Vier keer basisinkomen in Nederland, hoe gaat dat?

4 Nederlanders kregen de afgelopen 2 jaar een soort basisinkomen. Hoe ging dat, beviel het en hoe gaat het verder?

Sinds begin 2015 hebben vier mensen in Nederland een soort basisinkomen genoten. Dat zijn Anne van Dalen, Frans Kervers, Gerhard Hormann en Sjir Hoeijmakers.

Frans en Anne zijn (in die volgorde) de eersten die van OnsBasisinkomen een jaar lang elke maand € 1.000 kregen. Dit in het kader van een praktisch aanpak, waar een in een actie via crowdfunding geld wordt verzameld om enkele mensen gedurende een jaar een basisinkomen van € 1.000 te kunnen geven. Doneren voor de derde ronde kan op dit moment via deze link.

Frans Kerver regelt in Groningen allerlei projecten (zie zijn website), waaronder Tuin in de Stad.

Hij werd in 1961 geboren in Enschede. Hij studeerde in Groningen, maar zijn studie stokte vanwege een hardnekkige angststoornis.
In 1991 studeerde hij af als bibliothecaris.
Kerver werkte onder meer bij een uitkeringsinstantie, de GGD en het voormalig Natuurmuseum in Groningen. Begon in 2006 als copywriter (zzp).
In 2009 richtte hij Tuin in de Stad op. Hij kreeg in het voorjaar van 2015 tot voorjaar 2016 het eerste basisinkomen van OnsBasisinkomen. Hij werd mede geselecteerd om als boegbeeld van de actie te kunnen fungeren.

Er zijn vrij veel berichten over Frans in de pers verschenen, bijvoorbeeld:

Tuin in de Stad is najaar 2016 verhuisd naar de Tarralaan in het Westpark in Groningen.
De oude kas hebben is gedemonteerd, als basis voor een nieuwe gebouw.
Er is een groep van circa 25 mensen aan het werk. Deze zijn al een flink aantal maanden aan het verbouwen. Op het terrein is verder een kweektuin, een gemeenschappelijke moestuin; een camping & natuurspeelplaats (in opbouw).
Het wordt een uitvalsbasis voor (nieuwe) activiteiten die er moeten ontstaan op basis van betrokken deelnemers.
Het is een investering die zich vanaf 2018 terug moet betalen in maatschappelijke opbrengsten en in euro’s .

Ook in het voorjaar van 2015 had Sjir Hoeijmakers (1990) zelf voor crowdfunding gezorgd en voldoende geld verzameld om zich twee jaar lang voor experimenten met het basisinkomen te kunnen inzetten. Hij was net afgestudeerd als econometrist.Het leek vanzelfsprekend dat hij bij een consultancybureau of in de financiële sector zou gaan werken. Maar hij besloot het radicaal anders aan te pakken. Hij creëerde zijn eigen, onbetaalde baan en werd ‘ondernemend idealist’. Met een beetje  geld dat hij tijdens zijn studie over had gehouden, startte hij  met succes de crowdfunding.
Hij werd al snel een spin in het web voor de gemeenten die wilden experimenteren met regelarme bijstand. Een hele klus, want elke gemeente heeft zo zijn eigen interne politieke problematiek en de bereidheid van de landelijke overheid om echt ruimte voor serieuze experimenten te maken is niet groot.
Daarnaast deelde hij informatie over de experimenten en over het basisinkomen in het algemeen, onder andere door lezingen te geven en interviews aan Nederlandse en internationale pers.

Nu zijn twee jaren ongeveer om zijn, verschenen op internet wel twee terugblikken:

Sjir blijft zich inzetten voor het onderwerp basisinkomen, maar hij gaat zijn aandacht verbreden naar effectief altruïsme. Hij  is directeur van de nieuwe stichting  Effectief Altruïsme Nederland. Deze stichting heeft als doel om mensen en organisaties aan te moedigen en in staat te stellen zoveel mogelijk goed te doen. Zij organiseert en ondersteunt projecten met een effectief altruïstische inslag.
Zie ook een bericht van RTLZ   Bedrijfsleven en werknemers leren wereld verbeteren op een slimme manier.

Anne van Dalen was de tweede persoon die een jaar lang maandelijks € 1.000 kreeg via OnsBasisinkomen.
“Het is geweldig”, vertelde ze rond de jaarwisseling lachend in het NOS Radio 1 Journaal. “Ik werk me het schompes en ben vrij om te maken wat ik wil.”
Een onvoorwaardelijke financiële zekerheid met als hoofdgedachte: zonder de stress van geldgebrek en de administratieve rompslomp van uitkeringen worden mensen productiever en gelukkiger.”
Zie ook de filmpjes waarin Anne geïnterviewd is over haar basisinkomen en haar website.

