Terugblik manifestatie 18 september 2017

Enkele opmerkingen: ‘qua doelen van de Vereniging was het een goede middag’, qua organisatie, waar het ging om de communicatie naar buiten toe, was het niet geslaagd’. De aanwezigen waren voornamelijk eigen achterban. We hebben geen politici bereikt. De tent was te klein, waardoor nieuwsgierigen niet in de tent kwamen. We hadden toch meer het publiek in moeten gaan. Het was op een maandag ochtend met slecht weer, waardoor zo wie zo al niet veel mensen op straat liepen. Dat we op een gegeven moment naar Dudok vertrokken was ook niet voor iedereen duidelijk. We hebben achteraf gezien de app. bereken het Basisinkomen te snel willen gebruiken, terwijl de app. nog niet klaar was. Samenvattend is het voorstel om volgend jaar de manifestatie op de woensdag ná Prinsjesdag of de vrijdag vóór Prinsjesdag te houden. Liefst in samenwerking met andere clubs en een aansprekende spreker.

BIEN Lissabon

Er waren 350 mensen uit 35 landen. Voor het eerst waren er dit jaar ook politici aanwezig, namelijk uit Portugal en Schotland. Veel mensen uit Azië, weinig uit Afrika. Ook nieuwe afdelingen, namelijk IJsland en Malawi.  Het was een heel inspirerende bijeenkomst. Volgend jaar zal de bijeenkomst in Finland gehouden worden.

Inbreng Basisteams

Genoemd wordt dat het belangrijk is als Basisteams onderling contact onderhouden om gezamenlijk tot betere resultaten te komen. Het zou fijn zijn als meer leden deelnemen aan Basisteams zodat er meer gedaan kan worden. Basisteam Den Haag-Zoetermeer heeft contact met Basisteam Rotterdam en deelt notulen. Er wordt aangegeven dat het kunnen gebruiken van een gratis ruimte fijn zou zijn. Ook wil men graag iets van een kennisbank zodat men weet wat de andere teams doen. Kracht is om activiteiten zo dicht mogelijk bij jezelf te houden, daar zit dan ook de motivatie. Basisteam Eindhoven heeft een kernteam van 3 mensen, verder wel belangstellenden die het volgen maar niet actief worden.  Basisteam Eindhoven wil volgend jaar tijdens de Dutch Design Week graag iets organiseren.  Iemand oppert om per activiteit landelijk mensen te vragen om te helpen, dus op een soort project basis. Basisteam Rotterdam zou graag eigen visitekaartjes krijgen. Ook wordt aangegeven dat het steeds moeilijker wordt om belangstellenden naar bijeenkomsten te halen als je alléén over Basisinkomen gaat praten, want blijkbaar is het begrip Basisinkomen al bekend. Radio Grundeinkommen München heeft 1 uur lang aandacht besteed aan een experiment dat in Leeuwarden van start moet gaan met 1000 mensen.  De gemeentelijke verkiezingen komen er aan. Als de Basisteams de politiek willen beïnvloeden moeten zij dat nog in november 2017 doen, want daarna zijn de politieke programma’s al vastgesteld en worden dan niet meer veranderd. Op de website van de Vereniging is ruimte voor de Basisteams, daar kunnen zij hun activiteiten vermelden en notulen plaatsen. Basisteams hebben ook een eigen Facebookpagina.

Werkplan 2018

Er zijn geen vragen of opmerkingen over het Werkplan 2018. Werkplan goedgekeurd. Vraag van Bestuur aan de jeugdigen in het publiek, wat de Vereniging kan doen om meer jongeren te trekken/aan zich te binden. Voornaamste tip, de website vernieuwen/verbeteren door een goede webdesigner, blijkbaar schrikt onze huidige website jonge mensen af. Te onoverzichtelijk en niet aansprekend. Ook wordt het belang van een goede Facebook pagina genoemd. Facebook is om de Vereniging te vinden en de website is voor de verdieping. Ook wordt voorgesteld om aansluiting te zoeken met Studentenverenigingen om samen iets te organiseren. De mogelijkheid voor studenten om hun scriptie over Basisinkomen op de site van de Vereniging te laten plaatsen is ook nog een tip.

Financiën

Penningmeester Marten Kramer  geeft uitleg. Als leden 2 jaar niet hebben betaald, worden zij als lid uitgeschreven. Er wordt nagedacht over andere vormen van betrokkenheid. Bijvoorbeeld naast leden ook vrienden of belangstellenden. Men kan besluiten om de betalende leden stemrecht te geven en de andere categorieën niet. Begroting goedgekeurd. Om als Vereniging te blijven bestaan en activiteiten te ondernemen is er nu eenmaal geld nodig. Ook wordt als idee geopperd om per te ondernemen activiteit mensen te benaderen om te doneren. Bijvoorbeeld: wij willen een nieuwe website, wilt u ons financieel steunen?

Rondvraag

Betalen via de website gaat nog niet goed. Vrijzinnige Partij met in programma Basisinkomen gaat doorstart maken, willen mensen zich aansluiten? Is het een idee om als Vereniging een soort stemadvies te geven met het oog op de komende gemeenteraadsverkiezingen? Hier wordt verschillend over gedacht.

Het bericht Verslag Algemene Ledenvergadering 29 oktober 2017 verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Joop Böhm schrijft, dat met de invoering van een universeel basisinkomen de overheid de ongelijkheid corrigeert, die is ontstaan, doordat bij de heffing van belastingen geen onderscheid is gemaakt tussen arm en rijk. Om die reden is in de VS een beweging onder miljonairs op gang gekomen, die pleit voor een eerlijker verdeling van de lasten. Wanneer, vraagt Joop zich af, gaan Nederlandse miljonairs eens actie ondernemen tegen deze misstand? (Hebben ze het misschien te druk met het zoeken naar een geschikt belastingparadijs, waar ze helemaal geen belasting meer hoeven te betalen?)

In november 2011 schreven 138 ‘Patriotic Millionaires for Fiscal Strength’ in de Verenigde Staten een brief aan het Congres waarin ze in het landsbelang vroegen om belastingverhoging. Ze vonden het geen pas hebben dat zij – relatief gezien – veel minder belasting hoefden te betalen dan Amerikanen met een laag inkomen.

Heden ten dage zijn de Patriotic Millionaires nog steeds actief. Het nieuwe belastingplan van de regering Trump vindt bij hen geen genade: “The Trump Tax Plan is nothing but a payoff to millionaires and multinational corporations. It is an embarrassment to history, common sense and decency that any elected official continues to perpetuate the total fraud of Trickle Down Economics.”

Ook in ons land betalen miljonairs minder mee aan de belastinginkomsten van de overheid. Het zou goed zijn als ook in Nederland een dergelijke beweging zou opkomen voor een eerlijker samenleving. Het zal pas rechtvaardig zijn wanneer iedereen naar draagkracht aan de samenleving gaat bijdragen!

Kijken we naar het regeerakkoord, dan zien we dat het progressieve tarief voor de inkomstenbelasting voor inkomens beneden 68.000 euro teloor zal gaan. Tevens worden de inkomens daarboven lager belast dan nu het geval is. Bij de overige belastingen (ik denk aan BTW, milieuheffingen en gemeentebelastingen) wordt geen onderscheid gemaakt of men arm is of rijk.

Maar ook bij de overige basiskosten van het bestaan wordt vrijwel geen verschil gemaakt tussen rijk en arm. Zorgkosten, energiekosten, water, openbaar vervoer, parkeertarieven en verkeersboetes, kosten voor paspoort en rijbewijs, enz. Men betaalt evenveel, of men nu arm is of rijk.

Het resultaat daarvan is dat arme mensen relatief zwaarder worden belast dan hun rijke landgenoten. Dat veroorzaakt grote welvaartsverschillen binnen de bevolking. Dat is niet eerlijk en bovendien funest voor onze samenleving. Het belet mensen om op gelijke voet met elkaar om te gaan, maar het knaagt ook aan de koopkracht van de minder bedeelden. Dat schaadt de economie.

De oplossing ligt voor de hand en is simpel en eerlijk. Door het betalen van gelijke bedragen aan arm en rijk kan de overheid de ontstane ongelijkheid corrigeren. Doordat iedereen hetzelfde bedrag ontvangt blijven de verschillen in geld gelijk, maar relatief gezien worden de verschillen wel kleiner. En daar gaat het om.

Het gaat simpelweg om het invoeren van het Universeel Basisinkomen (UBI). Met een UBI – de betaling van gelijke bedragen aan arm en rijk – corrigeert de overheid de ongelijkheid, die is ontstaan doordat bij de heffing geen onderscheid is gemaakt naar draagkracht. Of men nu arm was of rijk, dat maakte geen verschil!

Amersfoort, 21-11-2017
Joop Böhm.

