Waarom Nederland geen onvoorwaardelijk basisinkomen introduceert – voorlopig

Als het basisinkomen ingevoerd zou zijn, gaan mensen werken aan wat zij belangrijk vinden voor hun welzijn, hun welvaart en hun welbevinden. Een dergelijke mate van individualiteit en toerekeningsvatbaarheid is te hoog gegrepen voor ons huidige Nederlandse samenleving. Het duurt dus nog even voordat het basisinkomen er komt.

Het Onvoorwaardelijk Basisinkomen (OBi) is geen onbekende term meer in het dagelijkse bestaan van menig Nederlander. Onderzoeken zijn gedaan en de percentages verschillen. Flink. Het hoogste percentage Nederlanders dat voor invoering van het OBi is, 71%, is van het onderzoeksbureau van Maurice de Hond. Kat in het bakkie zou je zeggen.
Toch is het OBi alleen door nieuwe partijen als campagnepunt genoemd. De gevestigde partijen noemde schoorvoetend iets over experimenteren met regelarme bijstand of slechts iets over onderzoeken. Vanzelfsprekend heeft geen van deze nieuwe partijen het gered waar het gaat om het overschrijden van de kiesdrempel. Vanzelfsprekend, maar dat is stof voor een ander artikel. Nu gaat het over het invoeren van het OBi.
Wat Nederland nooit zal gaan doen. Waarschijnlijk.

Waarom Nederland geen OBi introduceert?
Om daar helderheid over te krijgen zal ik wat zaken aanhalen, benoemen die uit ons gezamenlijk denken en doen naar boven komen drijven. Dat denken en doen is de Nederlandse maatschappijvisie. Naar boven komen drijven zoals de Complexiteitsleer, de vervlochtenheidsleer dat bedoelt. De Complexiteitsleer veronderstelt dat alle individuen in de groep op zich allemaal hun eigen ding doen. Om hun eigen beweegredenen. Regie van bovenaf ontbreekt. Toch doen ze gezamenlijk iets wat ook weer te herkennen is. Zoals de zwermen vogels. De individuele vogel is gewoon een vogel. Gaan ze samen vliegen dan krijg je zo’n zwerm. Die zwerm kun je zien. Die zwerm heeft een vorm. Een constant veranderende vorm. De handelingen die Nederlanders ondernemen, doen, vanuit hun persoonlijke maatschappijvisie vormen ook zo’n ‘zwerm’. Daar kun je naar kijken, iets van vinden. Wat ik in dit artikel ga doen. Waar jij het ook voor leest.

Om te weten welk OBi ik bedoel, zal ik dat eerst specificeren. Dat is nodig geworden omdat de term verwatering heeft ondergaan. Ernstige volgens sommigen, maar dat even terzijde. Het OBi dat ik bedoel wordt gedefinieerd door de volgende 4 termen, begrippen:

  • onvoorwaardelijk
  • universeel
  • persoonlijk
  • hoog genoeg

Het vierde criterium is een omgevingsverbonden criterium. Het doet het OBi meebewegen met de maatschappij waarin het wordt ingevoerd. In Nederland zou een OBi ten minste € 1.500,– netto dienen te bedragen om boven de sociale armoede grens te blijven. Dat is echter een bedrag wat gerelateerd is aan het huidige economische denken en doen.
Wat totaal gaat veranderen na invoering van het OBi. Aangezien de invoering van het OBi in een Nederland zal zijn met een totaal andere, gezamenlijk gedragen maatschappijvisie dan nu.

