’s Ochtends aanwezig: 5 jonge mensen en 30 mensen van boven de 50.

Verslaglegging: Adriaan Planken met dank aan Alexander de Roo en Marielle Jansen voor de ondersteunende manuscripten.

11.00 uur: Opening door Adriaan Planken, voorzitter van de Vbi, met een welkomstwoord en verslag van de verse ervaringen opgedaan in Hamburg tijdens de conferentie “Onvoorwaardelijk Basisinkomen en duurzaamheid” op de dagen voorafgaand aan deze jaarvergadering.

Vervolgens werden het verslag van de vorige ALV’s (29 januari 2015 en 20 september 2015) en het secretarieel verslag VBi  2015 bij stemming aangenomen.

De bespreking van het financieel verslag VBI 2015 plus verslag kascontrole-commissie namen wat meer tijd in beslag (zie voor de cijfers s.v.p. het toegestuurde document: “Jaarrekening Vbi 2015 vs 1.0”).  De vragen “Waarom is de Vbi niet klant van de TRIODOS bank i.p.v.  de ING?”, “Waarom ben ik niet eraan herinnerd dat ik een betalingsachterstand had/heb?” werden beantwoord door aan te geven dat voor de verandering van bankrekening verantwoordelijke persoon daar niet toe kon komen doordat hij ervan overtuigd is, dat de TRIODOS bank een bank is als elke andere bank. Met betrekking tot het uitblijven van betalingsherinneringen werd verwezen naar de gecompliceerde manier van contributie-inning sinds begin 2015 toen het vragen van een vast bedrag werd losgelaten en de wijze van betaling een chaotische vorm ging aannemen in de zin van (on)regelmaat en at random bedragen varierend van 1 tot 50 €/mnd of € 400/jaar.

De vraag wat er achter de post “reclame “ schuilgaat werd beantwoord met : promotiemateriaal zoals bijvoorbeeld de “knoopgat-pins” met het logo van de Vbi en flyers.

Zoals elk jaar werd ook nu de vraag opgeworpen of we niet een bepaalde reserve in kas moeten houden, zonder nu tot een definitieve uitspraak te komen. Ook de mogelijkheid om het begrotingstekort binnen de perken te houden en de mogelijkheid tot het doen aan crowdfunding werden aangeroerd.

Omdat de kascommissie bestaande uit Jan Engels en Marten Kramer door omstandigheden niet aanwezig konden zijn en ook de verklaring van de kascommissie nog niet ondetekend is hebben we de bespreking daarvan uitgesteld tot de ALV op 25 september 2016.  Dan kunnen wellicht ook de terecht gestelde kritische vragen met betrekking tot het negatieve saldo over 2015 en m.b.t. de begroting voor 2016 ook adequaat behandeld worden evenals een verandering in het contributiebeleid.

Dit gedeelte werd afgesloten met de benoeming van de kascommissie 2016, waarvoor Jan Maarten fernig en Meindert Brunia zich vrijwllig meldden. Dit werd met gejuich ontvangen.

Aan het eind van de ochtend kwam de bestuursverkiezing aan bod. Ariaan Planken leidde deze in met het geven van zijn terugblik over de periode dat hij voorzitter is geweest. Hij liet de veranderingen sindsdien de revue passeren, wees op het belang van een goede communicatie zowel binnen de vereniging tussen de leden en het bestuur en dat deze van beiden kanten moest komen, als tussen de vereniging en de internationale organisaties en hun leden.  Het belang om acte de presence te geven bij internationale bijeenkomsten die meestal toch door de locale voorstanders van een basisinkomen worden georganiseerd en hoe “je” aanwezigheid op prijs wordt gesteld en wordt ervaren als een steun in de rug en hoe enthousismerend en stimulerend deze ontmoetingen naar beide kanten werken. Tenslotte benadrukte hij dat een zaak als het basisinkomen en ook het wel van de Vereniging op zich valt of staat met de inzet die ieder persoonlijk er aan geeft.  Wil je het laten slagen dan moet je er feitelijk helemaal voor gaan.

Vervolgens leidde hij de overdracht van het voorzitetrschap aan Alexander de Roo in, evenals de overdracht van het penningmeesterschap en de overige bestuursveranderingen.  Voor de profielen van Alexander de Roo en Marten Kramer verwijs ik naar de eerder verzonden bescheiden en/of naar onze website, waar informatie/Vbi (Vereniging Basisinkomen)/Bestuursleden Vereniging Basisinkomen (http://basisinkomen.nl/bestuur/) alle gegevens te vinden zijn.

Aparte werd Anna Stolk nog bedankt voor haar werkzaamheden als als secretaris van onze vereniging. Deze functie heeft zij van mei 2014 bekleed tot in de loop van 2015 toen zij deze niet langer meer kon waarnemen in verband met persoonlijke omstandigheden waaronder later  haar zwangerschap. In februari 2016 is haar zoon geboren. In verband hiermee zullen we haar namens de vereniging nog bezoeken en een cadeautje aanbieden.  Vanaf de tijd dat Anna haar functie neerlegde heeft Marielle Jansen die functie bekleedt.  Alle scheidende en blijvende bestuursleden werden op passende wijze bedankt.

De uiteindelijke samenstelling van het bestuur is sinds 22 mei 2016 al volgt:

1. Voorzitter: ……………………………….Alexander de Roo
2. Vice-voorzitter: ………………………..Willem Gielingh (sinds mei 2012)
3. Secretaris a.i. …………………………… Adriaan Planken
4. Penningmeester ……………………….. Marten Kramer
5. Lid …………………………………………… Marielle Jansen(sinds mei 2015)
6. Lid …………………………………………… Syne Fonk (sinds mei 2012)
7. Lid …………………………………………… Joeri Oltheten (sinds mei 2014)[i]
8. Webmaster ……………………………… Robin Ketelaars (sinds 2010,
   met korte onderbreking in 2015)

Tijdens de rondvraag worden de volgende vragen gesteld:

1. hoe wij staan in het burgerinitiatief “Basisinkomen 2018”: De Vbi ondersteunt het initiatief. Adriaan Planken is er ook ambassadeur voor. Ook is goede samenwerking met een van de initiatiefnemers binnen de “Doorrekengroep” die vanmiddag aan het woord komt.
2. “Wat als dit burgerinitiatief mislukt?”: Vrolijk doorgaan op de ingeslagen weg. In ieder geval proberen het in de publiciteit te krijgen. Na elk evenment bestaat de kans dat de discussie over het basisinkomen echt begint. Alle middelen en wegen moeten geprobeerd blijven worden, zowel maatschappelijk als politiek.

12.45 uur: Pauze

13:30 uur: Vervolg van de ochtendsessie in verband met twee extra sprekersmeldingen. Allereerst krijgt Marjan van Parijs het woord.

Marjan is destijds in Delft afgestudeerd als industrieel vormgever. Daarna heeft zij al snel al weg gevonden als manager en adviseur van organisaties op maatschappelijk gebied. Omdat zij beroepsmatig  weer aan een switch toe is en zij enthousiast is geworden voor het ideaal van het basisinkomen wil zij hier graag haar steentje aan bij gaan dragen, bijvoorbeeld in de zin van het runnen van een kantoor met o.a. als doel fundraising ten bate van de VBi en het basisinkomen als zodanig. In het fundraisen is zij geschoold door opleiding en ervaring. Bij de tot stand koming van dit bureau laat zij zich ondersteunen door Mattie den Exter die “draagvlakcommunictieadviseur” is. Beiden namen aan de hele jaarvergadering deel. In september worden bijgepraat over de vorderingen. Marjan zal regelmatig aan de bestuursvergaderingen gaan deelnemen.

Vervolgens kwam Bram Visser aan het woord die pleit voor een “Deltaplan Basisinkomen”.  Hij krijgt de gelegenheid zijn verhaal te vertellen. Dit komt feitelijk neer op de lijn die al een tijd door het bestuur wordt uitgedragen en die door Bram op een speelse nieuwe manier onder woorden is gebracht, waarvoor dank.

Hierna volgt de nleiding door Alexander de Roo op het debat: “Het Basisinkomen: Haalbaar & Betaalbaar” (Gespreksleider: Alexander de Roo.