Het bericht Universeel basisinkomen corrigeert ongelijkheid verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Als het basisinkomen ingevoerd zou zijn, gaan mensen werken aan wat zij belangrijk vinden voor hun welzijn, hun welvaart en hun welbevinden. Een dergelijke mate van individualiteit en toerekeningsvatbaarheid is te hoog gegrepen voor ons huidige Nederlandse samenleving. Het duurt dus nog even voordat het basisinkomen er komt.

Het Onvoorwaardelijk Basisinkomen (OBi) is geen onbekende term meer in het dagelijkse bestaan van menig Nederlander. Onderzoeken zijn gedaan en de percentages verschillen. Flink. Het hoogste percentage Nederlanders dat voor invoering van het OBi is, 71%, is van het onderzoeksbureau van Maurice de Hond. Kat in het bakkie zou je zeggen.
Toch is het OBi alleen door nieuwe partijen als campagnepunt genoemd. De gevestigde partijen noemde schoorvoetend iets over experimenteren met regelarme bijstand of slechts iets over onderzoeken. Vanzelfsprekend heeft geen van deze nieuwe partijen het gered waar het gaat om het overschrijden van de kiesdrempel. Vanzelfsprekend, maar dat is stof voor een ander artikel. Nu gaat het over het invoeren van het OBi.
Wat Nederland nooit zal gaan doen. Waarschijnlijk.

Waarom Nederland geen OBi introduceert?
Om daar helderheid over te krijgen zal ik wat zaken aanhalen, benoemen die uit ons gezamenlijk denken en doen naar boven komen drijven. Dat denken en doen is de Nederlandse maatschappijvisie. Naar boven komen drijven zoals de Complexiteitsleer, de vervlochtenheidsleer dat bedoelt. De Complexiteitsleer veronderstelt dat alle individuen in de groep op zich allemaal hun eigen ding doen. Om hun eigen beweegredenen. Regie van bovenaf ontbreekt. Toch doen ze gezamenlijk iets wat ook weer te herkennen is. Zoals de zwermen vogels. De individuele vogel is gewoon een vogel. Gaan ze samen vliegen dan krijg je zo’n zwerm. Die zwerm kun je zien. Die zwerm heeft een vorm. Een constant veranderende vorm. De handelingen die Nederlanders ondernemen, doen, vanuit hun persoonlijke maatschappijvisie vormen ook zo’n ‘zwerm’. Daar kun je naar kijken, iets van vinden. Wat ik in dit artikel ga doen. Waar jij het ook voor leest.

Om te weten welk OBi ik bedoel, zal ik dat eerst specificeren. Dat is nodig geworden omdat de term verwatering heeft ondergaan. Ernstige volgens sommigen, maar dat even terzijde. Het OBi dat ik bedoel wordt gedefinieerd door de volgende 4 termen, begrippen:

• onvoorwaardelijk
• universeel
• persoonlijk
• hoog genoeg

Het vierde criterium is een omgevingsverbonden criterium. Het doet het OBi meebewegen met de maatschappij waarin het wordt ingevoerd. In Nederland zou een OBi ten minste € 1.500,– netto dienen te bedragen om boven de sociale armoede grens te blijven. Dat is echter een bedrag wat gerelateerd is aan het huidige economische denken en doen.
Wat totaal gaat veranderen na invoering van het OBi. Aangezien de invoering van het OBi in een Nederland zal zijn met een totaal andere, gezamenlijk gedragen maatschappijvisie dan nu.

Wat is dan de Nederlandse maatschappijvisie van nu?
Het Nederland van Nu gelooft nog voluit in het Feodalisme. Vanuit hun historie kunnen Nederlanders nauwelijks anders. De Calvinistische wortels gaan diep. Ingaan tegen het Gezag dat over Nederlanders is gesteld, is religieus verwerpelijk. Voor Protestanten en Rooms-Katholieken. Waar de Rooms-Katholieken meneer Pastoor zonder meer de Vertegenwoordiger Gods noemen, zijn de Protestanten wat terughoudender over hun dominee. Waardoor het woord van de Dominee zo mogelijk nog grotere invloed heeft. Met name de Protestantse invloed heeft in ons algemene denken geworteld dat “de mens uit en in Kwaad geboren is en slechts tot Kwaad in staat is!” Vandaar onze voorliefde voor regels. Ad absurdum. Controle boven alles om het Kwaad in toom te houden.
Daarom het groot worden van de “werkhuizen”. Arme, baanloze mensen werden daar aan het werk gezet want “wie werkt, zal eten” en “werken in het zweet des aanschijns”. Maar ook de ‘bazen’ wisten zich bekeken en veroordeeld. Het telkens al het verdiende geld weer investeren is een iets wat Nederlanders is ingestampt. Want woekeren met talenten werd door de Heer uw God geëist. De Heer uw God had ook gezegd dat zwarten geen mensen waren. Tot aan 1814, begin 19-de(!) eeuw verhandelde Nederlanders deze ‘werkdieren’ onder een ruime interpretatie van de kleur zwart. Pas in 1863 werd slavernij verboden. In de VS bestaat de segregatie tot op de dag van vandaag aan de oppervlakte van het dagelijks handelen. Hier in Nederland is het meer in het geniep, onder de oppervlakte van het dagelijks handelen. Al is dat voor de populistiche sprekers geenszins het geval. In Nederland zijn die zo wijs om het over geografische afkomst en religie te hebben. Want Protestantisme heeft ons iets gegeven dat nodig was om met elkaar Nederlander te kunnen zijn: een diep geworteld verlangen naar vrijheid van meningsuiting en geloofsvrijheid. Want Nederland is een land van Protestants Schisma bij uitstek.

In de topjaren hadden we in Nederland meer dan 100 Protestantse denominaties en zelfs binnen de Rooms-Katholieke kerk schisma’s. In elk geval met Rome. In die tijd was ook het Communisme en Socialisme bovengronds. In de arme streken zoals Drenthe en Groningen waren Communistische en Socialistische bolwerken zoals dat afkeurend genoemd werd. Afkeurend want antireligieus van oorsprong. Socialisme was ook afkeurenswaardig maar minder want dat ging over zorg voor elkaar. Waardoor de religieuze afkeuring met het rentmeesterschap conflicteerde. De Communisten brachten het recht van iedere mens op welvarend leven, samen staan we sterk. Wat het Socialisme ook vond maar anders, minder uitgesproken. De Communistische en Socialistische invloeden danwel verhalen vloeide samen met de diaconale opdracht van Jezus, Zoon van God die de Christenen hadden: “Wat gij aan de minste mijner doet, doet gij aan Mij!”
De gecombineerde invloed deed Marga Klompé een wetsvoorstel doen waardoor mensen uit de sociaal beschamende omstandigheden van baanloosheid konden blijven. Gedeeltelijk. De Wet op de Bijstand. Maar ook Willem Drees de Algemene Ouderdomswet deed voorstellen. Wetten waarvan men het redelijk vond om in te voeren. Wetten die het tot op heden overleeft hebben. Al zijn ze volledig aan de moderne tijd aangepast. Wanneer je nu in Nederland van de Bijstand leeft, leef je onder de sociaal economische armoedegrens. Wordt je als gratis arbeider ingezet. Nederland was het eerste land om op grote schaal te seculariseren. Mensen verruilde hun religie voor een andere levensvisie. Mensen voeren wel en bomen groeide tot in de hemel. Grote financiële crisissen waren dan ook direct het gevolg. 70-tiger jaren vorige eeuw. Eind 80-tiger jaren, 90-jarig tot en met de beste tot nu toe, 2008. Een crisis die als enige tot nu toe bijna het 10-jarig jubileum heeft weten te halen. Een crisis waar van recent wordt beweerd dat we daar als land eindelijk, een beetje uitkomen. Maar alleen de kapitaalbezittenden kunnen dat aantonen. Hun kapitalen groeide door alle stimuleringsmaatregelen tussen de 30 en 40% per jaar. De beurzen, de aandelenhandelaars, de banken, zij floreren.
Wat ook floreert is het percentage mensen dat in (stille) armoede leeft. Van 1 op de 10 vorige eeuw naar 1 op de 7 of 5. Want om financiële redenen veranderen we steeds de regels wie arm is. Want alles moet door de nauwe poort van de financieel haalbare, het financieel verantwoordde Hemel.  De nieuwe, algemeen aanvaarde en aangehangen levensvisie. Geen religie meer want de nieuwe God, Geld, is iets wat door mensen geschapen is. Voor onze nieuwe God gaan wij door het Vuur. Want de toegang tot de Hemel blijft een ‘oog van de naald’. Wij accepteren de ene na de andere bezuiniging. Bezuinigingen op onze zorg, ouderenzorg, onderwijs, milieu, ons inkomen, op alles wat ons levensonderhoud uitmaakt. Allemaal zodat het met de Economie weer goed kan gaan. Mensen zijn daaraan nog altijd ondergeschikt, lijfeigene van het Geld. Precies hier is het Onvoorwaardelijk Basisinkomen vanuit haar grondbeginselen mee in conflict.

