ING over basisinkomen verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.