 In de geplande volgorde komen de presentatie van het stappenplan BT Amsterdam door Reyer Bronsen vervolgens die van Michiel van Hasselt aan bod. Hierna wordt besloten in drie gelijk grote groepen uit elkaar te gaan en over de gepresenteerde plannen in gesprek te gaan. Dit gebeurt op intensieve en enthousiaste wijze zoals de mensen die er niet aan deelnemen kunnen waarnemen.

Na een korte pauze wordt overgegaan tot een plenaire afronding en peiling welk model de voorkeur krijgt van de aanwezigen.

Opvallend is dat de gesprekken – nu de plannen eenmaal waren gepresenteerd – minder de financiële aspecten van de realisering van een oBi betroffen als wel de humane, ecologische en wereldbeschouwelijke kanten van de zaak.

Toch werd in stemming gebracht welk model van de gepresenteerden de voorkeur heeft. Conclusie: de meerderheid van de aanwezigen kozen voor een oBi van € 1400,00/mnd. Op de details die daarbij in ogenschouw moesten worden genomen werd echter verder niet ingegaan.

Tijdens de rondvraag hierna kwamen de volgende punten aan bod:

1. Hoe vind je het best aansluiting bij het publiek dat je wilt bereiken?
   1. Door te praten over de humane, ecologische en wereldbeschouwelijke kanten van de zaak?
   2. Door vooral in te gaan op wat iedere toehoorder er zelf aan kan hebben?

m.i. komen tijdens een presentatie altijd beiden ter sprake hoe j het ook wendtof keert.

2. Is het mogelijk aansluiting te vinden bij kennis-instituten die kunnen onderzoeken wat de voordelen zouden kunnen zijn m.b.t. welzijn, rechtvaardigheid en dergelijke?
   Nadim Bou-Rached – docent aan het Instituut Financieel management van de Hogeschool Rotterdam- meldt dat het aan zijn instituut inderdaad mogelijk is dit soort onderzoek te doen. Wordt vervolgd.
3. Zijn er mensen die argumenten voor en tegen op een rijtje kunnen zetten/hebben gezet?
   Wat brengt het op voor de wereld als we dit gaan invoeren?
4. Komt er een vervolg op dit “debat”?
   Herbert Diemont en Eric Binsbergen lijken elkaar te vinden.
   Nadere berichten volgen t.z.t.

16.30 uur: Sluiting

Volgende ALV: zondag 25 september 2016

o.a. ter afsluiting van de negende internationale week van het basisinkomen.

PS: Neem alstublieft zelf het initiatief om uw contributie tijdig over te maken naar NL28 INGB 0001 8909 19

 De beste garantie voor een doorstart mogelijkheid!

 [i] Een dezer dagen zullen Joeri en zijn levenspartner Yara naar Curaçau verhuizen. Daar zal Joeri op ons verzoek proberen de vereniging vaste voet te laten krijgen.

Het bericht Verslag VBi jaarvergadering 2016 (22 mei) verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Via de mail van de vereniging komt wel eens de vraag binnen “waarom zijn er zoveel sites over basisinkomen, ik zie door de bomen het bos niet meer”. Dat is heel wat anders als 6 jaar geleden, toen was er maar 1 website basisinkomen.nl en die was nauwelijks te vinden in Google. De term “basisinkomen” leverde maar enkele hits op.

In 2006 is de website door mij vernieuwd en is door veel zoeken en verzamelen van oude berichten is de inhoud leidend geworden in Nederland voor het basisinkomen. Toen in 2012 het idee voor een Europees Burgerinitiatief het licht zag, zijn door mij in 2013 de diverse mogelijke top-level domeinen voor basisinkomen vastgelegd en ben ik ook webmaster geworden voor de site van het ECI-UBI. Het verzamelen van een miljoen handtekeningen is toen niet gelukt, maar de 300.000 intekenaars in Europa hebben samen met de tegelijkertijd lopende inzameling van 120.000 intekeningen voor een Zwitsers referendum, toch wel zoden aan de dijk gezet.

De de diverse top-level domeinen voor basisinkomen zijn toen gevuld met informatie om de boel te stroomlijnen, hieronder zal ik een opsomming geven wat er zoal te vinden is op die sites. Voor menigeen die geen digibeet is, is dat natuurlijk geen probleem, je gaat er heen, klikt wat heen en weer en je weet of de informatie die je gevonden hebt aan je verlangens voldoet, of je klik door naar nog meer info.

Uiteindelijk is het effect dat, in tegenstelling tot 2006, er ongeveer 287.000 resultaten (0,54 seconden) in Google zijn over “basisinkomen”  met basisinkomen.nl bovenaan!

Niet alleen in Europa is er meer aandacht gekomen voor basisinkomen, ook in de rest van de wereld. Tijdens de inzameling voor handtekeingen van het ECI-UBI is er een crowdfundingcampagne geweest waar we ruim 20.000 euro hebben opgehaald voor advertenties in Facebook. Facebook was toen ons enige kanaal waar we ongeremd uitingen voor het ECI konden tonen. Samen met Twitter is dat goed gelukt. Daar de meeste uitingen in de Engelse taal waren, en we ook grote donaties kregen uit de VS, is daar de aandacht ook gevestigd op het fenomeen “Basic Income” Ongeveer 13.700.000 resultaten (0,56 seconden) in Google op dit moment.met basicincome.org bovenaan!

Een team van enthousiaste wereldburgers werkt er aan om over de hele wereld informatie over het basisinkomen te verspreiden via diverse websites en social media, met in het achterhoofd dat we pas stoppen als we het hebben.

De site van BIEN,basicincome.org is nu leidend op het gebied van basisinkomen in de wereld en de facebook pagina voor UBIE doet dat ook, met ten minste 2 berichten per dag met een bereik van 45.000 potentiele lezers per dag. En vergeet niet de “Daily Basic Income Paper’ een geautomatiseerde uitgave van een nieuwsbrief waar berichten in voorkomen in diverse talen.

Robin Ketelaars, webdinges

ps mocht je denken, waarom niet basisinkomen.com? nou die is door een commerciele partij geschaakt en heeft geen informatie

Basisinkomen Websites

Het bericht Waarom zijn er zoveel sites over Basisinkomen? verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

De PvdA schrijft in 1987 in het programma Schuivende Panelen dat “een arbeidsloos inkomen serieuze bespreking verdient.”
Juni 2016: PvdA spreekt zich uit voor een groot experiment met het basisinkomen.
Een meerderheid in de PvdA wil dat in het verkiezingsprogramma, dat bleek 4 juni op de politieke ledenvergadering van de PvdA. Dit gebeurde met een meerderheid van ruim 61 %. Het bestuur maakte enig voorbehoud, zo lopen de hazen nu eenmaal.
Zal er op de volgende vergadering een voorstudie getond worden? Is er op het congres in januari 2017 een plan over de duur en de omvang van het experiment basisinkomen?
Voor- of tegen basisinkomen is niet het enige punt.
Het sociaal democratische karakter zal vooral blijken uit de wetten die vervallen en erbij komen.
Daar is nog menige studie en discussie voor nodig en het kan ook een punt in de coalitie besprekingen worden na de verkiezingen. Basisinkomen als moderne verzorgingsstaat, dat is voor meer en meer mensen de stip op de horizon. Het maakt dat iedereen weer mee telt en kan bijdragen juist waar hij goed in is, werk of vrijwilligerswerk.
Hans Lindeijer