Het OBi zoals ik het bedoel wordt om slechts één reden verstrekt: mensen hebben daar recht op. Mensen hebben recht op alle benodigde middelen voor levensonderhoud om de simpele reden dat zij bestaan, geboren zijn. Dat recht is een dodelijk gif voor onze huidige status quo, onze huidige maatschappijvisie. Het OBi maakt mensen onmanipuleerbaar, het maakt mensen vrij. Het OBi beschermt mensen in hun kwetsbaarheid van hun mens-zijn. De kwetsbaarheid van een levensonderhoud moeten vergaren om te kunnen blijven leven. Het OBi ontkoppelt inkomen van banen van inkomensverstrekkers. Inkomensverstrekkers die dan het Gezag vormen dat over mensen gesteld zou zijn. In de OBi maatschappij zijn mensen ontkoppelt van werkgevers. Wat een volstrekt verkeerde benaming is want het zijn alleen maar inkomensverstrekkers. Maar dat terzijde.
Vanuit de maatschappijvisie waarin het OBi de maatschappelijke grondslag van levensonderhoud is, zijn mensen vrij, gelijk en baseert de interactie tussen mensen zich op broederschap. Met elkaar brengen voor elkaar ons levensonderhoud op.
Dat gaat nergens over geld. Mocht geld al aan de orde zijn, dan zal het waardevast geld zijn. Waardevast geld is een monetaire rekeneenheid die altijd dezelfde waarde houdt. Iets wordt alleen maar duurder omdat iets minder beschikbaar is. Een OBi maatschappij kan niks met een geldeenheid die manipuleerbaar is zoals forfaitair geld als de Euro of de US Dollar. Een monetaire rekeneenheid waarin alles duurder wordt doordat het geld door ongelimiteerd aanmaken van nieuw geld het geld steeds minder waard wordt. Helemaal als die manipuleerbaarheid, het aanmaken van nieuw geld, ook nog eens eenzijdig is, aan de kant van de ‘uitgevers’ van het geld.
De OBi maatschappij kan ook niks met verspilling. Iets waar onze huidige economie op gebaseerd is. Verspilling van hun tijd aan onzinbanen gaan mensen achterwege laten.
Of mensonterende werkomstandigheden of zelfs maar onplezierige werkomstandigheden.

Mensen gaan werken aan wat zij belangrijk vinden voor hun welzijn, hun welvaart en hun welbevinden.
Een dergelijke mate van individualiteit en toerekeningsvatbaarheid is te hoog gegrepen voor ons huidige Nederlandse Feodalistische Forfaitair Monetariserende Kapitalistisch Corporatistisch Economistische maatschappijvisie.
Voorlopig.

Geert-Jan van der Wolff, november 2017

Het bericht Waarom Nederland geen onvoorwaardelijk basisinkomen introduceert – voorlopig verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Telders Talks | Jip Stam en Fleur de Beaufort (beiden verbonden aan de Telders Stichting) in gesprek met Sjir Hoeijmakers over de voor- en nadelen van een basisinkomen gezien vanuit een liberaal perspectief.

De TeldersStichting (officieel: prof.mr. B.M. Teldersstichting) is het wetenschappelijk bureau ten behoeve van het liberalisme en de VVD.

Geplaatst: 21 november 2017

Het bericht Sjir Hoeijmakers in gesprek met de Telders Stichting over een basisinkomen verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Het idee van een basisinkomen intrigeert me al tijden. Dit komt óók omdat ik me stoor  aan de vele verschillende regelingen, die we nu nog hebben om inkomens te garanderen. En me erger aan de janboel aan toeslagen, om te verhullen dat de inkomens te laag zijn. Boete systemen met kortingen of boetes als je de regels niet goed begrijpt of weet, maken het nog erger. Ik kan me mateloos aan dat laatste ergeren, want daardoor raken mensen nog in schuldenproblemen ook.
Dus alleen daarom al ben ik vóór een basisinkomen (BI).

Uitvreters
Er zijn ook wel momenten waarop ik denk: ben ik toch niet tegen het BI? Als ik dan van die uitvreters rond zie lopen…
Maar dan bedenk ik me dat je meer uitvoerders dan uitvreters rond ziet lopen, dat de meesten keihard werken om rond te komen. En dat je niet kunt zien of iemand door omstandigheden gedwongen niks uitvreet, of vrijwillig.
En in het algemeen blijkt bij tests dat een basisinkomen mensen niet stimuleert om niets te doen, maar om juist wél wat te doen. Misschien hebben we dat idee van niks meer doen gekregen bij  de invoering van de AOW? Mensen móesten toen stoppen met werken op de datum waarop je AOW inging.  Immers, je had nu toch AOW?

Basisinkomen voor ouderen al lang geaccepteerd
Die AOW bracht mij op een idee.
A. Je kunt wel mopperen over betaalbaarheid, maar toen had men wel het lef om:
B. een basisinkomen in te voeren, helaas alleen voor senioren.

We hebben dus al een basisinkomen vanaf de pensioendatum. Maar  dankzij de goede gezondheid zag je mensen na hun 65e soms in andere banen door gaan. Of vaak als vrijwilliger. Toen we de VUT nog hadden, zag je dit nog veel sterker. Afschaffing van de VUT en de verhoging van de AOW leeftijd blijken nu de doodsteek te zijn voor vrijwilligerswerk …

Voor ouderen is er dus al een BI. Waarom zou zoiets dan niet voor iedereen kunnen gelden? “Jaaa, maar dat kost nog meer geld. Meer geld dan we aan uitkeringen en toeslagen opbrengen”.

Herinvoering Omzetbelasting
Maar is dat wel zo? Laten we eens kijken naar de bestaande belastingen en uitkeringen.

Sinds 1969 betalen we BTW. Dit is een ‘eindheffing’ die geheel door de consument wordt betaald. Voor 1969 hadden de Omzetbelasting (OB). Die werd geheven bij de producenten, de ondernemers.
Voor de consument kwam vervanging van de OB door BTW in 1969 het  in principe op hetzelfde neer. De netto kosten van de producten werden voor de consumenten lager, en tegelijk betaalden ze daarover in de vorm van BTW meer belasting. Maar voor de bedrijven was dit positief. Hun bedrijfslasten per eenheid product werden lager. Maar lang niet altijd verlaagden zij de prijzen van hun producten met hetzelfde bedrag. De consument moest dus (eigenlijk) een hoger inkomen hebben. Dus moesten de lonen (eigenlijk) omhoog, en werd de factor arbeid voor het bedrijf duurder. Dit vormde een extra stimulans voor automatisering. Die trend ging door, en dat zie je nu in het ultieme zich uiten: mensen en hun arbeid worden vervangen door mechanisering / automatisering / robotisering. Waardoor er nu een neerwaartse trend is op het loon…

Laten we wel zijn, al  die smerige rotkarweitjes die kun je door machines laten doen – daar hebben we geen problemen mee.

Maar je ziet dat door automatisering lonen onder druk komen te staan. Over omzet uit kapitaal wordt na afschaffing van de OB bij de ondernemer immers nauwelijks nog belasting geheven. Aan de andere kant is bij de werknemers weliswaar het aantal uren dat men moet werken minder geworden, van 60 naar 40. Maar we hebben tegenwoordig 2 inkomens nodig om rond te komen….

En de winsten op kapitaal nemen toe.
Kijk eens naar een gemiddeld bedrijfje. Winkel met 5 mensen personeel en een eigenaar. Bijvoorbeeld: 2 ton aan loon en 1 ton aan loonbelasting en andere belastingen. Kun je daarvan 1 persoon weg-automatiseren dan kost je dat misschien 40.000 per jaar, maar ’t levert ook 40.000 minder loonkosten op. Maar ook 20.000 minder aan belastingen en premies. Dus zie je hier een reden waarom bedrijven automatiseren. Dat kun je eerlijker verdelen.

Hoe maak je het basisinkomen betaalbaar?

Je voert 1 vast percentage belasting over de omzet.
Dit noemen we ook net als vroeger weer Omzetbelasting (OB). De OB wordt weer aan de bron geheven, dus bij de producent, de ondernemer. Per saldo draagt de ondernemer aan OB dan gemiddeld even veel af als nu aan (een deel van het ) loon plus inhoudingen loonbelasting en premies plus werkgeversbijdragen.

• In principe is dit macro gezien (voor het land dus) budget neutraal. Globaal betaalt men niet meer dan anders. Micro (per bedrijf) kan dit anders uitpakken:
• Kapitaalintensieve bedrijven gaan weer naar verhouding bijdragen aan de collectieve lasten. Nu betalen bedrijven met relatief weinig personeel relatief weinig mee aan de collectieve lasten. De heffingen gaan immers nu nog boven op de loonkosten. OB wordt daarentegen geheven over de omzet – ook al wordt deze grotendeels door machines of robots tot stand gebracht.
• Omdat de heffingsopbrengst macro gelijk blijft, gaan arbeidsintensieve bedrijven minder collectieve lasten betalen.
• De OB mag niet verrekenbaar zijn zoals BTW. De OB wordt geheven over de volle omzet van de onderneming.