Ook haar jaar zit er inmiddels weer op. In een blog Stilte voor de storm meldt ze wat ze het afgelopen jaar gedaan heeft en wat haar nieuwe plannen zijn.
Ze opende een pop-up galerie, organiseerde een tentoonstelling en is een eigen traject voor crowdfunding gestart.
Een jaar lang leefde ik van een onvoorwaardelijk basisinkomen, ik werkte aan kunst en was vrij van geldzorgen. Die unieke ervaring vormt de basis voor een nieuw 12 maanden durend kunstproject.
Komend jaar onderzoek ik de vele betekenissen van geld, de invloed die het heeft op ons leven, en ga ik op zoek naar manieren om die in beeld om te zetten. Ik ga zelf geld ontwerpen en drukken, ik ga aan de slag met munten en briefgeld, bonnetjes en bankafschriften, ik ga schrijven en ik ga de straat op. Kortom, mijn kunstenaarschap staat 12 maanden lang in teken van het slijk der aarde.

De hoofdlijn is dat ze 100 sponsors zoekt die elk € 120 schenken zodat Anne een jaar lang vrij is te werken aan het thema “Je geld of je leven”.
Meedoen is nog mogelijk via  Je Geld Of Je Leven:
Gerhard Hormann (1961) is schrijver en journalist. Hij woont met zijn gezin in een bijna hypotheekvrij huis in Rijsoord en heeft een vaste column op de economiepagina van het Reformatorisch Dagblad en in het tijdschrift Radar+. Sinds 1996 verschenen veertien boeken van zijn hand, waar onder zeven thrillers en een jeugdboek. Zie ook op Wikepdia en zijn blogberichten.

Sinds 1 mei 2016 keert hij zichzelf maandelijks een bedrag uit van € 1.000 euro per maand, afkomstig van een speciaal daarvoor aangelegd spaarpotje. Dit experiment, zoals hij het zelf noemt, duurt in elk geval tot 1 mei 2021 maar kan in theorie worden verlengd tot aan zijn officiële pensioendatum. Doel ervan is te zien wat een basisinkomen met een mens doet en wat je vervolgens allemaal met je tijd gaat doen. De eerste resultaten zijn veelbelovend, want volgens eigen zeggen is er in 12 maanden méér ten goede veranderd in zijn leven dan in de voorgaande 12 jaar.

Omdat zijn vrouw op het moment dat het experiment begon met haar deeltijdbaan net iets meer verdiende dan € 1.000 euro netto, was dit tevens een uitgelezen kans om in de praktijk te toetsen of je het kunt redden met twee bij elkaar opgetelde basisinkomens. Heb je als gezin met twee kinderen genoeg aan € 2.000 euro netto of is dat net te weinig en probeer je spelenderwijs nog iets bij te verdienen?

Hij licht een tipje van de sluier op in een bericht Mijn basisinkomen is in zekere zin een vorm van asociale zekerheid.
Daarin kondigt hij aan dat uitgebreid antwoord komt in september 2017, met de verschijning van zijn nieuwe boek Leven van de lucht.

Slot

In geen van de vier gevallen is sprake van het echte basisinkomen*). Het is immers slechts voor een enkeling, het is slechts van korte duur, het bedrag is eerder een bescheiden dan toereikend en het is de vraag of ook echt geen tegenprestatie werd verwacht.
In elk geval zijn  de ontvangers geen  van allen lui geworden en hebben ze zich druk gemanifesteerd. Zie hun actieve Twitteraccounts @vanDalenAnne, @vetteviscom, @Gerhardhormann en @SjirHoeijmakers. Anne heeft zelfs de pers gehaald onder de kop ik werk me het schompes.

Uiteraard is er kritiek dat dit soort initiatieven het tegenstanders  gemakkelijk maakt de draak te steken met deze voorbeelden. Dat gebeurt dan ook zo nu en dan.
Een heel belangrijk positief effect lijkt mij de aandacht die deze initiatieven krijgen, met als effect, zoals Sjir het in het eerder vermelde interview zegt:
“Dat we wennen aan het idee van het basisinkomen, is een belangrijke eerste stap.”

 Reyer Brons, 5 juli 2017

*) Een basisinkomen is een periodiek bedrag voor iedere burger, dat voldoende is om volwaardig van te leven, zonder dat daar een verplichting tegenover staat en ongeacht het inkomen, vermogen of de samenstelling van het huishouden.

Het bericht Vier keer basisinkomen in Nederland, hoe gaat dat? verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Geplaatst in basisinkomen, obi.