Wat is dan de Nederlandse maatschappijvisie van nu?
Het Nederland van Nu gelooft nog voluit in het Feodalisme. Vanuit hun historie kunnen Nederlanders nauwelijks anders. De Calvinistische wortels gaan diep. Ingaan tegen het Gezag dat over Nederlanders is gesteld, is religieus verwerpelijk. Voor Protestanten en Rooms-Katholieken. Waar de Rooms-Katholieken meneer Pastoor zonder meer de Vertegenwoordiger Gods noemen, zijn de Protestanten wat terughoudender over hun dominee. Waardoor het woord van de Dominee zo mogelijk nog grotere invloed heeft. Met name de Protestantse invloed heeft in ons algemene denken geworteld dat “de mens uit en in Kwaad geboren is en slechts tot Kwaad in staat is!” Vandaar onze voorliefde voor regels. Ad absurdum. Controle boven alles om het Kwaad in toom te houden.
Daarom het groot worden van de “werkhuizen”. Arme, baanloze mensen werden daar aan het werk gezet want “wie werkt, zal eten” en “werken in het zweet des aanschijns”. Maar ook de ‘bazen’ wisten zich bekeken en veroordeeld. Het telkens al het verdiende geld weer investeren is een iets wat Nederlanders is ingestampt. Want woekeren met talenten werd door de Heer uw God geëist. De Heer uw God had ook gezegd dat zwarten geen mensen waren. Tot aan 1814, begin 19-de(!) eeuw verhandelde Nederlanders deze ‘werkdieren’ onder een ruime interpretatie van de kleur zwart. Pas in 1863 werd slavernij verboden. In de VS bestaat de segregatie tot op de dag van vandaag aan de oppervlakte van het dagelijks handelen. Hier in Nederland is het meer in het geniep, onder de oppervlakte van het dagelijks handelen. Al is dat voor de populistiche sprekers geenszins het geval. In Nederland zijn die zo wijs om het over geografische afkomst en religie te hebben. Want Protestantisme heeft ons iets gegeven dat nodig was om met elkaar Nederlander te kunnen zijn: een diep geworteld verlangen naar vrijheid van meningsuiting en geloofsvrijheid. Want Nederland is een land van Protestants Schisma bij uitstek.

In de topjaren hadden we in Nederland meer dan 100 Protestantse denominaties en zelfs binnen de Rooms-Katholieke kerk schisma’s. In elk geval met Rome. In die tijd was ook het Communisme en Socialisme bovengronds. In de arme streken zoals Drenthe en Groningen waren Communistische en Socialistische bolwerken zoals dat afkeurend genoemd werd. Afkeurend want antireligieus van oorsprong. Socialisme was ook afkeurenswaardig maar minder want dat ging over zorg voor elkaar. Waardoor de religieuze afkeuring met het rentmeesterschap conflicteerde. De Communisten brachten het recht van iedere mens op welvarend leven, samen staan we sterk. Wat het Socialisme ook vond maar anders, minder uitgesproken. De Communistische en Socialistische invloeden danwel verhalen vloeide samen met de diaconale opdracht van Jezus, Zoon van God die de Christenen hadden: “Wat gij aan de minste mijner doet, doet gij aan Mij!”
De gecombineerde invloed deed Marga Klompé een wetsvoorstel doen waardoor mensen uit de sociaal beschamende omstandigheden van baanloosheid konden blijven. Gedeeltelijk. De Wet op de Bijstand. Maar ook Willem Drees de Algemene Ouderdomswet deed voorstellen. Wetten waarvan men het redelijk vond om in te voeren. Wetten die het tot op heden overleeft hebben. Al zijn ze volledig aan de moderne tijd aangepast. Wanneer je nu in Nederland van de Bijstand leeft, leef je onder de sociaal economische armoedegrens. Wordt je als gratis arbeider ingezet. Nederland was het eerste land om op grote schaal te seculariseren. Mensen verruilde hun religie voor een andere levensvisie. Mensen voeren wel en bomen groeide tot in de hemel. Grote financiële crisissen waren dan ook direct het gevolg. 70-tiger jaren vorige eeuw. Eind 80-tiger jaren, 90-jarig tot en met de beste tot nu toe, 2008. Een crisis die als enige tot nu toe bijna het 10-jarig jubileum heeft weten te halen. Een crisis waar van recent wordt beweerd dat we daar als land eindelijk, een beetje uitkomen. Maar alleen de kapitaalbezittenden kunnen dat aantonen. Hun kapitalen groeide door alle stimuleringsmaatregelen tussen de 30 en 40% per jaar. De beurzen, de aandelenhandelaars, de banken, zij floreren.
Wat ook floreert is het percentage mensen dat in (stille) armoede leeft. Van 1 op de 10 vorige eeuw naar 1 op de 7 of 5. Want om financiële redenen veranderen we steeds de regels wie arm is. Want alles moet door de nauwe poort van de financieel haalbare, het financieel verantwoordde Hemel.  De nieuwe, algemeen aanvaarde en aangehangen levensvisie. Geen religie meer want de nieuwe God, Geld, is iets wat door mensen geschapen is. Voor onze nieuwe God gaan wij door het Vuur. Want de toegang tot de Hemel blijft een ‘oog van de naald’. Wij accepteren de ene na de andere bezuiniging. Bezuinigingen op onze zorg, ouderenzorg, onderwijs, milieu, ons inkomen, op alles wat ons levensonderhoud uitmaakt. Allemaal zodat het met de Economie weer goed kan gaan. Mensen zijn daaraan nog altijd ondergeschikt, lijfeigene van het Geld. Precies hier is het Onvoorwaardelijk Basisinkomen vanuit haar grondbeginselen mee in conflict.