Heel snel even: Door die OB op bijvoorbeeld 25% te stellen, wordt arbeidsintensief per saldo 25% goedkoper, en kapitaalintensief 25% duurder. En zo betalen alle bedrijven mee.
(Misschien wordt repareren dan weer voordeliger dan weggooien?)

De opbrengsten van de OB worden ingezet voor de financiering van een BI voor iedereen.

Stappen die we moeten nemen:

1. Iedere volwassene krijgt een basisinkomen
   Iedere volwassene krijgt een eigen basinkomen Voor ’t gemak ga ik uit van het aantal mensen ouder dan 20 jaar, ik heb geen cijfers van 18+.
   Dan praat je over 14 miljoen inwoners (1), dus 18+ = 15 miljoen?.
2. Dat basisinkomen moet voldoende zijn.
   Voldoende om de modale huur/hypotheeklast + zorgverzekering + boodschappen te kunnen betalen. Ik schat dit op € 1.500 per maand, en als je dat wat afrondt, op € 20.000 per jaar.
3. Bedrijven krijgen een voordeel:
   Doordat er nu een basisinkomen is, hoef je als bedrijf dát niet meer als salaris uit te keren. De lasten gaan gigantisch omlaag.
   De lasten gaan zelfs met nog eens 50% omlaag:

4. Ieder voordeel heeft ….
   Bedrijven gaan een vast percentage OB betalen.

Voordelen:

Als belangrijkste voordeel:
Iedereen profiteert hiervan.

Werkgeverslasten blijven gemiddeld gelijk
Doordat iedereen een basisinkomen heeft, kun je als werkgever bij de salariëring daar rekening mee houden, en hoef je alleen nog dat salaris uit te betalen, wat er meer dan het BI wordt verdiend. Je voert een BI franchise in voor de werkgevers.
Per saldo blijven de lasten hetzelfde.

Uitvoeringskosten gaan omlaag.
Voor de overheid gaan de uitvoeringskosten drastisch omlaag. Geen geneuzel in welk potje je past, geen administratieve rompslomp daarover.

Toeslagen.
We hebben nu een dusdanig ingewikkeld systeem van kortingen en toeslagen, dat de leek (de inwoner) er niks meer van snapt. Maar wel zich vaak te kort doet door zaken niet te regelen, of beboet wordt door ’t verkeerd te regelen.

Met toeslagen kun je nog steeds inkomensvallen (van een hoog vast inkomen) naar een laag inkomen opvangen. Maar je kunt een flinke basis voor iedereen nu verzorgen, ook voor:

Zelfstandigen.
Lang niet iedere zelfstandige lukt het om rond te komen, laat staan om nog wat te regelen voor pensioen en arbeidsongeschiktheid; 60% heeft nagenoeg niks geregeld. Met een BI ben je van de zorgen af: je hebt inkomen tijdens de start, inkomen als ’t eens minder gaat, en inkomen als je ziek of erger bent, en als het BI hoger ligt dan de huidige AOW, ook een pensioeninkomen.

Studenten.
Geen gedoe meer over een beurs of lening. Je kunt gewoon rondkomen.

Andere (belasting-)gevolgen.
Je kunt de incasso van de loonbelasting grotendeels afschaffen. Dat zal vast betekenen dat meer mensen zelf belastingaangifte moeten doen. Over het loon dat de werknemer ontvangt boven het BI wordt immers geen loonbelasting meer geheven. Daar zal de werknemer zelf inkomstenbelasting over moeten gaan afdragen. Dat is in ieder geval tijdelijk extra werk voor belastingconsulenten. Maar met de trend naar ZZP en Flex komen er  toch al steeds meer mensen in aanmerking voor aangifte. Wel wordt in de belasting­schijven het BI als heffingsvrije voet gezet, dan hebben er minder mensen last van.
Pluspunt voor werkgevers = ook lagere uitvoeringslasten
Oh, en postbusfirma’s zijn opeens héél interessant voor ons land …

Leuk: Is het niet toevallig dat de Europese Commissie ook OB i.p.v. winstbelasting wil invoeren?

Waar ik voor pleit: de invoering van OB en tegelijk het afschaffen van die 1000 potjes zorgt voor betaalbaarheid , en het daardoor verdwijnen van die 100.000den boetes en dus het schuldencircuit, ik zou bijna willen zeggen ”zorgt voor zorgeloosheid”.
Het gesprek kan dus gaan over de wil en het lef om een BI in te voeren..

Begroting

Laten we eens rekenen: Puzzelaars …. Ga je gang, ook ik heb een  berekening, ’t kan véél gedetailleerder, maar reken vanuit het basisidee: BI via OB.

 Kortom:

1. Schaf de LB af, verhoog de basis heffingskorting naar het niveau van het BI. Bruto = netto.
2. Basisinkomen is persoonlijk. Geen onderscheid naar huishouding, baan, ziekte.
3. Pas een franchise toe in de werknemersverzekering ter hoogte van het BI.
4. Schaf de werkgeversbijdragen werknemersverzekeringen af.
5. Hef een vast percentage OB die níet verrekenbaar is.
6. Voer gelijktijdig het basisinkomen in. Werkgevers betalen door invoering van de BI franchise alleen nog maar het loon boven het BI.

 Ane Duijff, Heerhugowaard, november 2017

Cijfers:

• CBS Kerncijfers bevolking http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?PA=37296ned&D1=a&D2=0,10,20,30,40,50,60,(l-1),l&HDR=G1&STB=T
• CBS (cijfers 2013/2014): Overheid, sociale uitkeringen http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=81243NED
• CBS Arbeidsdeelname http://statline.cbs.nl/Statweb/publication/?DM=SLNL&PA=82309ned&D1=3-18&D2=0&D3=0&D4=0&D5=60-63,65-68,70-71&VW=T

Het bericht Basisinkomen is betaalbaar – Met slimme systeemwijziging kost Basisinkomen niks extra verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Dit is de zevende aflevering van de feuilleton Brieven aan een Paralleluniversum van de Duitse schrijfster Petra Keup. De eerste verscheen op 8 oktober 2017. Sindsdien publiceer ik iedere zondagochtend een hoofdstuk van deze roman. De brieven zijn geschreven door Maximiliane Wonder-Licht, een ‘klant’, en gericht aan Valentin Graumann, de directeur van een instantie, die ‘Hartz-IV’, zeg maar de Duitse sociale bijstand, uitkeert.

Betreft: “O wee!”
– en omdat de mens een mens is …^[1]

Zeer geachte heer Graumann,

Mijn dochter heeft nog steeds nachtmerries.

Faust I, first edition, 1808

Daaraan kunt u weer zien, hoe lang en diep dat doorwerkt, als iemand een ander pardoes zijn woning betwist, zich zonder waarschuwing in gevoelige financiële afspraken tussen vaders en dochters mengt, en haar bestaanszekerheid op losse schroeven komt te staan. Dat trekt de grond onder de voeten van een jong mens weg.

Hoewel zij nog erg jong is, kan zij Goethe’s Faust al zeer waarderen. Zij begrijpt natuurlijk nog niet echt, hoe troostrijk de woorden van Mefistofeles zijn: “[Ik ben] een deel van de kracht die steeds het slechte wil, maar zorgt voor het goede.” Inderdaad, ze kan hiermee dus vandaag haar eerste levenservaringen opdoen. In de volksmond zegt men graag: “Er is niets zo slecht, of het is ook wel ergens goed voor!”^[2]

En dat geldt ook voor u, want het betekent, dat als u, en daarmee bedoel ik niet u persoonlijk, maar u als hoofd van deze ARGE-dienst, mij, respectievelijk ons, niet zo’n waanzinnige stress berokkend had, dan had u niet voor mijn dochter een schoolreis naar Riga hoeven te betalen en ook niet de schoolbenodigdheden voor het komende schooljaar. Dan zouden we immers nooit geweten hebben, dat we ook daarvoor aanvragen kunnen indienen. Tenslotte leest iemand zoals ik geen wetten, tenzij hij daartoe uitdrukkelijk wordt gedwongen. Dus, heel veel dank daarvoor, niet alleen van mij, maar ook van mijn dochter.

Maar zoals u misschien al opgevallen is, gaat het in al deze woordenwisselingen niet in de eerste plaats om geld. Ik zou het zo willen zeggen. In een maatschappij gaat het erom wetten te maken, die het leven dienen, en het belangrijkste is dan ook om die wetten vervolgens zo te vertalen, dat zij echt werken voor het leven. Om een lang verhaal kort te maken: niet wij mensen moeten het geld dienen, maar het geld moet ons dienen.

Dus stop gewoon met die verregaande controledrift, dat toezicht, dat wantrouwen, het ongebreideld verzamelen van gegevens, van valse informatie, houd op met die kwaadsprekerij en ga aan de slag met een onvoorwaardelijk basisinkomen voor iedereen. Wat denkt u, wat zou dat niet aan creatief talent in onze aardappelrepubliek vrijmaken, hoeveel ergernis, hoeveel moeite en hoeveel kosten zou men zich aan alle kanten kunnen besparen.