Actief in zowel de PvdA als de Vereniging Basisinkomen

Het bericht Oude tijden komen terug: PvdA denkt na over Basisinkomen verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Vrienden en vriendinnen van het basisinkomen, sinds zes weken ben ik nu jullie voorzitter. Het basisinkomen staat enorm in de belangstelling. De Zwitsers zeiden met 23 % ja en dit referendum leidde tot een enorme publiciteitsgolf over de hele wereld. In Nederland schreef ik samen met Johan Luijendijk van de petitie basisinkomen2018 een opinie artikel in Trouw. Trouw ontwikkelt zich steeds meer tot het landelijke medium waar de discussie over basisinkomen wordt gevoerd. Ook Radio 2 interviewde mij over het basisinkomen.
De belangrijkste politieke ontwikkeling was de uitspraak van de ledenraad van de PvdA voor een groot experiment met basisinkomen. Hulde voor ons zeer actieve lid Hans Lindeijer uit Eindhoven, die de motor binnen de PvdA is voor het basisinkomen.
Belangrijk is ook dat de petitie basisinkomen2018 een succes wordt. Er zijn nu ruim 50.000 handtekeningen en we gaan er samen voor zorgen dat het er minstens 100.000 worden. Dat het thema basisinkomen gaat rondzingen bij de nationale verkiezingen! Nu al schakelt politiek Den Haag over op de verkiezingen over 9 maanden. Het kabinet Rutte-Samson is uit geregeerd.
Op Prinsjesdag bereiden we leuke acties voor in Den Haag. Schrijf die datum 20 september alvast in je agenda!
Verheugd ben ik dat de Vrijzinnige partij van Norbert Klein een initiatief nota basisinkomen heeft geschreven en dat die in september in de Tweede Kamer behandeld gaat worden.
Maar nu eerst naar Seoul voor het 16e BIEN congres. Ik zal daar onze Vereniging vertegenwoordigen en ik heb een Engelse paper gemaakt over de Nederlandse discussie over basisinkomen.
Iedereen een goede zomer toegewenst!

Alexander

alexanderderoo@gmail.com

Het bericht Van de Voorzitter juli 2016 verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

De Vereniging Basisinkomen (VBi) heeft als belangrijkste strategie om het basisinkomen bij zoveel mogelijk mensen onder de aandacht te brengen. Bewustzijn over wat het kan betekenen voor een betere toekomst van Nederland is voorwaarde om uiteindelijk ook tot politieke besluitvorming (in NL) te komen.

Sinds het voorjaar van 2015 kent de VBi ruim 10 basisteams (BT).
Leden die ook de daad bij het woord willen voegen komen regelmatig bij elkaar om te kijken wat er gedaan kan worden om het onvoorwaardelijk basisinkomen (OBi) meer onder de aandacht te brengen van burgers in de betreffende gemeente. Het lijkt de beste manier te zijn om mensen heel direct en nabij te informeren over wat er kan worden verstaan onder een OBi.
Leden die actief willen worden binnen een BT, worden opgeroepen naar de website van de vereniging te gaan. Daar is meer informatie te vinden over de verschillende BT.

Op dit moment zijn er BT actief in:
Amsterdam, Assen, Arnhem, Leeuwarden, Nijmegen, Maastricht, Rotterdam, Utrecht, Den Haag-Zoetermeer, Eindhoven en Groningen
De activiteiten verschillen soms enorm per gemeente. Elke groep bepaalt zelf hoe zij willen werken. De een is actief in het organiseren van huiskamergesprekken; de ander ontwerpt een financieringsmodel om de invoering van een OBi mogelijk te maken; soms worden er redactionele artikelen geschreven voor plaatselijke kranten; wordt er vooral samengewerkt met andere lokale groepen; sommigen zijn actief in flyeren, organiseren lokale (mini)symposia of verzorgen presentaties.

BT in oprichting zijn:
Waalwijk, Breda, Enschede, Emmen, Hoogeveen, Meppel en Drechtsteden
Binnen deze gemeenten hebben leden aangegeven om tot een BT te komen, maar zijn er nog onvoldoende aanmeldingen. Ook kan het zijn dat er nog onvoldoende leden wonen in de betreffende gemeente.
Bij deze de oproep om je aan te melden. Dat kan, ook als je een vraag hebt via het contactformulier kies algemeen

Op dit moment zijn de BT aan het nadenken hoe zij in hun eigen gemeente actie kunnen voeren tijdens de 9e internationale week van het basisinkomen. Deze vindt ook dit jaar weer, plaats in de derde week van september. De VBi stelt voor die week pr-materialen beschikbaar. Naast folders en stickers, zullen er ook spandoeken zijn, linnen tasjes en hesjes. Ook zullen we samen met anderen op Prinsjesdag ons nadrukkelijk laten zien in Den Haag. Kijk ook eens op www.week-van-het-basisinkomen.nl
Wil je mee naar Den Haag? Laat het ons weten via het contactformulier kies algemeen
Willem Gielingh, vice-voorzitter

Het bericht Basisteams On The Move verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

23 juni 2016

Teamgenoten,
Voordat ik voor twee en een halve week op reis ga naar het oosten van Duitsland (Dessau, Wittenberg, Dresden, Jena, Erfurt, Weimar, de Harz) bezocht ik gisteren in Utrecht een feestje van de groep ‘basisinkomen2018’.

Jullie weten wel, de groep waarvan Johan Luijendijk deel uit maakt, een van de drie sprekers op ons symposium van 24 april j.l. Ook de groep wier/wiens petitie door de meesten van jullie is ondertekend, welke petitie thans meer dan 50.000 ondertekenaars telt. 40.000 waren genoeg om de
tweede kamer van ons parlement er toe te dwingen het onderwerp BI op de agenda te plaatsen, het schijnt dat het hier in september aanstaande van gaat komen. Vanwege het bereiken van die 40.000 besloot ‘basisinkomen2018’ een partijtje te houden.
Dertig tot veertig feestgangers waren van de partij, ergens op de Oude Gracht (The Colored Kitchen) in Utrecht, wat een parel van ons stedenschoon in dit land, een unieke gracht met zijn lage kades met hoog oprijzende walkant en nagenoeg autovrij.
Ik was wat verlaat, een trein gemist en vergeten het exacte nummer van het etablissement te noteren. Het feest was al gestart, er was een inhoudelijk gedeelte gepland (van 15.30 – 17.30 uur) met daarna voor intekenaars een diner.

Blijkbaar was voor het inhoudelijk gedeelte als programma gekozen voor inbreng van alle aanwezigen, waarbij de meesten 2 minuten kregen iets over zichzelf
te melden plus hun betrokkenheid bij het onderwerp BI en motief en reden voor hun komst naar dit feestje, prominentere aanwezigen kregen hiervoor 5 minuten.
De verscheidenheid aan deelnemers was groot: de meesten natuurlijk voorstander, waaronder enkele kritische voorstanders. Ik vond het percentage deelnemers uit de provincie en dan met name uit de Voor Achterhoek, Zutphen en omgeving, opvallend
(misschien niet geheel toevallig, ik weet dat Johan Luijendijk in Zutphen woont). Is er tendens dat de intellectuele elite, voorstander van echte systeem/maatschappij verandering in ons land in de randstad uitsterft en het stokje (weer) wordt overgenomen door
IJsselstedelingen, Hanzestadbewoners? Weinig Amsterdammers, Rotterdammers, Hagenezen, Utrecht(?).

Wie er waren: een enkele ondernemer, een tekentherapeute, Ad Planken en Alexander de Roo (van onze landelijke vereniging), Reinier Castelein (voorzitter van de Unie, vakbond midden en hoger personeel en schrijver van een net uitgekomen boekje
WELZIJN is de nieuwe WELVAART, uitgever Happy View 2016), een Betuwe boerin, Sjir Hoeijmakers (van de basisinkomenexperimenten voor bijstanders), een kunstenares zzp-ster, een bedrijfsmaatschappelijk werkster, ik (basisteam BI Amsterdam),
prominente leden van de groep ‘basisteam2018’ met een zegje, en inspirerende en leuke dame van de beweging X die op zoek is naar een nieuwe naam en zich lanceert in september om mee te gaan doen aan de landelijke verkiezingen, Frans Kerver
(de eerste Nederlander met een basisinkomen, toe aan zijn laatste maand, die wordt opgevolgd de een vrouw Anna van Dalen), en nog twintig andere personen.
De gespreksleider had een Iphone in de hand en na elke twee of vijf minuten ging er een vrolijk klinkend alarmpje af en kreeg op de rij af (wij zaten in een aangename grote – wel een beetje warm vanwege het prachtige weer- kamer in een ovale kring)
de volgende spreker het woord. Voor vragen stellen was weinig tijd, gebeurde een enkele keer, maar was ook lang niet altijd nodig. Na elke spreekbeurt een applausje.