Het OBi zoals ik het bedoel wordt om slechts één reden verstrekt: mensen hebben daar recht op. Mensen hebben recht op alle benodigde middelen voor levensonderhoud om de simpele reden dat zij bestaan, geboren zijn. Dat recht is een dodelijk gif voor onze huidige status quo, onze huidige maatschappijvisie. Het OBi maakt mensen onmanipuleerbaar, het maakt mensen vrij. Het OBi beschermt mensen in hun kwetsbaarheid van hun mens-zijn. De kwetsbaarheid van een levensonderhoud moeten vergaren om te kunnen blijven leven. Het OBi ontkoppelt inkomen van banen van inkomensverstrekkers. Inkomensverstrekkers die dan het Gezag vormen dat over mensen gesteld zou zijn. In de OBi maatschappij zijn mensen ontkoppelt van werkgevers. Wat een volstrekt verkeerde benaming is want het zijn alleen maar inkomensverstrekkers. Maar dat terzijde.
Vanuit de maatschappijvisie waarin het OBi de maatschappelijke grondslag van levensonderhoud is, zijn mensen vrij, gelijk en baseert de interactie tussen mensen zich op broederschap. Met elkaar brengen voor elkaar ons levensonderhoud op.
Dat gaat nergens over geld. Mocht geld al aan de orde zijn, dan zal het waardevast geld zijn. Waardevast geld is een monetaire rekeneenheid die altijd dezelfde waarde houdt. Iets wordt alleen maar duurder omdat iets minder beschikbaar is. Een OBi maatschappij kan niks met een geldeenheid die manipuleerbaar is zoals forfaitair geld als de Euro of de US Dollar. Een monetaire rekeneenheid waarin alles duurder wordt doordat het geld door ongelimiteerd aanmaken van nieuw geld het geld steeds minder waard wordt. Helemaal als die manipuleerbaarheid, het aanmaken van nieuw geld, ook nog eens eenzijdig is, aan de kant van de ‘uitgevers’ van het geld.
De OBi maatschappij kan ook niks met verspilling. Iets waar onze huidige economie op gebaseerd is. Verspilling van hun tijd aan onzinbanen gaan mensen achterwege laten.
Of mensonterende werkomstandigheden of zelfs maar onplezierige werkomstandigheden.

Mensen gaan werken aan wat zij belangrijk vinden voor hun welzijn, hun welvaart en hun welbevinden.
Een dergelijke mate van individualiteit en toerekeningsvatbaarheid is te hoog gegrepen voor ons huidige Nederlandse Feodalistische Forfaitair Monetariserende Kapitalistisch Corporatistisch Economistische maatschappijvisie.
Voorlopig.

Geert-Jan van der Wolff, november 2017

Het bericht Waarom Nederland geen onvoorwaardelijk basisinkomen introduceert – voorlopig verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Geplaatst in basisinkomen, obi.