Goed, zover zijn wij hier nog niet. In aardappelrepublieken zijn mensen bang voor hun creativiteit en vrijheid. Sommigen zouden zich wellicht vervelen, omdat zij geen aanvragen meer hoefden in te vullen of deze niet meer hoefden te verwerken of omdat zij niet meer uren konden doorbrengen met niksen bij uw Dienst. Wat echter het ergste zou zijn: Niemand zou meer een reden hebben om te klagen en dit privilege laten mensen zich natuurlijk niet graag afpakken.

Trouwens, op het voorhoofd van concernmanagers zou gewoonweg het klamme zweet uitbreken. Uw menselijk kapitaal zou veel moeilijker te sturen zijn, omdat iemand in het ongunstigste geval alleen zijn baan zou verliezen, maar niet meer zijn menselijke waardigheid.
Ja, en wie met weinig geld kan rondkomen, kan de geglobaliseerde bedrijven gemakkelijk een dikke middelvinger laten zien en ander belangrijk werk in onze samenleving doen. Hij kan zijn kinderen zelf opvoeden, artistiek bezig zijn, zijn medemensen helpen en alleen zinvolle dingen doen, die anders niemand doet, omdat ze niet genoeg winst opleveren. Boven alles echter, zou hij het uit vrije wil kunnen doen.

Nu, tot het dan eenmaal zo ver zal zijn, verwacht ik wel van u en uw medewerkers, dat u binnen het kader van uw richtlijnen en manoeuvreerruimte in het welzijn van mensen handelt. Daar speelt, zoals u weet, de communicatie en de woordkeuze een beslissende rol bij. De mensen die naar uw kantoor komen, zijn noch hulpbehoeftigen noch klanten, maar mensen zoals u, zoals elk van uw medewerkers, alleen met andere talenten, interesses, voorkeuren, lotsbestemmingen.

Helaas door deze samenleving, deze aardappelrepubliek, doelgericht en toch ook weer toevallig uitgekozen en op het dode spoor van uw ARGE Job Centers gezet. Uw taak zou het eigenlijk zijn om al deze mensen, en nog veel meer, eerlijk te dienen. U zou iedereen, die naar u toekomt, welwillend kunnen adviseren, u zou hen de wetgeving kunnen uitleggen, zodat zij niet direct bang hoeven te zijn voor kortingen op de uitkering, alleen maar omdat hun gezinssituatie en arbeidsomstandigheden of hun relatie met de huisbaas, niet passen in de aanvraagformulieren. Het beste is echter om helemaal niet zo veel uit te leggen en de mensen eenvoudig en vrijwillig alles te geven wat hen toekomt.

Dan kunt u ook de voetstappen van deze ARGE-dienst van de vloer verwijderen, die de mensen, die bij u hun uitkering willen aanvragen, blijkbaar de weg moeten wijzen. Mensen moeten niet met gebogen hoofd, maar met opgeheven hoofd naar u toe kunnen komen, tenslotte zijn het mensen. Dus, wat dacht u van wegwijzers op ooghoogte? Soms zijn het zelfs helemaal niet de wetten, maar de houding waarmee ze uitgevoerd en verdedigd worden, dat alles zo lastig en uiteindelijk ook weinig succesvol maakt.

Weet u eigenlijk wel dat we alle stress, die we met elkaar hebben, ons hadden kunnen besparen, vooral het voor mij ergerniswekkende onderdeel wat betreft uw fictieve berekening van mijn neveninkomsten? Ik had u maar één keer heel kort hoeven beliegen! Ik had u gewoon moeten vertellen, dat mijn bijverdiensten onherroepelijk gestopt waren. Even later had ik je dan alleen schriftelijk meegedeeld, dat ik geheel onverwacht een gelegenheid had gevonden om enigszins aan de zijlijn van mijn beroep zelfstandig bezig te kunnen zijn. Het zou zelfs geen misbruik van uitkeringen zijn geweest. U zou op deze manier uiteindelijk net zo veel of zo weinig aan mij moeten betalen, als nu met al dat theater. Achteraf is men altijd slimmer.

Het is opmerkelijk dat een autoriteit, die vermoedelijk zo verzot is op de waarheid, alles dubbel en in drievoud controleert, die burger dan toch tot leugens aanzet. Gewoon dom, dat ik gewoon niet goed ben in liegen. Ik stel me altijd voor, dat iedereen snel op mijn gezicht kan lezen dat ik willens en wetens sta te liegen. Daarom zou ik ook nooit een goede politicus zijn. En daarmee is al weer een mogelijke carrièrekans voor mij verkeken. Welnu, moet ik misschien een cursus acteren bij u aanvragen? Uit voorzorg voor de volgende keer, zal ik maar zeggen.

Hierbij groet ik u weer,
Maximiliane Wonder-Licht

PS:
Nog een aanrader voor u en uw collega’s: Michael Ehnert, “Mein Leven“.
Op een intelligente, liefdevolle en vrolijke wijze vertelt Michael Ehnert op zijn cd, hoe wij toch allemaal “Domme mensen uit angst” zijn en dat het veel slimmer is, zich, in plaats van altijd weer om de vijand, zich eens om de kat van de vijand te bekommeren.^[3]

PS 2:
Iets om te overdenken: Schurken op televisie hebben heel vaak een kat op de arm, waar niemand ooit echt naar omkijkt. Of hebt u wel eens gezien, dat de schurk de kattenbak schoonmaakt?

Een overzicht van alle gepubliceerde hoofdstukken is hier te vinden.
Vertaling: Florie Barnhoorn

Wordt vervolgd op zondag 26 november 2017

^{1. Het ‘Eenheidsfrontlied’, “Und weil der Mensch ein Mensch ist …”, is één van de bekendste liederen van de Duitse arbeidersbeweging. De tekst is van Bertolt Brecht, de muziek van Hanns Eisler. Het lied werd vooral bekend door de interpretatie van Ernst Busch.}

Eerste couplet:
Und weil der Mensch ein Mensch ist,
drum braucht er was zum Essen, bitte sehr!
Es macht ihn ein Geschwätz nicht satt,
das schafft kein Essen her.

Refrein:
Drum links, zwei, drei! Drum links, zwei, drei!
Wo dein Platz, Genosse ist!
Reih dich ein, in die Arbeitereinheitsfront,
weil du auch ein Arbeiter bist.

(Meer coupletten zijn te vinden op https://www.marxists.org/subject/art/music/lyrics/de/die-einheitsfront.htm)

Gezongen Eenheidsfrontlied: https://www.youtube.com/watch?v=U0ihz0ryFRA

^{2. Hier wordt het citaat besproken (Duits); hier een link naar hoofdstuk 6 uit de Faust: Eine Tragödie van Johann Wolfgang von Goethe, waar het citaat in voorkomt (met links naar andere hoofdstukken).}

^{3. Michael Ehnert (*Hamburg, 1967) is cabaretier, schrijver, toneelspeler en regisseur. Op YouTube is een uitvoering van Mein Leben te vinden.}

Het bericht Brieven aan een Paralleluniversum 7. Oh wee, een mens is een mens verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Een basisinkomen is een goed idee vinden veel mensen, maar het is onbetaalbaar zeggen profesoren, journalisten en politici. Maar is dat wel zo?
Met deze rekentool kan iedereen nagaan wat de kosten zijn voor het basisinkomen. Dat valt best mee.

Neem een laag basisinkomen van 400 € per maand voor iedereen in Nederland. Door het wegvallen van een deel van de sociale zekerheid en vermindering van belastingvoordelen van betaald werkenden ( zij krijgen immers ook dit basisinkomen) is het makkelijk te financieren. Premier Rutte heeft gelijk toen hij in september 2016 in een debat met Marianne Thieme ( PvdD) zei, zo’n laag basisinkomen is wel te financieren is, maar dan wordt het nog ingewikkelder. 400 € voor iedereen is wel een beter plan dan de belastingverlaging die het kabinet Rutte III wil doorvoeren. Kunnen we ook meteen de effecten zien van een beperkt basisinkomen.

Laten we dan een hoog basisinkomen nemen van 1.400 €. Dat is te financieren, maar vergt wel dat zowel de inkomensbelasting als indirecte belastingen ( onder andere de BTW) omhoog gaan.

Het meest genoemde bedrag is 1.000 € per maand. Dat kan gefinancierd worden door iedereen ( behalve de top inkomens) 50 % belasting te laten betalen. Dat lijkt veel, maar vergeet niet dat iedereen een basisinkomen krijgt. De minimumloner gaat bijna 200 € per maand vooruit. Pas als je meer dan 2.000 € bruto verdient ga je netto belasting betalen. Immers 1.000 € inkomensbelasting vallen weg tegen 1.000 € basisinkomen.
Wel blijft de armoedeval voor een deel bestaan. Nu is het zo dat een eenverdiener in een huurhuis met twee kinderen met een laag inkomen volkomen klem zit. Als hij of zij een andere baan vindt en van 20.000 € naar 31.000 € bruto gaat, blijft daar netto slechts 500 € per jaar van over. 96 % belasting! Dat komt door het wegvallen van huurtoeslag, zorgtoeslag en kindgebonden budget.

