We staan nog in een begin fase om het OBi, het Onvoorwaardelijke Basisinkomen, bespreekbaar te maken. Het begrip OBi is wel breed verspreid maar wordt nog maar zelden als realistisch gezien.
OBi is alleen uitvoerbaar met een brede politieke steun, immers bijvoorbeeld ook de belastingen moeten er op aangepast.
Dat is dus nog een hele klus, dus verdelen we de route naar een OBi in stukjes.
In deze fase van veel bekendheid maar weinig praktijk met OBi, zijn experimenten precies wat nodig is.
Laten we daarmee goed aan te slag gaan en dus snel en veel van elkaar leren.
Over ‘Toegevoegde waarde’
Natuurlijk veroorzaakt OBi ‘toegevoegde waarde’ maar dat is niet het geld maar het effect. OBi heeft bijna op alles effect en juist daarom zien beleidsmakers er tegen op. De gevolgen zijn niet te overzien en dat is niets voor oude control-freaks. In stukjes delen dus, de ‘toegevoegde waarde’ is al in stukjes verdeeld.
Er zijn tal van prima organisatie die baat hebben als OBi wordt ingevoerd. Denk aan politieke partijen, buurtwerk, vakbonden, pleeggezinnen, schuldhulpverlening.
Al die organisaties weten goed wat HUN doelstelling is, zij weten goed wat HUN ‘toegevoegde waarde’ is. Vreemd genoeg moet er nog goed gezocht worden welke ‘toegevoegde waarde’ vooral door OBi ondersteund zou worden. Vaak is OBi een nieuwe denkwijze, maar bij dat zoeken kom je bij de kiem voor een OBi-experiment. Het is die reden, die een doelstelling die het OBi-experiment ‘waardevol’ maakt, vooral voor die organisatie. Het nieuwe in de denkwijze van OBi is dat er veel meer door mensen zélf kan worden opgelost dan dat je dat in regels kan aangeven. OBi biedt ondersteuning aan eigen oplossingen, vaak onderschatte kansen.
Als het lukt je binnen een bestaande organisatie een experiment te starten is de beloning dat er een kring mensen is om het uit te voeren.
De ‘toegevoegde waarde’ van een OBi-experiment vind je terug in de vragen die je met het experiment beantwoord wil zien. Zoek daarbij ook naar de financiële opbrengst of besparing.
Tegenstanders van OBi kunnen ook meedoen want een wetenschappelijke benadering biedt de ruimte dat er ook een negatief resultaat uit kan komen.
Nog een tip, als je een beschrijving maakt, zorg dat het binnen één A4-tje past, dan … wordt het gelezen.
De ‘route’ van een voorstel
Iedereen gaat natuurlijk op zijn eigen manier. Ja er zijn binnen organisaties vele ideeën die voorrang willen krijgen, daar is die male molen voor. Succesjes hangen van vele dingen samen. Werk samen en breng samen voorstellen naar voren, van een zonderling neemt men niet gauw wat over. Let scherp op de agenda waar de inlever- en beslis data liggen. Kneed samen aan een voorstel en speur naar eenvoud. Onderstaand voorstel begon midden 2017, groot was het en kon alles onder controle houden. Er zou een coöperatie nodig zijn en alle salaris administratie van de deelnemers overnemen. Nu ligt er een leesbaar voorstel waarin niet alle details zijn geregeld. Want de beleidmakers die het oppakken willen er ook hun draai aan geven. Als ze maar humane wetten en regels maken met minder controles.
Beperking maar haalbaar
Hieronder een voorbeeld van ‘toegevoegde waarde’ in een OBi-experiment, het is een voorstel wat nog besproken wordt. Misschien lukt de uitvoering in het komende jaar.
In de toekomst is er OBi voor er iedereen, maar in veel politieke kringen is dat nog onmogelijk. Er kan geen geld gaan naar hen die al genoeg geld hebben. Daarom is in dit experiment, niet voor basisinkomen gekozen maar om basiszekerheid te gebruiken. Dat is het recht op bestaanszekerheid in de vorm van geld zonder tegenprestatie, als dat geld ontbreekt. Door Michiel van Hasselt het ‘duaal basisinkomen’ genoemd in zijn boekje ‘Democratie doe wel’. Ook Rutger Bregman adviseert dat. Dit voorstel vraagt wel ‘geld te geven zonder tegenprestatie’, alleen dat al is in veel politieke kringen nog een groot obstakel.
Als dit voorstel uitgevoerd wordt is dát een van de stappen vooruit op de route naar OBi voor iedereen.
Voor de oplettende lezers: in onderstaand voorbeeld is het woord basisinkomen niet nodig en in plaats van ‘geen tegenprestatie’ staat er simpel ‘sabbatical’. Taal is geduldig, wij ook.
Een voorstel voor een ‘Experiment voor Werkenden en basiszekerheid’.
De noodzaak
Er is een toenemende werkdruk, burn-out’s en te weinig keus om privé en werk in balans te houden.
Zeer veel mensen mét een baan kunnen die situatie zelf niet goed verbeteren.
Blijkbaar is er, naast de vele goede afspraken rond werk, ruimte nodig voor maatwerk, voor privé en ontwikkeling mét een basiszekerheid. Onzekerheid is een beklemming en dat is niet alleen persoonlijk.