Het inhoudelijk gedeelte werd afgesloten met een ‘pitch’ van drie genomineerden als winnaar voor een door ‘basisinkomen2018’ uitgeschreven prijsvraag: wie weet het beste plan voor een project om de idee van het basisinkomen in Nederland te verspreiden
en aan de man/vrouw te brengen.
De eertste pitch betrof een idee voor een video/soort You Tube filmpje over het basisinkomen, dat speciaal mensen/kijkers oproept met elkaar de dialoog over ons onderwerp aan te gaan, naar aanleiding van en op basis van beelden uit dat filmpje.
De tweede pitch die mij het meeste aansprak, betrof een afstudeerprojekt van een Rotterdamse studente (communicatie?) die digitaal een nieuwe instelling heeft opgericht (met een website en een facebookpagina), zijnde de VERLICHTINGSDIENST, als
pendant van onze BELASTINGDIENST. Deze dienst verstrekt aan belangstellenden verlichtingsdienst formulieren die door deelnemers digitaal kunnen worden ingevuld om in aanmerking te komen voor de maandelijkse verlichtingssom van €1000.
Ik hoorde van de studente dat zij op de website/facebook inderdaad al diverse ingevulde formulieren van deelnemers heeft ontvangen.
De derde pitch ging over een omvangrijk projekt, zijnde een campagne voor verspreiding onder de bevolking van het basisinkomenidee om zo het aantal voorstanders ervoor enorm op te schroeven: i.p.v. 50.000 ondertekenaars een klapper maken naar
de twee miljoen of zo.
De ‘basisgroep2018′ besloot in zijn oneindige wijsheid van de drie genomineerden niet een winnaar aan te wijzen maar alle drie tot winnaar te verklaren en elke genomineerde de prijs van €500 uit te reiken. Er werden volop foto’s gemaakt en die zullen
ongetwijfeld op de website van de groep ‘basisinkomen2018′ te zien zijn.

Hierna vond het diner plaats, ik telde twee tafels met ieder zo’n 12 personen, dus 20 – 25 in totaal. Aan ‘mijn’ tafel voerde het gesprek over onderwerp basisinkomen niet de boventoon, wel zaken als de nieuwe tijd die aanstaande is (en waarvan natuurlijk
het basisinkomen een essentieel onderdeel uitmaakt), nieuw horizonnen, nieuwe inrichting van onze maatschappij, nieuwe politiek en de durf en moed die daarvoor nodig zijn, de angsten die overwonnen moeten worden. Pas daarbij Socrates wijze regel
toe als geheim tot verandering: geef niet af op het oude, maar bouw op het nieuwe. Allemaal geluiden die de hele middag op velerlei wijze werden geuit, al gaat het misschien niet zo vlug, muziek zit er wel in, in al die nieuwe dingen die ons te wachten staan,
de robotisering als zegen i.p.v. ramp bijvoorbeeld. Maar de handen moeten wel uit de mouwen gestoken worden, op verjaardagen, borrels, partijtjes, gesprekken met vrienden en vriendinnen: hoort zegt het voort van het basisinkomen. Verzin ludieke acties,
verzin iets om aandacht te genereren over het basisinkomenidee en alles wat er mee samenhangt, de derde dinsdag van september komt er weer aan: kom naar het Binnenhof.
Overigens, ook andere zaken kwamen aan de orde, wat meer bij de grond om zo te zeggen: de enorme aantallen slakken in de diverse tuinen/buitengoederen en die kwijt te raken ( in een emmer bijeen rapen, overgieten met kokend water en daarna terug
in de natuur als overblijfsels), de drinkwaterkwaliteit, aantallen kinderen/kleinkinderen, raadsels wel of geen oplossing?
Van tafel twee weet ik niets, zal ook wel prima zijn verlopen.
Om negen uur zat de maaltijd erop en ving ik -na een sigaret- de reis naar huis aan. Onderweg begreep ik dat Ronaldo eindelijk iets van zijn machtige voetbalkunde had vertoond en thuis heb ik vol genoegen en de nodige spanning de laatste wedstrijd
voor Zweden van Ibrahimovic gevolgd, geëindigd in een verdiende zege voor buurland Belgie.

Tot slot: neem kennis van het boekje van Reinier Castelein dat ik hierboven al heb genoemd. Kijk eens op de website www.verlichtings-dienst.nl Er is meneer Hendrik Toet die ideeën heeft over een andere economie www.vrijeeconomie.nl Er is een mevrouw
die binnenkort met een boek uitkomt ‘ontdek de kracht van tekentaal’: www.joseevanderstaak.nl En de beweging X die een nieuwe partij gaat oprichten, misschien met een nieuwe naam. En er is natuurlijk onze eigen website onvoorwaardelijk basisinkomen
rivierenbuurt amsterdam, die van basisgroep Amsterdam, die van de ‘basisinkomen2018 en onze landelijke vereniging. En vanavond is er in de Balie ook een discussieavond over ons onderwerp met allerlei (3) hoogleraren die zich over een basisinkomen
gaan uitspreken en voorzover ik nu weet gaat niemand van ons daarheen`: schande, noch zijn wij gevraagd als spreker daar op te treden. Er mankeert toch wel iets aan onze naamsbekendheid in het Amsterdamse, maar daarover weer een andere keer.

Kortom, leden/deelnemrs basisteam Amsterdam steek de handen uit de mouwen, verdiep je, lees en google. Na onze krachtsinspanning vanwege het symposium is nieuw elan weer geboden, te beginnen in september. Jullie horen nog welke datum.

Prettige zomer en wellicht tot een volgend keer,
Eric Binsbergen (e.binsbergen@kpnmail.nl)

Het bericht Verslag Eric Binsbergen juni 2016 verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Auteur: S. de Beter

In de aanloop naar het Zwitserse referendum op 5 juni jl. over de invoering van het basisinkomen aldaar, werd veel geschreven over de voor en tegens van deze maatschappelijke innovatie.

Zeit Online geeft een mooi overzicht, en mocht de Duitse taal problemen geven, dan biedt De WereldMorgen of de Vereniging Basisinkomen een goed alternatief.  Ik beperk mij hier tot de discussie over het effect op de arbeidsmarkt. Een zwak argument tegen heb ik teveel gehoord, terwijl een krachtig argument vóór onvoldoende aan bod is gekomen. Laten we eerst dat tegenargument afhandelen.

 Dan wil niemand meer werken!

De bewering dat bij een gegarandeerd inkomen (te)veel mensen niet meer willen werken, lijkt mij in strijd met de menselijke natuur. Iedereen wil graag een paar keer met vakantie, maar alleen als ze de rest van het jaar mogen werken. Mensen met een uitkering – dus met een soort basisinkomen – sparen kosten noch moeite om aan een baan te komen, totdat ze eindelijk beseffen dat er op de arbeidsmarkt voor hen geen plek is. En wat te denken van al die mensen die – noodgedwongen – met pensioen gaan of in de WIA terecht komen? Velen komen dan in een flinke dip terecht, want hebben het gevoel dat ze niet meer meetellen. Kortom, ook bij een gegarandeerd basisinkomen wil bijna iedereen blijven werken.

Althans, wanneer aan bepaalde basisvoorwaarden wordt voldaan. Want wat de meeste mensen niet meer willen is de moderne vorm van slavernij: voortdurend tijdelijke aanstellingen, vijf of zes dagen beschikbaar voor de baas, ‘vrije tijd’ die opgaat aan woon-werk verkeer en ‘bereikbaarheid’, stress op het werk, of nutteloze werkzaamheden die van hogerhand (management) of buitenaf (overheid) worden opgelegd. En terecht, want ‘die armoe’ is in de 21e eeuw niet meer nodig, dankzij robots, slim organiseren én een basisinkomen.

 Dubbele dualiteit op de arbeidsmarkt

In analyses over de arbeidsmarkt worden zowel werknemers als werkgevers teveel over één kam geschoren. Vooral economen hebben de neiging de arbeidsmarkt op te vatten als een stelsel van communicerende vaten die via het loonmechanisme met elkaar in verbinding staan. Kort door de bocht: tekorten of overschotten op de ene deelmarkt worden na verloop van tijd opgeheven door instroom vanuit of uitstroom naar andere deelmarkten.