Als je daar een einde aan wilt maken kies je voor de variant 650 € basisinkomen voor 18 plus, 300 € voor 18 min en een woontoeslag van 600 € per huishouden. Net als bij de AOW (= het basisinkomen voor ouderen) maakt het uit of je alleen woont of samenwoont. Een alleenstaande begint met 1.250 € en een stel met 1.900 €. In deze variant kunnen alle andere toeslagen vervallen. Volgens Maurice de Hond is 51 % van Nederland voor zo’n basisinkomen.
Maar waarom de rijken ook een basisinkomen geven, die hebben dat toch niet nodig. Uit de koopkrachtplaatjes bij de laatste variant en bij de 1.000 € variant blijkt dat de top netto inlevert.

Maar ik wil een ander bedrag als basisinkomen kiezen, weten wat het voor mijn inkomen betekent. Als je dat wilt doneer dan geld aan de Vereniging Basisinkomen (TRIODOSBANK IBAN: NL52TRIO 0391227068 BIC TRIONL2U) dan maken wij een versie 2.0 waarin dat mogelijk wordt.

Ga naar de rekentool.

Het bericht Bereken zelf het Basisinkomen. Een paar muis-klikken om te zien of een basisinkomen van € 400, € 1.000 of € 1.400 haalbaar is. verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Invoering van basisinkomen zal ingrijpende effecten hebben op de arbeidsmarkt. Peter van Hoesel beschrijft die effecten vanuit 20 invalshoeken.

Over de effecten die invoering van een basisinkomen op de arbeidsmarkt zou hebben zijn veel opvattingen mogelijk. Enerzijds is dat verklaarbaar omdat daar weinig onderzoek naar is gedaan. Zo kan iedereen de eigen opvattingen als meest voor de hand liggende etaleren, want er is toch geen tegenbewijs te leveren. Toch biedt de bestaande kennis van de arbeidsmarkt anderzijds meer aanknopingspunten voor analyse van die effecten dan tot nu toe worden gebruikt.

Ik doe een poging om hiervan een overzicht te geven. Ik zal geen referenties naar allerlei wetenschappelijke publicaties plaatsen. Wellicht wil een universitaire arbeidsmarktonderzoeker dat voor zijn/haar rekening nemen.
In elk geval staat dit (alfabetische) overzicht open voor aanvullingen, correcties en tegenwerpingen.

Bij dit overzicht wordt uitgegaan van twee wezenlijke uitgangspunten:

• het gaat om een onvoorwaardelijk basisinkomen, dus niet om een aanvulling op een laag inkomen: veel van genoemde effecten gaan alleen op bij een onvoorwaardelijk, individueel basisinkomen
• het basisinkomen moet invloed hebben op het bestaande loongebouw: veel van de genoemde effecten gaan alleen op wanneer dat gebeurt. Als geen vorm van verrekening plaatsvindt, treden namelijk drie overheersende negatieve effecten op: vergroting verschillen tussen werkenden en niet-werkenden; fors stijgende belastingen; en hoge inflatie.

Arbeidsbemiddeling

Met een basisinkomen wordt het vinden van passend werk kansrijker, omdat niet op de eerste plaats naar vaste banen hoeft te worden gezocht. Er kan ook worden gezocht naar stages, projecten, proefplaatsingen, leertrajecten, netwerken waarin kan worden samengewerkt, klussen, vrijwilligerswerk. Dat vergroot de kans op het bij elkaar brengen van vraag en aanbod en een positieve keuze daarin vergroot vervolgens ook de kans op stabiel werk.
Door het basisinkomen hoeft geen rekening meer te worden gehouden met mogelijk verlies van een uitkering, waardoor het voor de werkzoekende makkelijker is om allerlei werk (op proef) te accepteren.

Arbeidsparticipatie

Volgens het CPB daalt de arbeidsparticipatie bij invoering van een basisinkomen. Het is inderdaad aannemelijk is dat de arbeidsparticipatie in zekere mate zal dalen; mensen grijpen de mogelijkheid om langer te studeren, jonge ouders zullen meer tijd aan hun kinderen besteden en, meer algemeen, mensen zullen makkelijker kiezen voor meer vrije tijd.
Aan de andere kant is het de vraag of het CPB plausibele positieve effecten voldoende heeft meegenomen. Verondersteld mag worden dat veel arbeid laagdrempeliger wordt, zoals zelfstandige arbeid, arbeid die momenteel te duur is vanwege het minimumloon, mantelzorg. Bovendien werkt de huidige regelgeving remmend op het arbeidsmarktgedrag van zowel werkgevers als van werkzoekenden. Wanneer die rem eraf gaat, zal er meer dynamiek ontstaan.

Arbeidsrecht

Het huidige arbeidsrecht werkt de mobiliteit op een belangrijk deel van de arbeidsmarkt nogal tegen. MKB-ondernemers zijn terughoudend om mensen aan te nemen, bevreesd voor ziektekosten en verwikkelingen rond ontslag. Dat belemmert de groei van veel ondernemingen. Oudere werknemers met een vaste baan zijn weinig mobiel, hetgeen kansen voor jongeren verkleint.
Bij invoering van een basisinkomen ligt enige versoepeling van het arbeidsrecht voor de hand, waardoor de mobiliteit wordt versterkt.

Arbeidssatisfactie

Veel mensen doen momenteel werk dat ze niet bevalt. Dat is niet goed voor de productiviteit en slecht voor het geestelijk welbevinden. Het basisinkomen schept meer mogelijkheden om werk te vinden dat wel bevredigend is. Daarmee kan de productiviteit per gewerkt uur na verloop van tijd wellicht een paar procent toenemen en het geestelijk welbevinden ook.

Armoedeval

Werken moet lonen, maar de huidige inkomensafhankelijke regelingen zorgen vaak voor allerlei armoedevaleffecten. Dat houdt een deel van het arbeidsaanbod gevangen in een uitkering, terwijl een ander deel als gevolg hiervan minder uren werkt dan zou kunnen en nog een ander deel geremd wordt in de ambitie om hogerop te komen.
Een basisinkomen kan de meeste armoedevaleffecten grotendeels of geheel doen verdwijnen, waardoor de arbeidsparticipatie meerdere procentpunten kan toenemen.

Bestaanszekerheid

De bestaanszekerheid wordt met een basisinkomen verbeterd. Veel sociale verzekeringen zijn gebaseerd op tijdelijke arrangementen, waardoor er nogal wat onzekerheid wordt veroorzaakt. Bijvoorbeeld: na WW volgt WWB met als gevolg een forse inkomensdaling.
Dat kan tot allerlei negatieve situaties leiden, zoals het accepteren van slecht passende arbeid, ziekteverschijnselen, armoede die alle energie opslorpt, alcoholisme en drugsverslaving, vastlopen van relaties. Daarmee raakt een deel van het arbeidsaanbod min of meer verlamd.

Buitenlandse werknemers

Aannemend dat buitenlandse werknemers pas na enige tijd in aanmerking komen voor het basisinkomen, kunnen de kosten van buitenlandse werknemers (fors) hoger uitpakken. Dan moet het basisinkomen wel worden verrekend met het bestaande loongebouw. Waarschijnlijk zal dit verschil onder druk van de EU verzacht dienen te worden, maar ook dan kan het tewerkstellen van Nederlandse ingezetenen wellicht een kostenvoordeel opleveren. Overigens is het niet onmogelijk dat er meer EU-landen zullen overgaan tot een basisinkomen, waardoor dit probleem kleiner zal worden.

Emancipatie

De nog steeds bestaande verschillen tussen mannen en vrouwen op de arbeidsmarkt kunnen makkelijker worden overbrugd als er een basisinkomen is. Mannen kunnen er makkelijker voor kiezen om meer tijd te besteden aan hun gezin en daarmee hun partners meer ruimte geven op de arbeidsmarkt. Aan de andere kant kunnen ook vrouwen makkelijker kiezen om zeker in de eerste levensjaren van hun kinderen korter te gaan werken. Aangezien de toegankelijkheid van de arbeidsmarkt over de hele linie wordt verbeterd, hoeven zij niet bang te zijn dat ze na verloop van tijd over een nogal hoge drempel moeten stappen.

De achterstanden van mensen met een migratie-achtergrond kunnen met een basisinkomen worden verminderd doordat de arbeidsmarkt toegankelijker voor hen wordt.