Door zekerheid te bieden komt er meer beweging in de arbeidsmarkt. Beweging is hard nodig, zodat welvaart zich beter verdeeld en de goede ontwikkelingen gevoeld kunnen worden.
Het voorstel
Vandaar dit voorstel voor een groot maatschappelijk experiment. Een experiment waarin basiszekerheid wordt geboden aan werkende mensen. De meeste deelnemers aan dit experiment zullen hun werk voort zetten. Wil een deelnemer daarin zelf verandering, dan is er basiszekerheid. Deze mensen mét een inkomen krijgen dan financiële steun als die verandering hun werk betreft. Die steun is laag, basiszekerheid is nabij het minimum inkomen maar biedt vrijheid. Eigen oplossingen van deelnemers zijn stimulerend en het beste maatwerk voor werk en privé. Elke verandering gaat individueel en in overleg met de werkgever, ook afspraken over de terugkeer. Deelnemers kunnen na de afspraak op een basiszekerheid rekenen. Bij een eventueel nieuw inkomen zal de basiszekerheid weer in stappen afnemen.
Veranderingen kunnen zijn: deeltijdwerk, omscholing, sabbatical, ZZP-er worden e.d.
Het doel
Er bestaan tal van regelingen rond arbeid, burn-out’s, omscholing en sabbatical ’s. Er is dus bereidheid te gemoed te komen in tijd, kosten en er zijn subsidies, maar dat is versnippert. Dit experiment wil de waarde daarvan aantonen en breed inzetbaar maken in alle sectoren van werk. Wat doen werkende mensen, en waarom, als een basiszekerheid wordt geboden? Welke eigen oplossingen worden er gekozen? Zijn er minder burn-out’s? Verandert er iets aan het welbevinden, ook in het gezin? Wat kost basiszekerheid en wat bespaart het de maatschappij?
Maak het betrouwbaar
Om betrouwbare conclusies uit een experiment te halen is het zaak niet tegelijk andere verbeteringen door te voeren. Juist deelnemers met goede- én slechte werkgevers zijn nodig. Het aantal deelnemers, denk aan 2000, moeten een afspiegeling van de werkende mensen vormen. Het moet niet een groep zijn die allemaal plannen heeft om, zaken rond hun werk, te veranderen. Er is een doorloop tijd van zeker 2 jaar nodig. Duidelijk is dat zo’n experiment moet worden opgezet onder leiding van een universiteit en in samenwerking met werkgevers en werknemers wordt uitgevoerd. Het vraagt inspanning en wekt verwachtingen, de opzet moet dus tot betrouwbare resultaten leiden.
Over de kosten
Overheid én werkgevers betalen samen de basiszekerheid voor hen die dat nodig hebben bij de ‘verandering van hun werksituatie’ in de periode van het experiment. Het is te verwachten dat 5 tot 10% van de deelnemers van deze lage steun gebruik zullen maken.
Er is een win-win situatie door meer arbeidsmobiliteit en minder burn-out’s.
Mogelijk is er korting op sociale lasten, vanwege de garanties en minder ziekteverzuim. Opleiding of omscholing betaalt de sector. Opleidingskosten over de sectorgrens heen moet worden geregeld.
Er zijn afspraken nodig voor deelnemers de basiszekerheid krijgen en weer gaan verdienen.
Voor de kosten van onderzoek zelf kan subsidie aangevraagd worden, o.a. bij het instituut-GAK.
Verder zijn er mogelijk uitzonderingen nodig op de bestaande wet- en regelgeving.
Fase 1 advies vragen aan enkele deskundigen die het geheel in een realistische context plaatsen.
Fase 2 een besluit door de gemeentelijke politiek voor het opzetten van het experiment.
Fase 3 de samenwerkende partijen verwerven subsidie en financiële garantie van de overheid.
Hans Lindeijer, maart 2018
Het bericht Leerpunten bij het opzetten van basisinkomen-experimenten. verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.
Op zondag 4 maart 2018 organiseerde het Kernteam Basisinkomen Rivierenland het 
Hulde aan de drie organisatoren Baukelien Franken, Roos Rispens en Jolanda Verburg (vlnr op de foto).
De essentie van het basisinkomen is dat het zonder enig moreel, economisch of maatschappelijk onderscheid wordt toegekend aan iedereen. Iemand die geen zin heeft om ervoor te werken krijgt het dus ook, en dat wekt bij velen de nodige weerzin op.
Denk ook aan Reagan een verhaal nodig had voor zijn harde aanpak, waarbij die ene echte “
In verhouding tot de fraude die door bedrijven wordt gepleegd is uitkeringsfraude een schijntje. Los daarvan geeft het belastingsysteem aan rijken talloze legale mogelijkheden om belasting te ontwijken en ook dat bedrag is een veelvoud van de uitkeringsfraude. In verhouding wordt er wel erg veel aandacht gegeven aan fraude met uitkeringen.
Bovendien, ieder mens heeft het recht op luiheid. We kennen ook onder niet -aso’s heel wat vormen van luiheid in onze samenleving: vakanties, sabbaticals, pensioen, baaldagen, langdurige arbeidsongeschiktheid, renteniers e.d.