De realiteit is een tikkeltje anders. Aan de aanbodkant is er een steeds hoger schot tussen insiders en outsiders. Insiders hebben een vaste aanstelling met een redelijk omschreven functie die ze uitoefenen tot hun pensioen of – als ze pech hebben – tot de volgende ontslagronde. Outsiders – meestal jongeren, herintreders of mensen met een vlekje – hebben voortdurend tijdelijke aanstellingen, met relatief lage lonen,.

Los van allerlei nuances is er aan de vraagkant een duidelijk onderscheid tussen sectoren waar de meeste bedrijven voldoende geld hebben om hoge lonen te betalen, en sectoren die arbeidsintensief en laag-productief zijn, of om andere redenen last hebben van hoge loonkosten. Bij de eerste categorie kun je denken aan high-tech bedrijven, bepaalde overheidsorganisaties, grote banken en accountantskantoren, en andere bedrijven die zich relatief dure insiders kunnen veroorloven. Bij de andere groep gaat het om zorg- en onderwijsinstellingen, horeca, detailhandel e.d., die – mede onder druk van bezuinigingen in de collectieve sector – voortdurend goedkope outsiders moeten inschakelen om de dienstverlening nog enigszins op peil te houden.

 Wet Werk en Zekerheid schiet tekort

Dat deze dubbele dualiteit op de arbeidsmarkt te weinig wordt onderkend, blijkt onder meer uit de Wet Werk en Zekerheid (WWZ). Met deze wet, die op 1 juli 2016 zijn laatste fase ingaat, wil de regering ervoor zorgen dat outsiders op de arbeidsmarkt (A en C in de matrix) meer kans hebben om insiders (B en D) te worden, dus de benodigde zekerheden krijgen. Werkgevers willen juist meer flexibilisering, zodat ze de in hun ogen overbodige en ongeschikte insiders eerder kunnen lozen (B), of de loonkosten kunnen verlagen (D). Verdedigers van de WWZ, zoals Paul de Beer c.s., betogen dat de flexibilisering te ver is doorgeschoten en grote nadelen heeft, niet alleen voor werknemers maar ook voor de innovatiekracht die werkgevers willen realiseren. Werknemers die voortdurend het risico lopen om – eventueel tijdelijk – weggestuurd te worden, zullen immers niet investeren in kennis en competenties die vooral voor hun werkgever belangrijk zijn.

De Beer c.s. lijken te weinig oog te hebben voor de dubbele dualiteit op de arbeidsmarkt. Sommige outsiders willen helemaal geen insider worden, zeker zolang zij zich nog niet willen settelen. En voor sommige bedrijven en sommige werkzaamheden is het helemaal geen probleem om met tijdelijke aanstellingen te werken. Niet alle vormen van innovatie hebben last van flexibele arbeidskrachten. Silicon Valley is toonaangevend op het gebied van computer- en informatietechnologie mede dankzij ‘flexibel arbeidsmarktgedrag’ van hooggekwalificeerde medewerkers. Door snel van bedrijf te wisselen helpen die technologische kennis te verspreiden, en zorgen ze ervoor dat bedrijven met elkaar verbonden raken.

Het hoofdprobleem van de huidige arbeidsmarkt is aan de ene kant dat werknemers niet voldoende zekerheden (voor categorie A) of inkomen (C) krijgen op het moment dat die nodig hebben, bijvoorbeeld om eigen huis te kopen of een gezin te stichten. Aan de andere kant zitten veel werkgevers opgescheept met arbeidskrachten in vaste dienst die te duur (categorie D) of te weinig flexibel zijn (B). Het basisinkomen biedt zowel zekerheid – mits levenslang gegarandeerd – als een minimaal inkomen, met als gevolg dat de arbeidsmarkt voor alle partijen beter gaat functioneren.

Dat geldt zelfs voor werknemers die ogenschijnlijk in een ideale positie verkeren. Leeft u even mee met een willekeurige werknemer uit categorie B?

 Zonder basisinkomen zit ik in een gouden kooi

Al enige tijd heb ik het niet meer naar mijn zin op het werk, wat tot gevolg heeft dat mijn creativiteit en ambitie op een laag pitje staan. Ik ben daar niet blij mee en mijn werkgever evenmin. Hij zou mij graag ‘inruilen’ voor iemand die ’s morgens wèl fluitend naar zijn werk gaat. Maar als ik gewoon mijn werk blijf doen en mij niet misdraag, kan hij mij niet ontslaan. Terecht! Zolang ik geen andere uitdagende baan kan vinden die mij vergelijkbare arbeidsvoorwaarden biedt, blijf ik dus zitten waar ik zit. Want ik pas ervoor om vrijwillig weg te gaan, omdat ik dan geen recht heb op WW en word overgeleverd aan de bijstand met alle vernederende plichten en controles die daar bij horen. Zelfs als ik het op een akkoordje zou kunnen gooien met mijn werkgever, zodat ik een redelijke transitievergoeding – beter bekend als vertrekpremie – krijg, dan zal ik mij wel driemaal bedenken. Zeker wanneer er sprake is van opgroeiende kinderen en een huis dat ‘onder water staat’.

Ik ben niet bepaald de enige die in dit lastige parket zit, maar is het natuurlijk een luxe probleem vergeleken met de andere categorieën op de arbeidsmarkt (A, C en D)..

Met een basisinkomen zijn werknemer én werkgever beter af

Zal invoering van het basisinkomen enig verschil maken? Als ik dan ontslag neem, heb ik wellicht voldoende geld voor een basisbestaan, maar veel extra uitgaven – die ik gewend ben – kan ik mij dan niet meer veroorloven. Tenzij ik voor twee, drie of vier dagen een baan kan krijgen.

Dat gaat je niet lukken, hoor ik u zeggen. Als je eerder geen – fulltime – baan kon vinden, dan zal die andere baan er zeker niet zijn op parttime basis. Er zijn echter twee grote verschillen. Vanwege het gegarandeerde basisinkomen heb ik minder problemen met een tijdelijke aanstelling, en kan ik genoegen nemen met een lager uurloon. Het basisinkomen maakt mij dus een stuk aantrekkelijker voor mijn toekomstige werkgever.

Overigens geldt dat ook voor mijn huidige werkgever, in het geval ik ervoor kies om te blijven maar dan voor minder dagen. Ik kan mij dan beperken tot de werkzaamheden die mij nog wel voldoende arbeidsvreugd geven; de andere dagen kan ik besteden aan mijn gezin, mijn hobby’s, of aan een opleiding die mijn kansen op een andere baan aanzienlijk vergroot.

Wat schiet uw werkgever daarmee op, zult u tegenwerpen. Voor de overige dagen moet hij een ander in dienst nemen, en die doet dat niet voor niets. Klopt, maar dankzij zijn basisinkomen zal ook die ander genoegen kunnen nemen met minder ontslagbescherming of een lager loon. Zoals een hoge werkloosheid een neerwaartse druk op het loonniveau uitoefent, zo zal ook de invoering van het basisinkomen de lonen onder druk zetten; merkwaardig dat economen hierover zwijgen. Het grote verschil is dat nu werkgever én werknemer er beter van worden, en dat de koopkracht op peil blijft.

 Wordt de rekening bij de belastingbetaler gelegd?

Tegenstanders van het basisinkomen wijzen erop dat het onbetaalbaar is. Patrick van Schie, directeur van het wetenschappelijk bureau van de VVD, zegt het zo: “Als het al betaalbaar zou zijn, kan het uitsluitend bestaan doordat één deel van de samenleving zwoegt om een ander deel van de samenleving aan een voortdurende vakantie te helpen.” Een typisch populistisch VVD-argument, dat als demagogische prietpraat kan worden bestempeld. Dat ‘werkend Nederland’ netto zo weinig overhoudt, komt vooral doordat inkomen uit arbeid meer, en andere inkomens steeds minder worden belast. In de periode 2000-2011 is het aandeel van de loonbelasting in het BNP gestegen van 6 tot 8 procent, terwijl het aandeel van de vennootschapsbelasting daalde van 4 naar 2 procent, aldus Heleen Mees die toch niet op socialistische gevoelens kan worden betrapt. De effectieve belastingdruk op de grootste niet-financiële ondernemingen is gedaald van ruim 28 procent in 2004 tot minder dan 10 procent in 2011. De financiering van het basisinkomen wordt een stuk makkelijker als de belastingontwijking door bedrijven wordt aangepakt.