Inkomensverdeling

Een basisinkomen kan positief bijdragen aan problemen rond inkomensverdeling. Ten eerste vanwege hogere vaste inkomsten voor de laagstbetaalden. Ten tweede doordat de inkomsten voor mensen die onaangenaam werk uitvoeren op een hoger niveau zullen komen, als door laag loon te weinig mensen te vinden zijn. Ten derde mogelijk ook, doordat mensen met de hoogste inkomens (met name ook inkomen uit vermogen) voor een deel gaan meebetalen aan het basisinkomen.

Daarbij moet wel worden uitgegaan van het verrekenen van het basisinkomen met het bestaande loongebouw, anders worden de verschillen tussen werkenden en niet-werkenden juist enorm vergroot.

Mensen met een beperking

De toegang tot de arbeidsmarkt van mensen met een beperking werd tot voor kort verzorgd door sociale werkplaatsen. Dat is inmiddels niet meer het geval voor nieuwe toetreders. Met een basisinkomen wordt de toegang weer bevorderd, omdat de arbeidsmarkt als geheel toegankelijker wordt.

Ondernemerschap en innovatie

De drempel naar ondernemerschap wordt verlaagd. Dit geldt op de eerste plaats voor de startende ondernemer zelf, die in elk geval over een inkomen kan beschikken tijdens de startperiode. Met name ook innovatieve starters krijgen hierdoor meer kansen, want innovatietrajecten duren vrij lang.

Daarnaast wordt de drempel voor het aantrekken van medewerkers verlaagd, waardoor jonge ondernemingen sneller kunnen groeien.

Opleiding en scholing

Het opleidingsniveau van de beroepsbevolking zal op een hoger peil komen te liggen, omdat het basisinkomen mensen in staat stelt om op elk gewenst moment tijd te besteden aan opleidingen en cursussen. Het adagium ‘een leven lang leren’ kan met het basisinkomen eindelijk waar gemaakt worden. Daarmee wordt de beroepsbevolking beter inzetbaar, en dat geldt ook voor oudere werknemers en werkzoekenden.

Pensioen en langdurig verlof

Het verschil tussen langdurig verlof en pensioen zal bij een basisinkomen in zekere mate vervagen. Mensen kunnen op elk gewenst moment een werkpauze nemen. Als zij bovendien hun eigen pensioenpot op elk gewenst moment zouden mogen besteden (zoals de levensloopregeling van een tijdje geleden), ontstaat er op dit punt optimale flexibiliteit.
De huidige pensioengerechtigde leeftijd en de AOW kan worden afgeschaft, waardoor veel ouderen langer zullen doorwerken dan tot nu toe gebruikelijk is.

Regeldruk en regeldwang

De bureaucratie rond alle sociale uitkeringen belemmert het arbeidsmarktgedrag van werkzoekenden en maakt werkgevers terughoudend om hen een kans te geven. Met een basisinkomen kunnen de werkgeversrisico’s minimaal worden gehouden en ondervinden werkzoekenden geen bureaucratische belemmeringen meer bij het zoeken van werk. De vrijheid, waarmee een contract wordt getekend, stijgt.

Vrijwilligerswerk en mantelzorg

Heel veel zinvol werk wordt gedaan door vrijwilligers en mantelzorgers. Met een basisinkomen komt er meer ruimte voor het uitvoeren van vrijwilligerswerk en mantelzorg. Hoewel dit type werk niet meetelt bij het nationaal inkomen, is het voor de samenleving van grote betekenis. Financieringsbeslissingen voor werk waarbij veel vrijwillige inzet in het spel is, zullen opnieuw moeten worden geijkt,

Werkgelegenheid

De werkgelegenheid kan met name aan de onderkant van de arbeidsmarkt door het basisinkomen een positieve impuls krijgen, althans wanneer het basisinkomen wordt verrekend met het bestaande loongebouw. Als die verrekening niet zou plaatsvinden zal er eerder een averechts effect ontstaan, omdat dan de kostendrempel voor het scheppen van een baan zelfs groter kan worden dan nu het geval is.
Bovendien wordt ‘self-employment’ gestimuleerd met een basisinkomen als minimumgarantie.
Aan de andere kant kan een basisinkomen een negatieve invloed hebben op werk dat voor de samenleving niets oplevert of zelfs schade berokkent. De besluitvorming daarover zal veranderen.

Werkgeverschap

Het werkgeverschap wordt niet alleen een stuk eenvoudiger maar ook een stuk minder riskant na invoering van een basisinkomen. Dat zal werkgevers stimuleren tot meer ondernemerschap, waarmee vervolgens extra werkgelegenheid kan worden geschapen.

Werkverschaffing

Iedereen staat onder druk om betaalde arbeid te verrichten. Daardoor is er ook veel werkgelegenheid gekomen, die voor al tot doel heeft om mensen werk te kunnen verschaffen. Soms levert die eigenlijk geen zinvolle bijdrage levert aan de samenleving, maar kost alleen maar geld en levert geen baten of zelfs negatieve baten met zich. Dat type werkgelegenheid zal met een basisinkomen in zekere mate gaan afnemen.

Vrije tijd

Met een basisinkomen kunnen mensen makkelijker kiezen voor meer vrije tijd: door minder uren te werken, door langere verlofperiodes of door helemaal niet te gaan werken.
Die laatste groep zal overigens niet heel groot worden, want op een klein percentage na willen mensen graag op een zinvolle manier deelnemen aan de samenleving.
Meer vrije tijd biedt daarnaast ook meer ruimte voor consumenten om zorgvuldiger keuzes te maken.

Zelfstandige arbeid

Werken als zelfstandige is momenteel geen sinecure, enerzijds vanwege de bureaucratie waarmee je te maken krijgt en anderzijds vanwege de inkomensonzekerheid die gepaard gaat met zelfstandige arbeid. Met een basisinkomen kunnen beide ontmoedigende factoren grotendeels worden weggenomen, waardoor zelfstandige arbeid veel laagdrempeliger wordt.

Ziekteverzuim

Het ziekteverzuim kan een stuk lager worden doordat mensen met een basisinkomen beter in staat zijn om werk te kiezen dat hen goed ligt, doordat een langdurig hoge werkdruk makkelijker kan worden verdragen of vermeden en doordat er daardoor tevens minder gebruik zal worden gemaakt van het opnemen van baaldagen.

Zwart werk

Zwart werk is in het huidige uitkeringsregime nogal lucratief. Dat vervalt bij een basisinkomen, grotendeels of geheel. Zwart werk levert ook bij een basisinkomen nog altijd een belastingvoordeel op, dus het zal niet zomaar verdwijnen, maar de huidige forse prikkel voor een uitkeringsgerechtigde om zwart te werken zal in elk geval verdwijnen.

Peter van Hoesel, 9-11-2017
illustratie Pixabay
Dit bericht is ook geplaatst op de website van het NPI

Het bericht Arbeidsmarkt en basisinkomen verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Op dinsdag 14-11-2017 bood Antoinette Hertsenberg van Radar een petitie met ruim 110.000 handtekeningen aan in de Tweede Kamer.
De ondertekenaars van deze petitie vragen de Nederlandse politiek op korte termijn een experiment te starten met een basisinkomen voor werkloze 55-plussers. Een basisinkomen is een onvoorwaardelijk en gegarandeerd inkomen, dat maandelijks uitbetaald wordt en waar geen tegenprestatie voor geleverd hoeft te worden.

De petitie kwam is een vervolg van een eerdere uitzending: Kans op werk: 3 procent.

Voorafgaand aan de uitzending besteedde maandagavond 13-11-2017 Pauw aandacht aan deze petitie, met als gasten Antoinette Hertsenberg en Annemarie van Gaal, die eerder pleitte voor een basisinkomen vanaf 60 jaar.

Radar zelf heeft een video van de aanbieding gepresenteerd.

De aanbieding door Radar basisinkomen voor 55plus was een succes. Veel Kamerleden (vrijwel alle partijen) , veel camera’s. Ook VBi-voorzitter Alexander de Roo was aanwezig.

Vrij snel kwam RTLZ met een reactie waarin Peter Zadelhoff Antoinette een paar complimenten gaf, maar verder probeerde het idee helemaal af te branden.
Daarbij verschenen aantallen percentages en een grafiek die suggereerden dat het allemaal we mee viel met de problematiek voor de 55 plussers.
Verder werd daar gemeld dat het idee erg duur is, door alleen de kosten te laten zien en de besparingen achterwege te laten!

Nieuwsuur had een meer afgewogen item, waarin de Tilburgse hoogleraar Withagen een belangrijke rol speelde. Hij constateert een enorme mismatch op de arbeidsmarkt. Zijn oplossing is her- en bijscholing ook voor ouderen. Je moet er toch niet aan denken dat UWV weer in staat gesteld wordt net als ruim tien jaar geleden een heel circuit op te tuigen van gouden bergen belovende opleidingsinstituten.

De Coalitie (VVD, CDA en D66) Kamerleden zitten overigens wel op die lijn en zeggen doodleuk wij gaan meer banen scheppen mensen boven de 55 jaar.

De SP heeft een debat in de Tweede Kamer aangevraagd. Dat is al heel wat meer dan een jaar geleden met de aanbieding van de petitie van basisinkomen2018

Een plenair debat in de Tweede Kamer kan nog lastig worden voor de Minister van Sociale Zaken Wouter Koolmees (D66), omdat hij een aangenomen pro basisinkomen amendement heeft verdedigd op het D66 verkiezingscongrescongres in het najaar van 2016….” Er moet meer onderzoek gedaan worden naar het basisinkomen, dat mogelijk het systeem van sociale zekerheid van de 21ste eeuw is en het nieuwe kabinet moet de uitkomsten van die onderzoeken naar het basisinkomen bespreken”

Alexander de Roo en Reyer Brons (redactie) 15-11-2017

Het bericht Basisinkomen even op de Radar in Den Haag verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

De voorzitter van de Vereniging Basisinkomen, Alexander de Roo, was vrijdag 10 november uitgenodigd door de Studiegroep Basisinkomen van 50Plus om een presentatie te geven over het basisinkomen.

Aanwezig waren onder andere Kamerlid Corrie van Brenk – van Barneveld (zij is vakbondsbestuurder geweest en was tot 2014 lid van de PvdA), Rob de Brouwer, voorzitter van de Studiegroep Basisinkomen, de partijvoorzitter Jan Zoetelief (een overtuigde voorstander van het basisinkomen), enkele fractiemedewerkers van 50Plus en leden van de studiegroep.

Er waren vijf gasten. Een dame van VNO-NCW en het MKB, die erg kritisch bleek, maar op eigen titel sprak. Iemand van het FNV, die ook erg sceptisch bleek, maar wel zei dat het FNV een paar jaar de tijd neemt om over het basisinkomen te discussiëren. Alexander kon haar verwijzen naar haar Engelse collega’s van de vakbond, die wel voor de invoering van een basisinkomen zijn. Egbert de Jongen, onderzoeker bij het CPB. Hij was twee jaar geleden te gast op een Algemene Vergadering van de vereniging en onlangs bij de bijeenkomst van het NPI in Nieuwspoort. Hij bleek weinig te weten van alle experimenten met het basisinkomen in Nederland en daarbuiten. Ook aanwezig was Harro Boven van de Jonge Democraten.

Egbert benadrukte dat het CPB alleen in opdracht van politieke partijen berekeningen uitvoert. Volgens Harro zou 50Plus opdracht moeten geven om het idee van de Vereniging Basisinkomen om iedereen 600 euro te geven, kinderen 300 € en een woontoeslag van 600 € door te rekenen. Dit basisinkomen zou niet gefinancierd moeten worden door de inkomstenbelasting te verhogen – dan krijg je gegarandeerd een slechte uitkomst in de CPB-modellen – maar door de vermogensheffing te verhogen. Met name door de grondslag van de heffing te verbreden, het huizenbezit eronder te laten vallen, de hypotheekrente af te schaffen en een aantal milieubelastingen te verhogen. De leden van de studiegroep reageerden enthousiast. Corrie Brenk, die het idee helemaal zag zitten, gaat het bespreken in de fractie van 50Plus.

Al met al vonden de leden van 50Plus de ideeën over het basisinkomen heel interessant en stonden zij er behoorlijk positief tegenover. Een zeer geslaagde bijeenkomst!

Een toevallige ontmoeting met prominent partijlid van D66, Lousewies van der Laan, een oud-collega van Alexander in het Europese Parlement, had ook nog een staartje. Zij en Harro van Boven, beiden voorstander van een basisinkomen, gaan bekijken hoe ze D66  ‘om’ kunnen krijgen.

Hieronder de samenvatting van Alexander’s presentatie:

Sheet 1. Studiedag Basisinkomen bij 50Plus, 10 november 2017

• de sociale zekerheid is in 1944 uitgedacht. Men baseerde zich op de (mannelijke) kostverdiener, die na een opleiding vrijwel zijn hele werkzame leven bij één baas zou gaan werken. Mensen, die WW of AOW ontvingen waren uitzonderingen. Deze situatie is voltooid verleden tijd;
• het sleutelwoord van onze tijd is individualisering: er zijn 2 miljoen flexwerkers; 1 miljoen ZZP’ers; 0,5 miljoen mensen in de WW; 0,5 miljoen krijgen bijstand; 5 miljoen met een vast contract en 3,5 miljoen AOW’ers + 0,4 miljoen werkende armen. Conclusie: het oude systeem werkt niet meer;
• steeds meer mensen van minimum tot modaal zitten vast. (Meer) betaald werken loont niet. Een beginnende juf (éénverdiener, twee kinderen, huurhuis) met € 2315 bruto en € 100 loonstijging gaat er netto € 25 op achteruit … Een éénverdiener die van € 20.000 naar € 31.000 bruto gaat, houdt slechts € 500 netto over. 96 % valt weg … De oorzaak ligt bij de steeds meer inkomensafhankelijke regelingen: huurtoeslag (1975), zorgtoeslag (2006), kindgebonden budget (2009), heffingskorting/arbeidskorting (2014).

Sheet 2. Het basisinkomen is het sociale systeem voor de 21e eeuw: Vrijheid & Solidariteit

• individueel, onvoorwaardelijk, regelmatig, vast bedrag om bescheiden van te leven;
• geeft vrijheid om je eigen leven in te richten (scholing, vrijwilligerswerk, mantelzorg, betaald werk, wel of niet samenwonen);
• de optie om slecht betaald werk te weigeren;
• aantrekkelijk voor politiek rechts: eenvoudiger systeem, minder ambtenaren nodig;
• aantrekkelijk voor politiek links: armoede wordt uitgebannen;
• steun stijgt voor het idee: 20% in 1993, 40% in 2016 en nu 51% (Maurice de Hond);
• groeiende belangstelling bij internationale instellingen: UNICEF, IMF, UNDP;
• experimenten in Namibië (2x), India (2010-2012), Canada (3x), Finland, Nederland, Kenia, Schotland, VS, Alaska Dividend, Macau Dividend.

Sheet 3. Twee hoofdbezwaren tegen het basisinkomen:

1. Mensen stoppen met werken
   • het experiment in Canada (MinCome, 1974-1979) liet zien dat 10% van de onderzoekspopulatie minder betaald werk ging doen: werkende jongeren studeerden langer en vrouwen met jonge kinderen gingen moederen;
   • in opdracht van de Vrijzinnige Partij berekende het CPB dat 5% van de mensen minder betaald werk zou gaan doen, indien zij een basisinkomen van € 800 zouden ontvangen (plus € 300 voor alleenstaanden). De CPB-modellen rekenen kleine baantjes niet mee, ook kunnen ze niet uitrekenen wat de maatschappij minder zou hoeven betalen aan gezondheidszorgkosten en aan minder ambtenaren;
   • de keerzijde: een lager arbeidsaanbod lokt hogere lonen uit … en dat is precies wat we nodig hebben!
2. Het is onbetaalbaar
   • bij een basisinkomen van € 1.000 is ca 50 miljard aan extra inkomsten nodig: iedereen betaalt 50% aan inkomstenbelasting en de mensen met een topinkomen 60% (in dit scenario gaat een minimumloner er € 200 per maand op vooruit; een belangrijk punt voor het FNV);
   • een basisinkomen van € 1.250 voor een alleenstaande en € 1.900 voor samenwonenden (basisinkomen € 650, woontoeslag € 600, kinderen € 300) kost 40 miljard; kan via de inkomsten- of indirecte belastingen gefinancierd worden;
   • iedereen 50% inkomstenbelasting laten betalen (en topverdieners 60%) en alle toeslagen en aftrekposten afschaffen is veel eerlijker dan het huidige systeem;
   • je kan het allemaal narekenen met de nieuwe Rekentool van de Vereniging Basisinkomen, ga naar http://178.18.89.251:8085.

Sheet 4.

Overgenomen uit de Nieuwsbrief van 50Plus:

Rondetafelgesprek Basisinkomen
Een werkgroep van 50PLUS heeft zich de laatste maanden gebogen over de voors en tegens van het onvoorwaardelijk basisinkomen. De werkgroep – die naast uit Tweede Kamerleden ook bestaat uit leden van 50PLUS – heeft zich tijdens een eerste rondetafelgesprek onder meer laten informeren door deskundigen. Voor vrijdag 24 november staat een tweede rondetafelgesprek op het programma, waarbij iedereen aan de hand van de voorlopige bevindingen kan meepraten. Hebt u bijzondere interesse in het thema Basisinkomen, meld u dan aan voor dit rondetafelgesprek dat gehouden wordt in het gebouw van de Tweede Kamer in Den Haag. Aanvang 10.00 uur. Voor aanmelden: stuur voor 17 november een mailtje naar 50PLUS@tweedekamer.nl (o.v.v. Rondetafelgesprek Basisinkomen).

Den Haag, 10 november 2017

Het bericht Studiedag bij 50Plus november 2017 verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.