De rekening voor de belastingbetaler valt bovendien reuze mee omdat vrijwel alle bestaande uitkeringen kunnen worden geschrapt. Ook de hele poppenkast van loonkostensubsidies, activerend arbeidsmarktbeleid, huur- en zorgtoeslagen wordt door de invoering van een basisinkomen overbodig. Het gaat dan niet alleen om de directe uitgaven die met deze overdrachtsinkomens zijn gemoeid. Er zijn ook diverse indirecte kosten, die door economen onder transactiekosten worden gerekend. Heel veel functies die nu bij het UWV, Belastingkantoor en Sociale Dienst worden uitgeoefend, in de vorm van controleren, monitoren, beleid maken, managen enz., hebben we straks niet meer nodig, zodat de collectieve uitgaven een stuk lager worden. Een recent onderzoek naar de effecten van het Mincome-project, een Canadees experiment in de jaren ’70, laat verder zien dat – zeer opmerkelijk – de medische kosten behoorlijk omlaag gingen na invoering van het basisinkomen, wat eveneens tot lagere belastingen of premies leidt.

Er is nog een ander effect dat in de discussie te weinig aan bod komt: het basisinkomen maakt het grijze en zwarte circuit minder aantrekkelijk. De meeste mensen in de bijstand, of met een andere uitkering, zijn zeer creatief in het vinden van klusjes die hen extra inkomen, sociale contacten, structuur, eigenwaarde en zelfs status geven, kortom ongeveer alles wat een officiële baan zo aantrekkelijk maakt. Maar de uitkeringsinstantie mag dat allemaal niet weten, want dan worden ze gekort en beboet, en dus gaan ze ‘ondergronds’. Dat ze op die manier geen bijdrage leveren aan de Schatkist, is slechts één probleem. Veel groter is het gevaar dat ‘misdaad loont’, met alle negatieve consequenties voor de rest van de samenleving. Een basisinkomen daarentegen zorgt ervoor dat iedereen in alle openheid kan experimenteren met bezigheden die later eventueel commercieel aantrekkelijk kunnen worden. Het creëert als het ware allerlei broedplaatsen van innovatie en ondernemerschap. Niet zo vreemd dus dat juist in Silicon Valley sommige ondernemers voor een basisinkomen pleiten.

 Werken voor de gemeenschap

De sceptische lezer zal wellicht tegenwerpen dat niet iedereen in staat is zijn eigen werk te creëren of op de arbeidsmarkt emplooi te vinden, ter aanvulling op het basisinkomen. Helemaal mee eens, en daarom ben ik zeker geen tegenstander van experimenten met baangaranties en basisbanen. In plaats van een uitkering te verstrekken, zou de gemeente mensen die langdurig zonder werk zitten een arbeidsovereenkomst moeten aanbieden, zo is het voorstel. Als werkgever dient zij te zorgen voor geschikte werkplekken, binnen of buiten de overheidssector. Ik vrees echter dat het leidt tot een enorme bureaucratische rompslomp en het rondpompen van heel veel geld als de overheid gaat proberen werkgevers over te halen om mensen in dienst te nemen die ze eigenlijk niet nodig hebben. Ik zie meer in gemeenschapsprojecten die in maatschappelijke behoeften voorzien en de sociale cohesie versterken, en die zodanig zijn georganiseerd dat ook kwetsbare leden van de samenleving bij de uitvoering worden ingeschakeld. Die gemeenschapsprojecten kunnen beter door commerciële bedrijven en sociale ondernemingen worden ontwikkeld en uitgevoerd, want die doen dat creatiever en sneller dan de overheid. De lokale overheid hoeft alleen elk dorp of wijk een budget te geven, dat besteed moet worden aan gemeenschapsprojecten. en ervoor te zorgen dat alle bewoners kunnen stemmen over allerhande voorstellen van individuen en collectieven – al of niet in de vorm van commerciële bedrijven – die hun project willen financieren uit dit budget. Vanwege de goedkope arbeid die door het basisinkomen beschikbaar komt, kunnen deze arbeidsintensieve gemeenschapsprojecten toch relatief goedkoop blijven.

 Uitdagingen voor de vakbeweging

Zoals gezegd is het onvermijdelijk dat de lonen zullen dalen bij invoering van het basisinkomen. Vooral aan de onderkant zal de arbeidsmarkt flinke verschuivingen laten zien. Door verlaging van de loonkosten wordt het voor werkgevers veel minder aantrekkelijk om robots aan te schaffen of buitenlandse werknemers in te schakelen. In de stijgende vraag naar arbeidskrachten zal echter alleen worden voorzien als het werk voldoende aantrekkelijk wordt; het basisinkomen dwingt de werkgever goede werkomstandigheden te creëren. Bovendien zal een discussie losbarsten over rechtvaardige beloningen, bijvoorbeeld waarom een vuilnisman minder verdient dan een bankier. Als de vakbonden dit creatief aanpakken, ligt er hier een mooie taak voor de vakbeweging, om verder te gaan dan het verdedigen van verworven rechten.

Tot slot de vraag die iedere keer weer wordt gesteld: hoe hoog moet het basisinkomen worden, en dient te worden gedifferentieerd naar leeftijd of andere criteria? Om dit soort vragen te beantwoorden heb je geen referendum of CPB-analyse nodig, maar een brede maatschappelijke discussie, liefst zonder commissies met louter academici. We moeten vooral allerlei proefprojecten opzetten, om te kunnen profiteren van de heilzame werking van ‘trial and error’.Ik geef Gradus gelijk als hij stelt dat buitenlandse experimenten weinig zeggen over de Nederlandse situatie, maar dat pleit er juist voor om in eigen land proef te draaien, met verschillende financiële en organisatorische constructies. Als we dit goed aanpakken, kunnen we eindelijk een echt gidsland worden

S. de Beter m.m.v. Henk Natjes en Len Kuba

P.S. “maar het CPB heeft toch berekend ………………..”

Tja, het schijnt onvermijdelijk te zijn en begint inmiddels op een nieuw soort Dutch Disease te lijken: zodra het over vraagstukken met een economisch tintje gaat, kun je er zeker van zijn dat – vroeg of laat – het CPB erbij wordt gehaald. Ook door Gradus die bijna terloops vermeldt dat volgens CPB-berekeningen een basisinkomen gelijk aan de helft van het sociaal minimum (circa 750 euro) 350.000 banen kost, “op basis van een empirisch model voor Nederland” voegt hij er volledigheidshalve aan toe. Ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat Gradus – mede op basis van die CPB-studie – al een standpunt heeft ingenomen, en zich nu verdienstelijk probeert te maken door andere economen te bestrijden die wèl iets in een basisinkomen zien, in dit geval Bart Nooteboom.

Hoewel ik die CPB-voorspellingen als één grote poppenkast beschouw en altijd moet denken aan de keizer die geen kleren droeg, voelde ik mij moreel verplicht naar de betreffende CPB-publicatie te kijken. Ik hoefde gelukkig niet verder te gaan dan de CPB-site, want het bleek geen doorwrochte studie over het basisinkomen te zijn. In de publicatie van slechts 18 pagina’s worden tal van maatregelen onder de noemer ‘fiscaal participatiebeleid’ onderzocht. Dat is nu het handige van die macro-economische modellen: je stopt allerlei maatregelen of plannen in, en er rolt altijd iets uit. En dat schrijven ze zelfs op, ook als het indruist tegen het gezond verstand en de realiteit. Zo blijkt uit hun studie het volgende: “Het invoeren van een basisinkomen heeft een averechts effect. Dit geeft tweede verdieners een financiële prikkel om te stoppen met werken en deze groep reageert daar relatief sterk op.”. Ik stel mij voor dat een van de drie CPB-auteurs ’s avonds thuis komt, en als volgt reageert als zijn partner vraagt of hij die dag nog iets interessants heeft meegemaakt. “Ja”, zegt hij dan, “uit ons model blijkt dat jij gaat stoppen met werken als een gegarandeerd basisinkomen van 750 euro wordt ingevoerd”. Waarop zij – of hij – gevat reageert: “Natuurlijk, schat, ik hang mijn master-diploma Fiscale Economie aan de wilgen, neem afscheid van mijn uitdagende baan met leuke collega’s en een inkomen van ruim 2000 euro, want met dit fantastische basisinkomen ga ik weer lekker thuis zitten in onze Vinex-wijk waar overdag iedereen weg is of met de kinderen bezig, ik ga gewoon een hobby zoeken en zorg iedere avond dat het eten – en de pantoffels – voor je klaar staan”

Reageren?  s.debeter@gmail.com

Het bericht Basisinkomen maakt arbeid goedkoper en vooral flexibeler verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Hart voor Europa

Het Europese beschavingsideaal staat voor de oneindige zoektocht naar een meer vredelievende, zachtaardige, ontspannen, minder gevaarlijke maatschappij. Een maatschappij waarin mensen niet langer bang zijn voor elkaar, voor hun instituties, of voor zichzelf. Maar op dit moment bevindt Europa zich midden in een ‘perfect storm’ van populistisch nationalisme, Russisch revanchisme, neoliberale financiële ellende, religieus geïnspireerd terrorisme en vluchtelingenchaos. Die op elkaar gestapelde uitdagingen maken het urgent om onze Europese idealen van vrede, vrijheid, democratie, duurzaamheid en het goede leven opnieuw uit te vinden. In dit boek doet Dick Pels een dappere poging om de oorspronkelijke passie van het Europese project nieuw leven in te blazen. Het idee van een beschaafd Europees patriottisme moet worden gered van de angstpolitiek die wordt bedreven door rechtse én linkse nationalisten.

Inhoud:

1. Europe’s Embattled Soul
2. The Conquest of Social Fear
3. The Nationalist International
4. European Freedom
5. European Democracy
6. The European Good Life
7. The Language of Europe
8. Europatriotism

In hoofdstuk 6: The European Good Life noemt hij op blz. 102 en 104 het basisinkomen als te overwegen optie. Hij refereert daarbij aan een suggestie van Philippe van Parijs om iedere burger van de EU een basisinkomen van € 200 te verschaffen, bijvoorbeeld te financieren via een Tobin-taks op financiële transacties.

Over de auteur:

Dick Pels is socioloog en freelance publicist. In vorige levens was hij Professor of Sociology & Communications aan Brunel University, London, voorzitter van de links-liberale denktank Waterland en (van 2010 to 2013) directeur van Bureau de Helling, het wetenschappelijk bureau van Groen Links. Zie www.dickpels.nl

Het boek is te bestellen en als PDF gratis te downloaden via zijn website. http://dickpels.nl/?p=768

Reyer Brons, 2 juli 2016

Het bericht Boekbespreking: Dick Pels – A Heart for Europe verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Gemeenteraad L’warden heeft ingestemd met een onderzoek naar Basisinkomen

Maandagavond 27 juni 2016 is de motie ‘verkenning experiment basisinkomen’ met 22 stemmen voor en 16 stemmen tegen door de Raad van Leeuwarden aangenomen.
De motie was ingediend door PAL GroenLinks, samen met PvdA, D66 en Verenigd Links.

Een belangrijke motie. De kern van de motie is dat de volksvertegenwoordiging van Leeuwarden het College opdracht geeft om -samen met een universiteit en een klankbordgroep- te onderzoeken of er een experiment omtrent basisinkomen en participatie kan plaatsvinden in Friesland.

De Raad van Leeuwarden heeft hiermee de politieke wil uitgesproken dat zij iets wil met het middel basisinkomen in relatie met participatie. Dat zij wil onderzoeken, omdat dat nodig is. Omdat het systeem van sociale zekerheid op dit moment oneerlijk is. En dat kan ons wat schelen!

Het is volgens PAL GroenLinks belangrijk dat gemeenten dit signaal geven en deze opdracht geven aan het College.

Deze wil uitspreken is een goed begin van echte verandering, en een stap op weg naar echt lokaal sociaal beleid vanuit de Mienskip.

Jan Atze Nicolai, fractievoorzitter van PAL GroenLinks begon zijn bijdrage maandag met de volgende inbreng:

“Het is niet eerlijk.
Er staan in Nederland teveel mensen aan de kant.
Er staan in Leeuwarden teveel mensen aan de kant.
Dat is onrechtvaardig. Sterker nog. Dat is onacceptabel!!”

Het bericht Raad Leeuwarden stemt in met onderzoek naar basisinkomen verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

«Introductie van een basisinkomen is absoluut noodzakelijk. Helaas maakt het geen deel uit van de sociaal-democratische traditie. Laten we er over nadenken. In de naoorlogse consensus stonden de nationale verzekeringen centraal. Het basisinkomen was geen onderwerp. Het is nu tijd om in te zien dat het basisinkomen de grondslag moet worden van onze toekomstige samenlevingen. Doen we dat niet, dan moeten we rekening houden met ernstige sociale conflicten.» — Yanis Varoufakis, The Economist, 31 maart 2016.

Vaak voorkomende misverstanden

Wat is de oorzaak van het wantrouwen van sociaal-democraten ten opzichte van het basisinkomen? Voor welke aspecten van het basisinkomen loopt men wel warm? Om dergelijke vragen te kunnen beantwoorden, is het belangrijk om duidelijk te maken wat een basisinkomen is en wat het niet is.

Van de bestaande regelingen voor sociale bijstand kan worden gezegd dat ze onvoorwaardelijk zijn in drie betekenissen: uitkeringen worden betaald in contanten, ze zijn niet afhankelijk van eerder betaalde sociale zekerheidspremies en ze zijn niet beperkt tot de burgers van het betrokken land. Een basisinkomen voegt daar drie dimensies aan toe: het is individueel, dat wil zeggen onafhankelijk van de leefsituatie van de ontvanger; het is universeel, wat wil zeggen dat het recht op dit inkomen niet afhankelijk is van andere bronnen van inkomsten; en het is vrij van plichten dus niet beperkt tot hen die betaald werk hebben of die betaald werk willen doen.

Is het niet absurd om een dergelijk basisinkomen aan iedereen te geven, dus ook aan de rijken? Dat is het niet. Het ontbreken van een inkomenstoets maakt geen verschil voor de rijken. Het maakt een groot verschil voor de armen. Zeker, de rijken hebben een basisinkomen niet nodig, net zoals zij het niet nodig hebben, dat de laagste schijven van hun inkomen niet belast worden of slechts tegen hele lage tarieven, zoals tegenwoordig gebeurt bij de huidige systemen voor de inkomstenbelasting. Hoge inkomens zullen uiteraard hun eigen basisinkomen betalen en een deel van de basisinkomens bestemd voor anderen. Het grote voordeel van een inkomen dat automatisch uitbetaald wordt aan iedereen, ongeacht inkomsten, is dat het veel gemakkelijker terechtkomt bij de armen – en zonder stigmatisering – dan inkomensafhankelijke regelingen. Daarbij geeft het hen vaste grond waarop zij kunnen bouwen, omdat het kan worden gecombineerd met verdiensten, in plaats van een net waarin zij ongemerkt verstrikt kunnen raken omdat het wordt ingetrokken als arme mensen beginnen met verdienen.

Is het legitiem om het recht op betaalde arbeid te vervangen door een recht op een inkomen? Dat is niet wat het basisinkomen doet. Integendeel. Het biedt een flexibel, intelligent alternatief voor het delen van betaald werk. Het maakt het eenvoudiger voor mensen die te veel werken om hun arbeidstijd te verminderen of een loopbaanonderbreking te overwegen. Het stelt mensen zonder baan in staat om de vrijkomende werkplek in te nemen, ook zonder moeite als zij dat doen op parttime basis, omdat hun inkomsten worden opgeteld bij hun basisinkomen. En de stevige vloer waar het basisinkomen voor zorgt, maakt vloeiende overgangen tussen banen, opleiding en gezin mogelijk. De kans op een burn-out en vervroegde uittreding vermindert. Mensen kunnen betaalde arbeid over een langer deel van hun leven spreiden. Zoals sociaal-democraten terecht benadrukken, is toegang tot betaalde arbeid niet alleen vanwege het geld belangrijk, het is belangrijk om redenen die het inkomen dat dit werk oplevert, overstijgen. Zij die pleiten voor een basisinkomen zonder daar een werkverplichting aan te koppelen zullen dit niet ontkennen. Sterker nog, het wordt als iets vanzelfsprekends beschouwd zelfs door degenen onder hen die ervan overtuigd zijn dat een genereus onvoorwaardelijk basisinkomen duurzaam is: ondanks hogere belastingen en een comfortabele optie om ‘nee’ tegen betaalde arbeid te zeggen, gaan zij ervan uit dat mensen zullen blijven werken, juist omdat werk veel meer betekent dan enkel een inkomen.

Het einde van de verzorgingsstaat?

Zal de invoering van een basisinkomen het voortbestaan van onze verzorgingsstaten niet in gevaar brengen? Zeker niet, het zal ze redden. Misschien overbodig om te zeggen, maar een basisinkomen is absoluut geen alternatief voor de overheidsuitgaven op het gebied van onderwijs en gezondheidszorg. Ook is het niet bedoeld om inkomensgerelateerde sociale uitkeringen gefinancierd uit premies van werkenden geheel te vervangen. Omdat ieder gezinslid zijn of haar inkomen heeft, kan de hoogte van die uitkeringen en de benodigde financiering navenant verlaagd worden. Bestaande uitkeringen worden geïndividualiseerd en vereenvoudigd, terwijl de tegenslagen waarmee ze verbonden zijn minder ingrijpend zullen zijn. Men verwacht zelfs op de langere termijn niet dat alle sociale zekerheidsregelingen helemaal zullen verdwijnen. Ondanks het feit dat het basisinkomen individueel en universeel is, en voldoende hoog moet zijn, zullen we het niet kunnen stellen zonder inkomensafhankelijke aanvullingen voor mensen in bijzondere omstandigheden. Ik wil nogmaals benadrukken dat door de constructie van een onvoorwaardelijke bodem plotselinge tegenvallers zullen afnemen. Het aantal mensen afhankelijk van deze voorwaardelijke uitkeringen zal dalen en de belangrijke taak van maatschappelijk werkers wordt verlicht. De aanleg van een onvoorwaardelijke vloer onder de bestaande verzorgingsstaat zal onze goed aangepaste sociale zekerheidsregelingen en sociale verzekeringsstelsel niet ontmantelen, maar versterken.

Niettemin klopt het dat een basisinkomen een model van sociale bescherming biedt dat fundamenteel verschilt van onze huidige twee modellen. Daarom kan men verwachten dat mensen die diepgaand betrokken zijn bij het reeds bestaande systeem zich uitgedaagd zullen voelen, zich gaan verzetten en tegenstand zullen bieden.

Dit was het geval in de vroege 16de eeuw toen gemeenten met door haar georganiseerde sociale hulp het monopolie van de kerk op liefdadigheid trotseerde, en in de late 19e eeuw toen de staat begon met de opbouw van het stelsel van pensioen- en ziektekostenverzekeringen en daarmee de positie van instellingen voor armenhulp ter discussie stelde.

Het is niet vergezocht om te veronderstellen dat het gebrek aan enthousiasme voor het basisinkomen onder sociaal-democraten en in arbeidsorganisaties iets te maken heeft met de belangrijke rol die zij gespeeld hebben bij het initiëren, ontwikkelen en beheren van de sociale verzekeringsstelsels die nu het hart van het merendeel van onze verzorgingsstaten vormen.

Een dergelijke weerstand is volkomen begrijpelijk en zelfs lovenswaardig: onze welvaartsstaten – opgebouwd rond sociale verzekeringen – maken een enorm verschil in termen van sociale rechtvaardigheid en zijn het daarom waard om verdedigd te worden. Maar dit ontslaat sociaal-democraten er niet van om hun leerstellingen bij te werken, opdat de eisen die deze eeuw stelt, beter het hoofd geboden kunnen worden. Een eeuw waarin zonneklaar de wenselijkheid en mogelijkheid van oneindige groei – waar de sociaal-democraten in het verleden vanuit een vanzelfsprekendheid op vertrouwden – voorgoed achter de horizon is verdwenen, een eeuw waarin full-time levenslange loonarbeid slechts haalbaar en gewenst zal zijn voor een minderheid, een eeuw waarin links het thema vrijheid niet over zou moeten laten aan rechts.

Het derde model

Wat sociale bescherming aangaat, dit vereist ruimte maken voor een derde model dat fundamenteel verschilt van het oude model van sociale bijstand — door de overheid geregelde sociale zekerheid — en het sociale verzekeringsmodel — onderlinge werknemerssolidariteit — waarmee de sociaal-democratie nauw verbonden is geweest en waar zij zich verplicht voor voelt om die te verdedigen. Om hedendaagse problemen te kunnen aanpakken, moet links de focus van “arbeiderisme” naar “socialisme” verleggen door zich te ontdoen van een illusie, die de kern van het gedachtegoed van veel linkse denkers vormde sinds Marx’ theorie over uitbuiting. Het moet volmondig erkennen dat het grootste deel van ons reële inkomen niet de vrucht van inspanningen van hedendaagse werknemers is (laat staan door ’t afzien van kapitalisten van nu), maar een geschenk van de natuur in toenemende mate gecombineerd met de opeenhoping van kapitaal, technologische innovatie en institutionele verbeteringen, een historisch gegroeide situatie geërfd van het verleden.

Zij die vanuit een arbeideristische optiek moreel recht hebben op deze gift — hetzij rechtstreeks in de vorm van loon, hetzij indirect in de vorm van sociale, werkgerelateerde uitkeringen – zijn de huidige generatie werkenden, samenhangend met de marktwaarde van hun vaardigheden, de omvang van hun arbeidsduur en hun onderhandelingspositie. In een werkelijk “socialistisch” perspectief, zijn zij die recht hebben op dit geschenk alle leden van de samenleving man en vrouw in gelijke mate, ongeacht de omvang van hun deelname aan goed beschermde voltijdse banen en in betaald werk in het algemeen.

Dit perspectief – gelijkwaardiger, meer op emancipatie gericht, minder gemodelleerd naar de man – impliceert een beweging die ijvert voor een onvoorwaardelijk basisinkomen. Het is niet iets waar links bang voor moet zijn. Het is iets wat links enthousiast zou moeten omarmen. Is er iets dat daarop wijst?
Hier is er een. Andy Stern was tot voor kort de voorzitter van de Service Employees International Union (Internationale Bond van Service Medewerkers), met bijna twee miljoen leden één van de grootste vakbonden in de Verenigde Staten. De titel van zijn nieuwe boek spreekt voor zich: Raising the Floor: How a Universal Basic Income Can Renew Our Economy and Rebuild the American Dream. [Een stevige basis voor allen: hoe een universeel basisinkomen onze economie kan vernieuwen en de Amerikaanse Droom nieuw leven kan inblazen (New York: Public Affairs, uitgave juni 2016).

Lezing door Philippe van Parijs gehouden op 30 januari 2016 tijdens het jubileumcongres van de Vereniging Basisinkomen te Maastricht.

Philippe van Parijs is hoogleraar aan de Faculteit van de Economische, Sociale en Politieke wetenschappen van de Université de Louvain (UCL), waar hij sinds 1991, het jaar van haar oprichting, de Hoover Chair voor Economische en Sociale Ethiek bekleedt.

Een uitgebreidere versie werd op 11 april 2016 gepubliceerd als Basic Income And Social Democracy op https://www.socialeurope.eu/2016/04/44878/

Vertaald uit het Engels door Florie Barnhoorn

[1]

Het bericht Het basisinkomen en de sociaal-democratie verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.